بختگان: دومین دریاچه بزرگ ایران

نوع مقاله : نگاهی به طبیعت ایران

نویسندگان

1 بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی فارس، شیراز

2 پژوهشگر، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شیراز، ایران

10.22092/irn.2023.362933.1536

چکیده

دریاچه‌های طشک و بختگان قسمتی از پناهگاه حیات ‌وحش بختگان می‌باشند که وسعت آن‌ها بر اساس کنوانسیون رامسر 108000 هکتار اعلام شده است. این دریاچه‌ها دومین دریاچه‌های بزرگ ایران و دارای تنوع زیستی بسیار خوبی از گیاهان و جانوران که شامل 13 خانواده، 36 جنس و 53 گونه گیاهی و همچنین 46 گونه پستاندار، 218 گونه پرنده ، 36 گونه خزنده و 3 گونه دوزیست و تعداد 23 گونه ماهی می باشند. این دو دریاچه از مهم‌ترین بوم سازگان‌های آبی بوده که از تنوع زیستگاهی فراوانی برخوردار بوده و به علت دارا بودن ذخایر مطلوبی از آبزیان، محل مناسبی برای زمستان گذرانی، تخم گذاری و تولید مثل پرندگان مهاجر هستند. متاسفانه طی دو دهه اخیر تحت تاثیر عوامل محیطی مانند خشکسالی و به خصوص عوامل انسانی آسیب بسیاری دیده‌اند. با احداث سه سد درودزن، سیوند و ملاصدرا با ظرفیت 5/1 میلیارد متر مکعب بر روی دو رودخانه کر و سیوند دو دریاچه به طور کامل خشک شده‌اند و تنوع زیستی منطقه در حال نابودی است. هدف از این مقاله بررسی اهمیت دو دریاچه بختگان، طشک و شناساندن این دو دریاچه مهم به مردم، جامعه علمی و مدیران اجرایی کشور، هم در زمان پر آبی و هم در شرایط فعلی است که از 18 سال قبل تا کنون هر دو دریاچه رو به خاموشی رفته و خشک شده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Bakhtegan: the second-largest lake in Iran

نویسندگان [English]

  • leila sayyah_jahromi 1
  • Ahmad Hatami 2
1 Fars Agricultural & Natural Resources Research & Education Center
2 Research Expert, Research Division of Natural Resources Department, Fars Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, (AREEO), Shiraz, Iran
چکیده [English]

Tashk and Bakhtegan lakes are part of the Bakhtegan Wildlife Sanctuary, whose size is 108,000 hectares, according to the Ramsar Convention. These lakes are the second-largest in Iran and have an outstanding biodiversity of plants and animals. They include 13 families, 36 genera, and 53 plants, as well as 46 mammals, 218 birds, 36 reptiles, three amphibians, and 23 fish species. These two lakes are among the most thriving water ecosystems with high habitat diversity. Due to favorable reserves of aquatic animals, they are a suitable place for wintering, laying eggs, and reproducing migratory birds. During the last two decades, they have suffered from environmental factors such as drought. With the construction of three dams, Darudzen, Sivand, and Mollasadra, with a capacity of 1.5 billion cubic meters, the two lakes have completely dried up on the Ker and Sivand rivers, and the region's biodiversity has been destroyed. The purpose of this article is to investigate the importance of the Bakhtegan and Tashk Lakes and to introduce these two important lakes to the public, the scientific community, and the executive managers of the country, both in the time of high water and in the current situation, which from 18 years ago until now, both lakes are facing blackouts and gone and dried up.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Fars province
  • Tashk Lake
  • Bakhtegan Lake
  • Darudzen Dam
  • Sivand Dam
اسدی، م.، 1380. فلور ایران، شماره 38، تیره اسفناجیان (Chenopodiaceae). مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران، 510 صفحه.
امیر‌آبادی‌زاده، ح.، 1374. فلور ایران، شماره 11، تیره فرانکنیاسه (Frankeniaceae). مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران،  15صفحه.
طاهری ،ژ.، 1372. فلور ایران، شماره 10، تیره جگن (Juncaceae). مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران، 80 صفحه.
قهرمان، ا.، 1375. کد خانواده‌ها و جنس‌های فلور ایران. مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران، 349 صفحه.
مظفریان، و.، 1373. رده‌بندی گیاهی جلد 1. نشر دانش امروز، تهران، 501 صفحه.
مظفریان، و.، 1373. رده‌بندی گیاهی جلد 2. نشر دانش امروز، تهران، 610 صفحه.
جم‌زاد، ز.، 1387. برنامه راهبردی تحقیقات گیاه‌شناسی و رده‌بندی گیاهان در محیط‌های طبیعی ایران. مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، 274 صفحه.
حاتمی، ا.، 1384. بررسی تنوع زیستی گیاهان آبزی در استان فارس. پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته سیستماتیک گیاهی، دانشگاه شیراز، 170 صفحه.
حاتمی، ا.، 1387. جمع‌آوری و شناسایی فلور ایران و تشکیل هرباریوم، فاز دوم، استان فارس‌. گزارش نهایی طرح تحقیقاتی. مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران، 270 صفحه.
حسینی‌نیا قصرالدشتی، ن.، 1394. جمع‌آوری و شناسایی خانواده بارهنگ آبی در استان فارس. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، رشته سیستماتیک گیاهی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد جهرم، 90 صفحه
اداره‌کل حفاظت محیط‌زیست فارس، 1394. مناطق تحت مدیریت فارس: پارک‌های ملی. دسترسی در:
http://fars.doe.ir/Portal/home/?218753>. Access: 12.3.2016../پارک-های-ملی->
اداره‌کل حفاظت محیط‌زیست فارس، 1394. مناطق تحت مدیریت فارس: مناطق شکار ممنوع. دسترسی در: