ارزیابی اولیه اندازه‌گیری و پایش پوشش گیاهی و خاک مناطق مرتفع و آلپی کشور

نوع مقاله : دیدگاه‌ها

نویسندگان

1 دانشیار پژوهش، بخش تحقیقات جنگل و مرتع، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان مازندران، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج

2 عضو هیات علمی موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، بخش تحقیقات مرتع

3 مربیپژوهش، بخش تحقیقات جنگل و مرتع ، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربیاجان شرقی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج

4 استادیار پژوهش، بخش تحقیقات مرتع، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع ، سازمان تحقیقات،آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

5 کارشناس نرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیل

10.22092/irn.2023.363694.1555

چکیده

در فاز اول طرح پایش اکوسیستمهای مرتعی کشور، تعداد شش سایت (رویشگاه) شامل سایت‌های هسارچال (تنگه گلی) و سوتک در استان مازندران، سایت‌های شابیل و آلوارس در استان اردبیل و سایت ارشد چمن( قرق و چرا شده) در استان آذربایجان شرقی انتخاب شدند . بررسی‌ها نشان می‌دهد که میزان درصد پوشش تاجی و تولید مناطق مرتفع و آلپی کشور دارای ظرفیت بالایی بوده و بعد از مناطق مرطوب و نیمه مرطوب کشور، دارای بیشترین درصد پوشش و تولید می‌باشد .بررسی‌ها نشان داد، عوامل بارندگی سالانه، بارندگی پاییز و زمستان و بارندگی فصل رشد و مواد آلی و ازت خاک به صورت مثبت و افزایشی در مد ل‌های رگرسیونی پیش‌بینی درصد پوشش تاجی و مقدارعملکرد )تولید) رویشگاه‌ها نقش دارند. وجود اختلاف معنی‌دار در میزان بارندگی و افزایش سالانه آن در فصل رشد و هم‌زمان با آن، افزایش درصد پوشش و تولید گیاهان، نشان دهنده این است که بارندگی و زمان و پراکنش آن در ماه‌های مختلف، نقش مهمی در تغییرات پوشش گیاهی در طی سالهای مورد مطالعه، داشته است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Initial assessment of vegetation and soil measurement and monitoring in high and alpine regions of the country

نویسندگان [English]

  • Hassan Ghelichnia 1
  • Alireza Eftekhari 2
  • Mohammad Reza Najizadeh 3
  • Ali Mohebby 4
  • Ali Samadzadeh 5
1 Associate Prof. Forest and Rangeland Research Department.mazandaran Agriculture and natural resources Research and education Cnter,AREEO,Sari,Iran.
2 Assistant Professor, Rangeland Research Division, Research Institute of Forests and Rangelands
3 Agriculture and Natural resources research center of Azarbayejan
4 Deputy o RIFR
5 Agriculture and natural reseach center of Ardabil province

کلیدواژه‌ها [English]

  • پایش
  • مرتع
  • سایت
  • آلپی
ارزانی، ح.، 1388. ارزیابی مراتع مناطق مختلف آب‌و‌هوایی ایران. مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران، 425 صفحه.
ارزانی، ح.، 1401. وضعیت مراتع ایران. طبیعت ایران، 7(6): 16-7.
امینی‌‌ راد، م.، 13۹8. نگاهی به آزادکوه یکی از قله‌‌های مرتفع البرز مرکزی با گونه‌‌های گیاهی منحصر به‌‌فرد و مخاطرات محیط‌‌زیستی آن. نشریه طبیعت ایران، 4 (6): 100-93.
جلیلی، ع.، 1398. مرتع، عنوان ناقص بر مجموعه‌‌ای از اکوسیستم‌‌ها. طبیعت ایران، 6(6): 3-3.
جلیلی، ع.، 1400. ضرورت تغییر رویکرد در مدیریت محیط‌‌های طبیعی کشور، قسمت پنجم: ضرورت تغییر رویکرد در مدیریت مراتع: تدوین طرح‌‌های مرتع‌داری با رویکرد اکوسیستمی. طبیعت ایران، 6(2): 3-3.
جلیلی، ع.، 1402. مراتع و تمرکز اکوسیستمی در پژوهش و مدیریت. نشریه طبیعت ایران، 8 (4): 3-3.
رحمانی، ا.، فیاض، م.، افتخاری، ع.ر. و معتمدی، ج.، 1402. نتایج حاصل از فاز اول پایش مراتع کشور و چگونگی استفاده از اطلاعات به‌دست‌آمده در مدیریت مراتع. نشریه طبیعت ایران، 8 (2): 89-71.
ریحانی، ف.، 1399، محل تمامی قله‌‌های بالای 4000 متری در ایران، .www.Irangpstracks.com
ساعدی، ک.، خداقلی، م.، خلیفه‌‌زاده، ر.، افتخاری، ع. و معتمدی، ج.، 1401. پوشش گیاهی اکوسیستم‌های آلپی و تحت‌‌آلپی ایران. نشریه طبیعت ایران، 2(7): 75-67.
شیدایی، گ.، 1355. بررسی گیاهان علوفه‌‌ای و مراتع در ایران. گزارش فنی فائو، انتشارات دفتر فنی مرتع، سازمان جنگل‌ها و مراتع کشور، تهران، 165 صفحه.
صمدزاده، ع.، شریفی، ج.، عظیمی، ف. و رستمی‌‌کیا، ا.، 1400 الف. پایش اکوسیستم‌‌های مرتعی مناطق مختلف آب‌و‌هوایی- استان اردبیل، سایت آلوارس. گزارش نهایی طرح پژوهشی، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران، 58 صفحه.
قلیچ‌‌نیا، ح.، افتخاری، ع.، و یوسفیان، م.، 1400 الف. پایش اکوسیستم‌‌های مرتعی مناطق مختلف آب‌و‌هوایی- استان مازندران، سایت سوتک. گزارش نهایی طرح پژوهشی، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران، 96 صفحه.
 قلیچ‌‌نیا، ح.، افتخاری، ع.، و ساداتی، ا.، 1400 ب. پایش اکوسیستم‌‌های مرتعی مناطق مختلف آب‌و‌هوایی- استان مازندران، سایت هسارچال. گزارش نهایی طرح پژوهشی، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران، 101 صفحه.
محبی، ع.، 1400. پایش اکوسیستم‌‌های مرتعی مناطق مختلف آب‌و‌هوایی- استان اردبیل، سایت شابیل. گزارش نهایی طرح پژوهشی، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران، 92صفحه.
معتمدی، ج.، ارزانی، ح.، جعفری، م.، فرح‌‌پور، م. و زارع چاهوکی، م.ع.، 1398. ارائه مدل برآورد ظرفیت چرای بلند‌مدت مراتع. تحقیقات مرتع و بیابان ایران، 26(1): 259-241.
معتمدی، ج.، جلیلی، ع.، ارزانی، ح. و فیاض، م.، 1401. لزوم پایش بلند‌مدت پوشش گیاهی و خاک اکوسیستم‌‌های مرتعی. طبیعت ایران، 7(4): 20-7.
نجیب‌‌زاده، م.، خانبابایی، م.، پزشگی، م.ح.، افرادی، ج. و نورمند موید، ف.، 1400. پایش اکوسیستم‌‌های مرتعی مناطق مختلف آب‌و‌هوایی- استان آذربایجان شرقی، سایت ارشد چمن. گزارش نهایی طرح پژوهشی، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران، 102 صفحه.