منطقه حفاظت شده سالوک، گنجینه گونه‌های گیاهی و جانوری در شمال شرق ایران

نوع مقاله : نگاهی به طبیعت ایران

نویسندگان

1 استادیار پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

2 دانشیار پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

3 کارشناس اداره کل محیط زیست خراسان شمالی، بجنورد، ایران

4 دکتری جنگل‌شناسی و اکولوژی جنگل، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه بجنورد، بجنورد، ایران

چکیده

مناطق حفاظت شده و پارک­های ملی، به عنوان زیستگاه­های امن برای بسیاری از گونه­های گیاهی و جانوری به­شمار می­روند. این مناطق در کشور، از جایگاه ویژه‌ای جهت حفظ تنوع ژنتیکی موجودات زنده برخوردار هستند. منطقه سالوک در استان خراسان شمالی با وسعتی در حدود 17000 هکتار، از متنوع‌ترین گنجینه‌های گونه‌های گیاهی و جانوری شمال شرق ایران به شمار می‌آید. علاوه بر این، منطقه مذکور یکی از مناطق چهار گانه تحت اختیار سازمان حفاظت محیط زیست نیز می‌باشد. در این منطقه، 496 گونه گیاهی متعلق به 296 جنس و 71 تیره، همچنین بیش از صد گونه جانوری شناسایی شده است. درمنه گیاه غالب منطقه، به دو صورت درمنه دشتی در مناطق دشتی و درمنه کوهی در قسمت‌های کوهستانی رویش دارد. از نظر جانوری نیز منطقه سالوک مهم­ترین زیستگاه آهو در استان خراسان شمالی به شمار می‌رود به نحوی که ۷۰ درصد کل جمعیت آهوی استان در این منطقه زندگی می­کنند. در سال‌های اخیر، تنوع زیستی منحصر بفرد منطقه توسط تخریب‌های طبیعی و انسانی مورد تهدید قرار گرفته است لذا می‌بایست با مدیریت صحیح تا حدودی آسیب‌های وارده به منطقه را کاهش داد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Salook protected area, a treasure of plant and animal species in northeast Iran

نویسندگان [English]

  • Nadia Kamali 1
  • parisa Panahi 2
  • Rouhollah Layegh 3
  • Mahshid Souri 1
  • Leila Karimi 4
1 Assistant Prof., Research Institute of Forests and Rangeland, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
2 Associate Prof., Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
3 Research Expert, Department of Environment, North Khorasan Province, Bojnurd, Iran
4 Ph.D. of Silviculture and Forest Ecology, Faculty of Engineering, University of Bojnurd, Iran
چکیده [English]

Protected areas and national parks are considered as safe habitats for many plant and animal species. These areas in the country have a special place to preserve the genetic diversity of living organisms. Salook region in North Khorasan province with about 17000 hectares is one of the most diverse plant and animal treasures in northeast of Iran. In addition, this area is one of the Four Hotspot Areas under the authority of Iranian Environment Organization. In this area, 496 plant species, belonging to 296 genera and 71 families, and more than 100 animal species have been identified. Artemisia is the dominant plant of the area in two forms: Artemisia sieberi in lowlands and A. aucheri in mountainous areas. The Salook area is the most important deer habitat in North Khorasan province as 70% of the province's deer population live in the area. In recent years, the region's unique biodiversity has been threatened by natural and human degradation; therefore, proper management is recommended to reduce the damage to the area to some extent.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Wildlife
  • biodiversity
  • Salook protected area
  • Four Hotspot Areas
  1. آقا میری، س. ح.، گلستانی، ح.، بیژنی، م.، آهدوخش، ر.، 1382. پارک ملی و منطقه حفاظت شده سالوک. اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان.66 ص.
  2. تایا، ع.، ناصری، ح. ر.، قربانی پاشا کلایی، ج.، و شکری، م..، 1388. (ﺑﺮرﺳﻲ ﻟﻴﺴﺖ ﻓﻠﻮرﺳﺘﻴﻚ و ﻏﻨﺎی گونه­ای در پارک ملی ﺳﺎﻟﻮک) ﺧﺮاﺳﺎن ﺷﻤﺎﻟﻲ، ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﺔ ﻋﻠﻤﻲ- پژوهشی مرتع و بیابان، جلد 16، شماره 4، صفحه 456-467.
  3. زرگران، م، ر.، آرمیده، ش.، 1394. ﺷﺮﺣﯽ ﺑﺮ ﺗﻨﻮع زﯾﺴﺘﯽ و ﺗﻌﺮﯾﻒ آن. ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﻧﻈﺎم ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ ﮐﺸﺎورزی و ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻃﺒﯿعی.
  4. مخدوم، م.، 1390. زیستن در محیط زیست. انتشارات دانشگاه تهران، 351 صفحه.