جایگاه حفاظتی پنج گونه انحصاری از تیره باقلاییان (Fabaceae) در استان خراسان شمالی

نوع مقاله : معرفی گونه‌های گیاهی نادر و در معرض انقراض ایران

نویسندگان

1 مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان شمالی، ایران

2 استادیار پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

3 استاد پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران.

4 استاد پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

10.22092/irn.2023.362212.1514

چکیده

استان خراسان شمالی به دلیل قرار گرفتن در محل تلاقی چند ناحیه فیتوجغرافیایی، یک منطقه گذرگاه (transitional) بوده، دارای پوشش گیاهی بسیار متنوع و غنی می‌باشد. در این تحقیق، جایگاه حفاظتی 5 گونه‌ انحصاری استان شامل سه گونه گون (Astragalus neomaassoumianus, A. neoassadianus, A. razensis)، یک گونه اسپرس (Hedysarum paucifoliatum) و یک گونه Onobrychis assadii براساس شیوه‌نامه اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت (IUCN) و بصورت میدانی با استفاده از معیار های سطح تحت اشغال (AOO)، اندازه و تعداد جمعیت ها بررسی شد. نتایج این تحقیق نشان میدهد که تمامی این گونه‌ها دارای پراکنش محدودی هستند. میانگین سطح تحت اشغال این گونه‌ها کمتر از 5 کیلومتر مربع است. براساس معیارهای IUCN، این گونه‌ها در گروه در بحران انقراض (CR) قرار میگیرند. در بین این گونه‌ها، گونه گون A. neomaassoumianus و گونه اسپرس Onobrychis assadii تا حدودی از عوامل مخرب مثل چرای دام مصون مانده‌اند. با توجه به جمعیتهای بسیار کوچک این گونه ها و حضور آنها تنها در یک رویشگاه، حفاظت از آنها در رویشگاههای طبیعی و خارج از رویشگاههای طبیعی بسیار مهم بوده و نیاز به اقدام سازمان منابع طبیعی برای حفاظت رویشگاههای طبیعی آنها و نیز حفاظت و نگهداری از بذور آنها در بانک ژن منابع طبیعی می باشد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The conservation status of endemic Fabaceae species in North Khorasan

نویسندگان [English]

  • Mehdi Imani 1
  • Yousef Ajani 2
  • Adel Jalili 3
  • Ziba Jamzad 4
1 Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, North Khorasan
2 Assistant Prof., Botany Division, Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
3 Professor, research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
4 Prof., Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
چکیده [English]

The North Khorasan Province is a transitional region due to its location at the intersection of several phytogeographic regions that harbor diverse vegetation. In the present study, the conservation status of five endemic species of the province, including Astragalus razensis, A. neomaassoumianus, A. neoassadianus, Hedysarum paucifoliatum, and Onobrychis assadii are studied experimentally using IUCN criteria including Extent of Occurrence (EOO), Area of Occupancy (AOO) and size of population. The results showed that all of these species are restricted to type location. The mean average values of AOO were less than 5 Km2. These species are critically endangered taxa (CR). Among these species, A. neomaassouminaus and Onobrychis assadii are naturally protected from destructive factors like grazing. Considering the small populations of the studied species, protecting their natural habitats as in-situ conservation by the Natural Resources Organization and ex-situ conservation of these species' seeds in the Natural Resources Seed Bank of Iran is highly recommended.

کلیدواژه‌ها [English]

  • endemic species
  • conservation status
  • North Khorasan

مراجع

اجنی، ی.، درودی، ه.، جم زاد، ز. و جلیلی، ع.، 1399. جایگاه حفاظتی بنگ دانه Hyoscyamus malekianus در ایران. طبیعت ایران. 5 (6): 117-113.
اجنی، ی.، درودی، ه.، جم زاد، ز. و جلیلی، ع.، 1400. جایگاه حفاظتی(Arecaceae)  Nannorrhops baluchestanica. طبیعت ایران. 6 (2): 130-125.
جلیلی، ع. و جم زاد، ز. 1395. طرح تعیین جایگاه حفاظتی گیاهان و اکوسیستم های ایران. موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران، ایران.
خداشناس، م.، غنچه پور، م.، جم زاد، ز.، جلیلی، ع. و محمودی، م.، 1399. جایگاه حفاظتی گونه نادر Levisticum officinale در ایران 2 (5): 133-127.
درودی، ه.، اجنی، ی.، جم زاد، ز. و جلیلی، ع.، 1400. جایگاه حفاظتی گونه نعنای گربه بلوچستانی Nepeta balouchestanica Jamzad & Ingr.. طبیعت ایران. 6 (6): 155-151.
سلطانی پور، م.ا.، جم زاد، ز.، جلیلی، ع. و محمودی، م.، 1399. جایگاه حفاظتی گونه های انحصاری مورخوش Zhumeria majdae در ایران. طبیعت ایران. 5 (1): 96-91.
معصومی، ع.ا.، 1382. فلور ایران: تیره پروانه­آسا (Papilionaceae): جنس گون I. موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران، ایران. 43: 78.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار