سنجش ساختار جنگل در ناحیه رویشی زاگرس

نوع مقاله : دیدگاه‌ها

نویسندگان

1 استادیار پژوهشی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی فارس

2 استاد پژوهش موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

3 استادیار پژوهشی مرکز تحقیقات و اموزش کشاورزی آذربایجان غربی

4 عضو هیات علمی موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع

5 دانشجوی دکتری مدیریت جنگل، دانشگاه ارومیه. پژوهشگر ، بخش تحقیقات جنگل ها و مراتع، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان

6 کارشناس ارشد جنگلداری \ بخش تحقیقات منابع طبیعی \ مرکز تحقیقات وآموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه \ ایران

7 مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی کرمانشاه

8 مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی ایلام

9 عضو هیات علمی

10 مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی لرستان

11 مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی

12 دانشیار ﭘﮋﻭﻫش، ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺕ ﻛﺸﺎﻭﺭﺯﻱ ﻭ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﭼﻬﺎﺭﻣﺤﺎﻝ ﻭ ﺑﺨﺘﻴﺎﺭﻱ

13 مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی یاسوج

14 مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی فارس

10.22092/irn.2024.364374.1561

چکیده

سنجش و پایش ویژگی‌های ساختاری توده‌های جنگلی برای بررسی روند تحولات توده، برنامه‌ریزی دخالت‌های جنگل‌شناسی مانند عملیات پرورشی و برنامه‌ریزی عملیات احیایی الزامی است. این پژوهش در چارچوب طرح جامع سنجش و پایش جنگل‌های زاگرس که با روش پایش مکان‌محور طراحی شده است، به ارزیابی ساختار یک توده های جنگلی در ناحیه رویشی زاگرس تعداد ۳۴ قطعه نمونه یک هکتاری. در هریک از مکانها، یک قطعه‌نمونه یک‌هکتاری مربعی‌شکل به‌صورت تصادفی پیاده شد. نتایج نشان داد که تعداد کل گونه های درختی و درختچه ای از حداقل ۱تا حداکثر۶ گونه و از نظر تعداد در هکتار از حداقل ۱۸تا حداکثر ۹۲۴ اصله می باشد از نظر مبد‌ا گونه های درختی بیشرین تعداد پایه های شاخه زاد ۸۲۶ و در بیشتر سایتها پایه های شاخه زاد غالب می باشند قطر متوسط جستهای درختان شاخه زاد از حداقل 3 تا 69 سانتی متر و ارتفاع درختان از 3 تا 8/10 متر می باشد. همچنین نتایج این تحقیق نشان داد که ارزش شاخص زاویه یکنواخت برابر در قطعات نمونه مختلف بین 469/0تا و86/0 بوده که نشان می‌دهد پراکنش در همه توده ها کپه‌ای است. همچنین نتیجه ارزش شاخص ترکیبی قطعات مورد بررسی به ترتیب برابر 2/0 و 5/0 است که نشان می‌دهد اکثر توده ها در وضعیت ضعیف تا متوسطی از نظر پایداری قرار دارند. پایش روند تغییرات ویژگی‌های ساختاری توده‌های مورد مطالعه در قطعات نمونه دائم با تکرار برداشت‌ها در فازهای آینده منجر به کسب اطلاعات سودمندی در مورد توده‌های جنگلی زاگرس خواهد شد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Preliminary results of forest structure monitoring in Zagros Vegetation Area

نویسندگان [English]

  • Seyed Kazem Bordbar 1
  • Mehdi poorhashemi 2
  • jalal Henareh 3
  • Farahnaz Rashidi 4
  • Behrouz Fani 5
  • Habibollah Rahimi 6
  • masoumeh khanhasani 7
  • ali najafifar 8
  • manouchehr tahmasebi 9
  • daryoush Mehdifar 10
  • Reza karamian 10
  • hassan Jahanbazy 11
  • yaaghoob Iranmanesh 12
  • Yousof Askari 13
  • siamak negahdarsaber 14
  • Mehrdad Zarafshar 14
1 Research assistant professor of Fars Agricultural Research and Education Center
2 Research Professor of Forestry and Pasture Research Institute
3 Research Assistant Professor of West Azerbaijan Agricultural Research and Training Center
4 Member of the academic staff of the Research Institute of Forests and Pastures
5 Research Expert, Forests and Rangelands Research Department, Kurdistan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Sanandaj. Ph.D student of forest management, Urmia University. IRAN. ORCD: 0000-0002-9167-4646
6 M.Sc. Forestry/ResearchDivision of Natural Resources/Kermanshah Agricultural and Natural Resources Research and Education Center/Iran
7 Kermanshah Agricultural and Natural Resources Research Center
8 Ilam Agricultural Research and Training Center
9 Faculty member
10 Lorestan Agriculture and Natural Resources Research and Education Center
11 Agriculture and natural resources research and education center
12 Research Associate Professor, Agricultural Research Center Natural resources of Chaharmahal and Bakhtiari province
13 Yasouj Agriculture and Natural Resources Research Center
14 Fars Agriculture and Natural Resources Research and Education Center
چکیده [English]

Measurement and monitoring of structural characteristics of forest stands are essential for studying the dynamics of vegetation, as well as planning forestry interventions such as silvicultural operations and restoration activities. This research, conducted within the framework of the comprehensive Zagros Forest Monitoring and Assessment Program, aimed to evaluate the structure of forest stands in the growth area of Zagros, using a total of 34 one-hectare sample plots designed through a location-based monitoring approach. In each location, a randomly selected square-shaped one-hectare sample plot was established. The results demonstrated that the total number of tree and shrub species ranged from a minimum of 1 to a maximum of 6 species, with a density ranging from 18 to 924 stems ha-1. Regarding the tree species composition, the maximum number of branch base stems was 826, and branch base stems were dominant in most sites. The average diameter of branch shoots ranged from 3 to 69 cm, while tree heights ranged from 3 to 10.8 m. Furthermore, the study revealed that the uniform angle index value ranged from 0.469 to 0.086 across different sample plots, indicating a scattered pattern in all stands. The composite index value ranged from 0.2 to 0.5, suggesting that most stands are in a fair to moderate condition in terms of stability. Monitoring the temporal changes in structural characteristics of the studied stands through repeated measurements in the future phases will provide valuable insights into Zagros Forest stands.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Density
  • Diagonal Distribution
  • Oak
  • Structure
  • Zagros

مراجع

باتوبه، س.پ.، اخوان، ر.، پورهاشمی، م. و کیادلیری، ه.، 1392. تعیین حداقل سطح مناسب بررسی الگوی پراکنش مکانی برودار (Quercus brantii Lindl.) در توده‌های کمتردخالت‌‌شده جنگل‌های مریوان با استفاده از تابع K رایپلی. جنگل و فرآورده‌های چوب، 66(1): 38-27.
پورهاشمی، م.، زند بصیری، م. و پناهی، پ.، 1393. بررسی ویژگی‌های ساختاری توده‌های شاخه‌زاد بلوط جنگل‌های مریوان. پژوهش‌های گیاهی، 27(5): 776-766.
پیروزی، ف.، سوسنی، ج.، عادلی، ک.، ملک‌نیا، ر.، نقوی، ح و حسین‌زاده، ر.، 1397. مقایسه ساختار جنگل در توده‌های شاخه‌زاد بلوط با تراکم و آمیختگی متفاوت (بررسی موردی: جنگل‌های نوژیان خرم‌آباد). پژوهش و توسعه جنگل، 4(1): 28-15.
جزیره‌ای، م.ح و ابراهیمی رستاقی، م.، 1382. جنگل‌شناسی زاگرس. انتشارات دانشگاه تهران، 560 صفحه.
حیدری، ب.، 1384. بررسی ساختار جنگل در توده‌های طبیعی و تخریب‌شده منطقه بانه. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشکده منابع طبیعی ساری، 75 صفحه.
رشه‌شاعری، س.، صالحی، ع.، پوربابائی، ح.، اسحاقی راد، ج.، و مرادی، ص.، 1393. اثر قرق کوتاه‌مدت بر ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی خاک و تنوع گونه‌های چوبی در جنگل‌های پیرانشهر، زاگرس شمالی. توسعه پایدار جنگل، 1(1): 101-87.
صالحیان، م.، 1388. بررسی و مقایسه ساختار جنگل در توده‌های تحت بهره‌برداری سنتی (گلازنی و چرای دام) و کمتردست‌خورده در زاگرس شمالی (مطالعه موردی: جنگل‌های بانه). پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد جنگل‌داری، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه کردستان، 84 صفحه.
صفری، م.، کیومرث، س.، علیجانپور، ا. و الهیان، م.ر.، 1397. بررسی وضعیت زادآوری طبیعی در توده‌های بلوط سیاه (Quercus macranthera) در شرایط فیزیوگرافی مختلف در جنگل‌های ارسباران. بوم‌شناسی جنگل‌های ایران، ۶(۱۲) :۸-۱.
مروی‌مهاجر، م.ر.، 1398. جنگل‌شناسی و پرورش جنگل. انتشارات دانشگاه تهران، چاپ پنجم، تهران، 387 صفحه.
نگهدارصابر، م.ر.، طاهری آبکنار، ک.، پوربابایی، ح و ثاقب‌طالبی، خ.، 1395. بررسی تأثیر قرق در ساختار جنگلی دو منطقه حفاظت‌شده و حفاظت‌نشده (مطالعه موردی: ذخیره‌گاه گلابی وحشی ده‌کهنه سپیدان فارس). حفاظت زیست‌بوم گیاهان، 4: 16-1.
طبیعت ایران
دوره 8، شماره 6 - شماره پیاپی 43
بهمن و اسفند 1402
صفحه 23-30

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار