راهبرد پژوهشی در مقیاس اکوسیستم‌ها

    همان‌طور که در نمودار ساختاری اکوسیستم‌ها در شماره پیشین نشریه طبیعت ایران نمایان بود، پژوهش در این مقیاس، بر شناخت ساختار اکوسیستم‌ها و فرایند عملکردی آنها متمرکز است. اکوسیستم‌ها در ظرف زمانی و مکانی در تغییر و تحول هستند، بنابراین، باید این ذات دینامیک، در تدوین و اجرای طرح/ پروژه‌‌ها به رسمیت شناخته شود. دینامیزم یادشده، تحت تأثیر متغیرهای عمده‌ای است که به‌صورت مجموعه‌ای (ماتریسی) عمل می‌کنند، شناخت این متغیرها، چگونگی اثرگذاری و وزن تأثیرگذاری آنها باید مورد ‌توجه باشد. در جلسات شورای راهبردی مدیریت محیط‌های طبیعی ایران، بعد از بحث‌های طولانی، چند متغیر عمده از‌جمله تغییر اقلیم، تغییر کاربری عرصه‌های طبیعی و بحران آب شناسایی شدند، اثرگذاری این متغیرها باید در مطالعات و پژوهش‌ها در «مقیاس زمان» مورد توجه قرار گیرد. در این رابطه باید به موضوع «پایش» در عرصه‌های طبیعی توجه و طرح‌های تحقیقاتی جامعی در گستره‌های جنگل، مرتع و اکوسیستم‌های بیابانی تدوین شود.
    با توجه به دسترسی انسان به ابزار و ظرفیت‌های تحلیلی هوشمند، با شکل‌دهی بانک‌های اطلاعاتی و مدل‌سازی، امکان دسترسی به داده‌ها و تجزیه‌و‌تحلیل آنها، مبتنی بر شاخص‌های کمی تعریف‌شده، استاندارد و تجربه‌شده در دنیای علم در ظرف زمان و مکان فراهم می‌شود.