تحلیلی بر وضعیت اندوخته کربن در رویشگاه‌‌های جنگلی زاگرس

نوع مقاله : دیدگاه‌ها

نویسندگان

1 دانشیار پژوهش، بخش تحقیقات منابع ‌‌طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع ‌‌طبیعی چهارمحال و بختیاری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران، پ

2 دانشیار پژوهش، بخش تحقیقات جنگل، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

3 دانشیار پژوهش، بخش تحقیقات منابع‌‌ طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی چهارمحال و بختیاری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

4 استادیار پژوهش، بخش تحقیقات منابع‌‌ طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع‌‌ طبیعی فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

5 استادیار پژوهش، بخش تحقیقات منابع ‌‌طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع‌‌ طبیعی کهگیلویه و بویراحمد، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

6 استادیار پژوهش، بخش تحقیقات منابع‌‌ طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع‌‌ طبیعی آذربایجان غربی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

7 استادیار پژوهش، بخش تحقیقات منابع‌‌ طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع‌‌ طبیعی ایلام، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران.

8 دانشیار پژوهش، بخش تحقیقات منابع‌‌ طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع‌‌ طبیعی ایلام، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

9 استادیار پژوهش، بخش تحقیقات منابع ‌‌طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع‌‌ طبیعی کردستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

10 محقق، بخش تحقیقات منابع‌‌ طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع‌‌ طبیعی کردستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

11 محقق، بخش تحقیقات منابع‌‌ طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع ‌‌‌طبیعی لرستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

12 استادیار پژوهش، بخش تحقیقات منابع ‌‌طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع‌‌ طبیعی کرمانشاه، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

13 دانشیار پژوهش، پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

14 استادیار پژوهش، بخش تحقیقات بیابان، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

15 استادیار، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

16 دکتری جنگل‌داری، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ‌ایران

17 محقق، بخش تحقیقات منابع ‌‌طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع ‌‌طبیعی آذربایجان‌‌ غربی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

10.22092/irn.2023.129210

چکیده

تغییر اقلیم و گرمایش جهانی ازجمله موضوعاتی است که بـه یک تهدید جدی برای حیات بشری تبدیل شده است. افـزایش دمـای سـطح کـره زمـین به‌‌دلیل افزایش میزان گازهای گلخانه‌‌ای، وقوع پدیده‌‌های نادر اقلیمی و بر هم خوردن تعادل بـوم‌‌شـناختی، تغییر الگوی باد و بارش، وقوع سیل، طوفان، آلودگی هوا و اثرات آن بر اجزای زنده و غیرزنده اکوسیستم‌‌ها نمونه‌‌هایی از اثرات تغییر اقلیم است. پوشش گیاهی، خاک و اقیانوس‌ها مهم‌ترین مخازن کربن در جهان محسوب می‌‌شوند. جنگل‌ها به‌‌دلیل ذخیره کربن در خاک، زی‌توده و لاش‌ریزه، به‌‌عنوان اندوختگاه‌‌های مهم کربن شناخته می‌شوند (Shannon et al., 2022). تخمین زده می‌شود 861 گیگاتن کربن در جنگل‌های جهان ذخیره شده است که 119 گیگاتن آن، متعلق به جنگل‌های معتدله است (Pan et al., 2011).
اکوسیستم‌های جنگلی، نقش کلیدی در چرخه جهانی کربن دارند و ازنظر اندوخته کربن بسیار مورد توجه هستند (Zhao et al. 2019). بنابراین، داشتن اطلاعات مشخص و قابل اعتماد از اندوخته کربن رویشگاه‌های جنگلی و پایش آن، یکی از مهم‌ترین فاکتورها برای طراحی و تکمیل برنامه‌های مدیریت پایدار منابع جنگلی خواهد بود. به‌عبارت‌دیگر، به‌‌دلیل اینکه ترسیب کربن ناشی از رویش گونه‌های جنگلی، روشی مقرون‌به‌صرفه در کاهش غلظت گازهای گلخانه‌ای است، ارزیابی و پایش کمی ذخیره کربن کره زمین توسط کشورهای مختلف از مهم‌ترین برنامه‌هایی است که در پروتکل کیوتو بر آن تأکید شده است. بنابراین، با توجه به اهمیت و حساسیت موضوع تغییر اقلیم و گرمایش جهانی و نقش منحصر‌به‌فرد اکوسیستم‌‌های جنگلی در کنترل این معضل جهانی، ارزیابی اندوخته کربن اکوسیستم‌‌های جنگلی ضروری است، به‌طوری‌که می‌تواند به‌‌عنوان یک راهکار مدیریتی در حفاظت، احیا و توسعه این ذخایر ارزشمند طبیعی مورد توجه قرار گیرد و سیر قهقرایی و تخریب جنگل را مهار کند.
 

عنوان مقاله [English]

An analysis of carbon storage status in Zagros forest habitats

نویسندگان [English]

  • Yaghoob Iranmanesh 1
  • Mehdi Pourhashemi 2
  • Hasan Jahanbazi 3
  • Kazem Bordbar 4
  • Ypusef Askari 5
  • Jalal Henareh Khalyani 6
  • Ali Najafifar 7
  • Ahmad Hosseini 8
  • Mazyar Heidari 9
  • Behrouz Fani 10
  • Arash Derik 11
  • Farhad Jahan Pour 11
  • Mehrdad Zar Afshar 4
  • Mohammad Reza Negahdar Saber 4
  • Hooshmand Safari 12
  • Yahya Parvizi 13
  • Fateme Dargahian 14
  • Abolfazl Jaafari 15
  • Sajjad Ali Mahmoodi Sarab 16
  • Saber Ghasempour 17
15 Research institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran.
ایران‌منش، ی.، 1392. ارزیابی روش‌های برآورد زی‌توده و ترسیب کربن گونه بلوط ایرانی در جنگل‌های استان چهارمحال و بختیاری. پایان‌نامه دکتری. دانشگاه تربیت مدرس، 106 صفحه.
محمودی طالقانی، ع.ا.، زاهدی امیری، ق.، عادلی، ا. و ثاقب‌‌طالبی، خ.، 1386. برآورد میزان ترسیب کربن خاک در جنگل‌‌های تحت مدیریت (مطالعه موردی: جنگل گلبند در شمال کشور). تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، 15(3): 252-241.