رویشگاه‎های انارشیطان Tecomella undulata (Sam.) Seem در جنوب ایران و عوامل تهدید آنها

نوع مقاله : نگاهی به طبیعت ایران

نویسندگان

1 بخش تحقیقات جنگل، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

2 کارشناس ارشد پژوهش، بخش تحقیقات منابع طبیعی و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان بوشهر، سازمان تحقیقات

3 استاد پژوهش، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

4 استاد پژوهش، بخش تحقیقات گیاهشناسی، مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات و آموزش کشاورزی، تهران، ایران

5 بخش منابع طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان بوشهر، سازمان تحقیقات و آموزش کشاورزی، بوشهر، ایران

6 استادیارپژوهش، بخش تحقیقات جنگل و مرتع، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی بلوچستان (ایرانشهر)، سازمان تحقیقات، آموزش

10.22092/irn.2022.357810.1448

چکیده

اکوسیستم ‎های جنگلی و مرتعی ایران تحت تاثیر عوامل تغییر اقلیم و انسانی دچار تغییر یا تخریب هستند. در این میان اکوسیستم های بیابانی و کویری دارای شکنندگی زیادی هستند. اثرات مستقیم تغییر کاربری یا تخریب اکوسیستم بر گیاهان بیشتر از سایر اجزاء می‎باشد. انارشیطان (Tecomella undulata (Sm.) Seem) متعلق به تیره Bignoniaceae است. این درخت در کشور های عمان، افغانستان، پاکستان، هند و ایران در رویشگاه‎های بیابانی و درختچه زارهای خشک می روید. در ایران در روی اراضی آبرفتی و در حاشیه رودخانه‎های فصلی به صورت تک‎پایه تا توده‎های کوچک در استان‎های بوشهر، فارس، خوزستان، هرمزگان، کرمان و سیستان و بلوچستان به طور طبیعی رویش دارد. انارشیطان در دامنه ارتفاعی 10 متر (استان بوشهر) تا ارتفاع 1594 متر از سطح دریا (اسفندقه جیرفت) در جنوب ایران رویش دارد. در حال حاضر پایه زنده‎ای از این گونه در استان خوزستان وجود ندارد و در 13 رویشگاه در استان بوشهر به طور طبیعی رویش دارد. این گونه تحت تاثیر تهدیدهایی مانند قطع غیرمجاز، چرای شدید دام، خشکیدگی، و تغییر کاربری اراضی است. انارشیطان به ندرت بذر می‎دهد و زادآوری دانه-نهال آن در رویشگاه‎ها مشاهده نشد و زادآوری ازطریق ریشه‎جوش خیلی کم بود‎. حفاظت، احیاء و توسعه رویشگاه‎ها، احداث ژرم‎پلاسم انارشیطان تولید نهال و توسعه آن در پروژه‎های جنگلکاری و فضای سبزشهری به منظورحفاظت، احیاء و توسعه آن و انجام تحقیقات تکمیلی برای تولید نهال به روش جنسی وغیرجنسی پیشنهاد شد‎.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The habitats of Tecomella undulata (Sm.) Seem in South Iran and their threats

نویسندگان [English]

  • Seyed Mousa Sadeghi 1
  • Kohzad Sartavi 2
  • Hamid Mazareie 2
  • Adel Jalili 3
  • Ziba Jamzad 4
  • Fatemeh gholamian 5
  • Hadi Darroudi 6
1 Forest Research Division, Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research, Education & Extension Organization, Tehran, Iran
2 Natural Resources and Watershed Management Research Division, Bushehr Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Bushehr, Iran
3 Prof., Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran.
4 Prof., Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran.
5 Department of natural science
6 Assistant Professor., Forest and Rangelands Research Department, Baluchestan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center (AREEO), Iranshahr, Iran
چکیده [English]

Iran's forest and rangeland ecosystems are changing or being disturbed under the influence of climate change and human factors. Meanwhile, desert and arid ecosystems are very fragile. The direct effects of misuse or destruction of the ecosystem are more on plants than on other components. Tecomella undulata (Sm.) Seem belongs to Bignoniaceae. This tree grows naturally in alluvial lands and seasonal riversides as small stands and individual trees in Bushehr, Fars, Khuzestan, Hormozgan, Kerman, Sistan, and Balochistan provinces. It grows in areas with altitudes ranging from 10m (Bushehr province) to 1594 m (Esfandegheh Jiroft) above sea level. Our study showed that there was no living individual in Khuzestan province, and it was distributed in 13 habitats in Bushehr province. Tecomella undulata habitats were affected by extensive grazing, prohibited cutting, death, and land-use change, which are the big threats to this tree. This species produces seeds rarely; therefore, seedling-based regeneration was not observed. Root-shoots-based regeneration was observed in the habitats. Protection, restoration, and development, the establishment of germplasm, seedling production afforestation, and green space development by using T. undulata are recommended. Further research on seedling production by sexual and non-sexual methods is suggested. 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cutting
  • protection
  • habitat
  • regeneration
  • seedling