TY - JOUR ID - 120800 TI - مدیریت مرتع در ایران «قوانین» JO - طبیعت ایران JA - IRN LA - fa SN - 2538-4880 AU - زهدی, مهدی AD - پژوهشگر منابع طبیعی ، سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کشور، تهران، ایران Y1 - 2020 PY - 2020 VL - 4 IS - 6 SP - 19 EP - 23 DO - 10.22092/irn.2020.120800 N2 - مدیریت مرتع یا "مرتعداری" معادل فارسی عبارت "Range management" می‌باشد. مدیریت (Managmenet) دامنه‌ای گسترده داشته و عوامل متعددی را در بر می‌گیرد، این در حالیست که در علم مرتعداری تاکنون کمتر به جنبه‌های مدیریت و عوامل مؤثر بر آن پرداخته شده است. لذا سعی شده تا به منظور توجه به موضوع مرتعداری از منظر مدیریت، موارد مؤثر بر مدیریت مرتع در ایران مطرح و تبیین شود.      مدیریت مرتع را می‌توان به عواملی همچون قوانین، مقررات، سیاست‌ها و راهبردهای خرد و کلان دولت، تشکیلات و ساختار سازمان‌ها و نهاد‌های دولتی و غیر دولتی، ساختار اجتماعی و فرهنگی بهره‌برداران، روش‌ها و اصول فنی بهره‌برداری، بازار محصولات، تحولات سیاسی و اجتماعی، رخدادهای بین‌المللی، نظام‌های بهره‌برداری و ... مرتبط دانست که هر یک می‌توانند بطور مستقیم یا غیر مستقیم بر اکوسیستم‌های مرتعی و مرتعداری تأثیر گذار باشند.      عموماً قوانین به دو طریق، مبتنی بر عرف یا مبتنی بر دکترین حقوقی تهیه و تدوین می‌شوند. قوانینی که صرفاَ بر مبنای عرف تهیه می‌گردند، حتی در زمان وضع نسبت به زمان خود عقب‌ترند و معمولاً موجب بازدارندگی توسعه حقوقی می‌شوند. در مقابل قوانینی که بر مبنای دکترین حقوقی وضع می‌گردند، توسعه‌ یافته‌تر بوده و حرکت رو به جلو در مسائل حقوقی را سبب می‌شوند. لذا به منظور دستیابی به شرایط مطلوب و اثربخش، بهتر است قوانین مبتنی بر دکترین حقوقی، با توجه به مسائل و روابط عرفی تهیه شوند (نوری، 1396). از سوی دیگر، بهتر است ابتدا اصول فنی براساس مبانی اکولوژیک برای مدیریت اکوسیستم‌ها تعریف و سپس به منظور تحقق آن، قوانین و مقررات مربوطه وضع شوند. این در حالی است که در کشور ما این روند برعکس بوده و عموماً‌ ابتدا قوانین وضع شده، سپس کارشناسان تلاش کرده‌اند تا دستورالعمل‌های فنی را برای چگونگی اجرای آنها تدوین نمایند. UR - https://irannature.areeo.ac.ir/article_120800.html L1 - https://irannature.areeo.ac.ir/article_120800_989e5eb342d8426ab7f00f88f6b4fe71.pdf ER -