نخستین گزارش حضور توده کهن‌سال زربین در بشاگرد، استان هرمزگان

نوع مقاله : نامه‌های علمی

نویسندگان

1 مؤسس و پژوهشگر بوم‌شناسی و حفاظت از تنوع زیستی، مؤسسه حامیان حیات‌وحش هرموز، بندرعباس، ایران

2 پژوهشگر بوم‌شناسی و حفاظت از تنوع زیستی، انجمن حافظان حیات‌وحش بدون مرز، تهران، ایران

3 پژوهشگر تاکسونومی و اکولوژی گیاهی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، گروه زیست‌شناسی، تهران، ایران

4 استاد بازنشسته، گروه علوم زیستی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

10.22092/irn.2023.361398.1501

چکیده

سرو مدیترانه‌ای یا زربین (.Cupressus sempervirens L) درختی همیشه‌سبز و سوزنی‌برگ است که در ایران دو واریته دارد. این گونه بومی جنوب شرقی اروپا، شرق مدیترانه، جنوب دریای مدیترانه و ایران است. گستره پراکنش اصلی زربین در ایران رشته کوه البرز است. علاوه‌بر البرز، از کوه‌های تفتان و اطراف خاش در استان سیستان و بلوچستان و فراشبند در استان فارس نیز گزارش شده است. تا امروز خاش و فراشبند جنوبی‌ترین حد پراکنش آن بودند. این مطالعه بر پایه کار میدانی و مصاحبه با مردم محلی برای کشف درختان کهن‌سال در شرق هرمزگان طراحی و اجرا شد. یافته‌ها نشان داد، زربین در کوه‌های بشاگرد در استان هرمزگان نیز حضور دارد و اکنون منطقه بشاگرد جنوبی‌ترین حد پراکنش طبیعی آن در ایران است. این درختان در بشاگرد به‌دلیل فرسایش خاک و کم‌آبی به‌شدت در معرض خطر قرار دارند و به سلسله‌ای از برنامه‌های حفاظتی فوری همچون ثبت به‌‌عنوان اثر طبیعی ملی و قرار‌گیری در فهرست درختان کهن‌سال ایران نیاز دارند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The first record of old growth Mediterranean cypress, Cupressus sempervirens in Bashagard, Hormozgan province, Iran

نویسندگان [English]

  • Morteza Arianejad 1
  • Ali Turk Qashqaei 2
  • Kourosh Kavousi 3
  • Bahram Zehzad 4
1 Wildlife Researcher and Conservationist, Hormuz Wildlife Guardians Foundation, Tehran, Iran.
2 Wildlife Researcher and Conservationist, Borderless Wildlife Conservation Society, Tehran, Iran.
3 Senior researcher of Plant Taxonomy and Ecology, Department of Biology, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
4 Senior researcher of Plant Taxonomy and Ecology, Faculty of Biological Sciences and Technology, Shahid Beheshti University, Daneshjoo St, PO Box 1983969411, Tehran, G.C, Iran
چکیده [English]

The Mediterranean cypress (Cupressus sempervirens L.) is an evergreen tree with two varieties in Iran. The Mediterranean cypress is native to southeastern Europe, the eastern Mediterranean, the southern Mediterranean Sea, and Iran. The main distribution of Mediterranean cypress in Iran is in the Alborz mountain range. Also, it has been reported from the Taftan Mountains and around Khash in Sistan and Baluchistan provinces, Farashband in Fars province, and Ramhormoz, Abuabass, Baghmalek, and Malagha in Khuzestan province. Until today, Khash and Farashband were its southernmost limits. This study was designed and implemented based on fieldwork and interviews with local people to discover old trees east of Hormozgan. The findings show that this species is also present in the Bashagard Mountains in Hormozgan province, which can be the southernmost limit of Mediterranean cypress natural distribution in Iran. Bashagard trees are threatened due to soil erosion and lack of water. They need urgent conservation actions, including conservation as a national natural monument and registration on Iran's list of old-growth trees.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Bashagard
  • Hormozgan
  • Juniperus excelsa
  • Mediterranean cypress
  • Cupressus sempervirens
اسدی، م.، 1376. فلور ایران، شماره های 19 تا 22: بازدانگان: تیره‌های کاج، سرخدار، سرو و ارمک. مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، تهران، 58 صفحه.
جوانشیر، ک.، 1363. سوزنی‌برگان، جلد اول. مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، تهران، 570 صفحه.
جوانشیر، ک.، 1378. رستنی‌های منطقه بشاگرد. دانشگاه تهران، 364 صفحه.
خوشنویس، م.، صادق زاده حلاج، م.ح.، متینی‌زاده، م.، احمدی، ش.، شیروانی، ا. و تیموری، م.، 1397. سروهای کهن‌سال ایران. طبیعت ایران، 3(3): 44-59.
زهزاد، ب. و کاوسی، ک.، 1382. سین اکولوژی گونه‌های گیاهی زربین، سرخدار و لیلکی در شمال ایران. گزارش نهایی طرح پژوهشی، دانشگاه تهران، تهران، 145 صفحه.
کروری، ع. ا. س. و خوشنویس، م.، 1379. مطالعات اکولوژی و زیست محیطی رویشگاه‎های ارس ایران. مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، تهران. 208 صفحه.
کاوسی، ک.، 1383. مطالعات اکولوژی گیاهی در دره‌های مال‌آقا، ابوالعباس و باغ‌ملک در استان خوزستان. گزارش نهایی، مهندسین مشاور مهاب قدس، تهران، 75 صفحه.