استاد پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران.
10.22092/irn.2023.129925
چکیده
مراتع در ایران، گسترده‌ترین و متنوع‌ترین اکوسیستم‌های طبیعی کشور را تشکیل می‌دهند. متأسفانه رویکرد «چرا‌محور» در آموزش، پژوهش و اجرا، در عمل سبب شده است، از یک سو این ظرفیت تنوع اکوسیستمی نادیده گرفته شود و از سوی دیگر به‌خاطر بی‌توجهی به تنوع ساختار اکولوژیک آنها و تحمیل یک نوع رویکرد مدیریتی، زمینه زوال آنها فراهم شود. علی‌رغم زحمات طاقت‌فرسا و شناخت تنوع گونه‌های گیاهی، حتی گیاه‌شناسان نیز نتوانستند آنچنان که شایسته است، این رویشگاه‌های منحصر‌به‌فرد را معرفی کنند. تنها تدوین فلور، یا مطالعات فلورستیک و سیاهه کردن گونه‌ها در جداول خنثی، اگرچه گام‌های اساسی و بزرگی هستند، برای معرفی این تنوع ساختاری اکولوژیک کافی نیستند. تصویب و اجرای طرح‌های پژوهشی بزرگ چون تدوین فلور ایران، بانک بذر خاک، بررسی رویشگاه‌های ماندابی، اکولوژی درمنه‌زارها، تعیین تنوع گونه‌ای مناطق آلپی، تهیه نقشه تیپ‌های گیاهی (شناخت)، تعیین جایگاه حفاظتی گونه‌ها، ارزیابی مراتع و درنهایت طرح پایش، زمینه اطلاعاتی گسترده‌ای را در بخش مرتع و گیاه‌شناسی فراهم کرده است که بتوان متکی بر داده‌های به‌دست‌آمده، پژوهش با رویکرد اکوسیستمی را مورد توجه جدی قرار داد.
عنوان مقاله [English]
Rangelands and ecosystem focus on research and management
نویسنده [English]
Adel Jalili
Professor, research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
)