مدیریت مرتع در ایران «قوانین»

مدیریت مرتع یا "مرتعداری" معادل فارسی عبارت "Range management" می‌باشد. مدیریت (Managmenet) دامنه‌ای گسترده داشته و عوامل متعددی را در بر می‌گیرد، این در حالیست که در علم مرتعداری تاکنون کمتر به جنبه‌های مدیریت و عوامل مؤثر بر آن پرداخته شده است. لذا سعی شده تا به منظور توجه به موضوع مرتعداری از منظر مدیریت، موارد مؤثر بر مدیریت مرتع در ایران مطرح و تبیین شود.
     مدیریت مرتع را می‌توان به عواملی همچون قوانین، مقررات، سیاست‌ها و راهبردهای خرد و کلان دولت، تشکیلات و ساختار سازمان‌ها و نهاد‌های دولتی و غیر دولتی، ساختار اجتماعی و فرهنگی بهره‌برداران، روش‌ها و اصول فنی بهره‌برداری، بازار محصولات، تحولات سیاسی و اجتماعی، رخدادهای بین‌المللی، نظام‌های بهره‌برداری و ... مرتبط دانست که هر یک می‌توانند بطور مستقیم یا غیر مستقیم بر اکوسیستم‌های مرتعی و مرتعداری تأثیر گذار باشند.
     عموماً قوانین به دو طریق، مبتنی بر عرف یا مبتنی بر دکترین حقوقی تهیه و تدوین می‌شوند. قوانینی که صرفاَ بر مبنای عرف تهیه می‌گردند، حتی در زمان وضع نسبت به زمان خود عقب‌ترند و معمولاً موجب بازدارندگی توسعه حقوقی می‌شوند. در مقابل قوانینی که بر مبنای دکترین حقوقی وضع می‌گردند، توسعه‌ یافته‌تر بوده و حرکت رو به جلو در مسائل حقوقی را سبب می‌شوند. لذا به منظور دستیابی به شرایط مطلوب و اثربخش، بهتر است قوانین مبتنی بر دکترین حقوقی، با توجه به مسائل و روابط عرفی تهیه شوند (نوری، 1396). از سوی دیگر، بهتر است ابتدا اصول فنی براساس مبانی اکولوژیک برای مدیریت اکوسیستم‌ها تعریف و سپس به منظور تحقق آن، قوانین و مقررات مربوطه وضع شوند. این در حالی است که در کشور ما این روند برعکس بوده و عموماً‌ ابتدا قوانین وضع شده، سپس کارشناسان تلاش کرده‌اند تا دستورالعمل‌های فنی را برای چگونگی اجرای آنها تدوین نمایند.