جایگاه حفاظتی گونه انحصاری بارانک لرستانی (Sorbus luristanica (Bornm.) Schonbech-Temesy).

نوع مقاله : معرفی گونه‌های گیاهی نادر و در معرض انقراض ایران

نویسندگان

1 مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی ومنابع طبیعی استان لرستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، خرم آباد، ایران.

2 موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

3 رئیس موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

10.22092/irn.2023.362678.1526

چکیده

گیاه Sorbus lurestanica از گل‌سرخیان (Rosaceae) انحصاری ایران می باشد که در دو منطقه کوهستانی دریاچه گَهَر و کَهمان لرستان پراکنش دارد. این گیاه درختی چندساله به ارتفاع تا 4 متر می‌باشد. جایگاه حفاظتی این گیاه بر اساس معیارهای اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت (IUCN) مورد بررسی قرار گرفته است. سطح تحت اشغال گونه Srbus lurestanica با اندازه‌گیری میدانی در رویشگاه‌های آن، 8 کیلومتر مربع و میزان حضور گونه در محدوده انتشار آن، 92 کیلومتر مربع برآورد شد. این گونه باتوجه به سطح اشغال، تعداد افراد جمعیت، نوع تجدید حیات که عمدتا از طریق بذر می‌باشد و کیفیت رویشگاه، به عنوان گونه‌ی در بحران انقراض (Endangered/EN) اعلام می شود. مشاهدات صحرایی نشان داد فقدان مدیریت و گردشگران از عوامل اصلی تهدیدکننده این گونه کمیاب به شمار می‌روند. اعلام رویشگا ههای حفاظت شده توسط سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور، حفاظت خارج از رویشگاه در با غ‌های گیا هشناسی و بانک ژن منابع طبیعی ایران برای جلوگیری از انقراض باید در برنامه کار حفاظت از این گونه قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The conservation status of Sorbus luristanica

نویسندگان [English]

  • M. mehrnia 1
  • Ziba Jamzad 2
  • Adel Jalili 3
1 Lorestan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Khorramabad, Iran.
2 Division of Botany, Institude of forest and rangelands, AREEO Tehran, Iran
3 Division of Botany, Institude of forest and rangelands, AREEO Tehran, Iran
چکیده [English]

Sorbus luristanica is a flowering plant from the Rosaceae of Iran. It is distributed in two mountainous regions, Gahar Lake and Kahman Lake in Lorestan Province. This is a deciduous tree with a height of up to 4 m. It is endemic to Iran. The species' conservation status was defined based on the IUCN Red List Categories. According to field survey and plot sampling, Sorbus luristanica occupies an area of 20 Km2, and the extent of occurrence is 717 Km2. Based on the Area of Occupancy (AOO), population size, regeneration, mainly by seeds, and habitat quality, this species' conservation status is classified as Endangered/EN. Field observations have shown that lack of proper management and recreation are the main threats to this rare species. Defining protected habitat by the Forests, Rangelands and Watershed Management Organization and the ex-situ conservation in botanical gardens and Plant Natural Resources Gene Banks are suggested for Sorbus luristanica conservation.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Conservation status
  • endangered species
  • Protected habitats
  • Zagros Botanical Garden
  • Sorbus luristanica
جلیلیان، ن.، نعمتی پیکانی، م.، رحیمی ح.، جم‌زاد ز و جلیلی ع.، 1401. جایگاه حفاظتی گونه انحصاریRanunculus dalechanensis. طبیعت ایران، 7(6): 127-132.
خاتم‌ساز، م.، 1371. فلور ایران، شماره 6:تیره گل سرخ. مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران، 354 صفحه.
مهرنیا، م.، عصری، ی. و رامک، پ.، 1397. مطالعه جامعه‌شناسی گیاهی مناطق حفاظت‌شده و دست‌نخورده ناحیه رویشی ایران- تورانی (فاز اول). گزارش نهایی طرح پژوهشی، شماره ثبت فروست: 53714، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران، 150 صفحه.
توحیدفر، م. و حاجی برات، ز.، 1395. نجات گونه‌های گیاهی در حال انقراض با استفاده از تراریخته. ایمنی زیستی، 9(4):23-31.