روند خشکیدگی و زوال جنگل‌های بلوط (پژوهش موردی: جنگل‌های توت شامی و برزه استان کرمانشاه)

نوع مقاله : نامه‌های علمی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد پژوهش- بخش تحقیقات منابع طبیعی مرکز تحقیقات وآموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه ایران

2 دانشیار، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان چهارمحال و بختیاری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شهرکرد، ایران.

3 دانشیار، مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

4 استادیار پژوهش، بخش تحقیقات جنگل و مرتع، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج

5 دانشیار، بخش تحقیقات جنگلها و مراتع، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه، سازمان تحقیقات، آموزش و

10.22092/irn.2022.359029.1469

چکیده

در این تحقیق روند خشکیدگی و زوال درختان بلوط در 4 کلاس خشکیدگی (سالم، دارای سرخشکیدگی، خشکیدگی تاج تا 50درصد و خشکیدگی تاج بیش از 50درصد) در دو منطقه جنگلی (دارای زوال و شاهد) از توده‌های جنگلی بلوط استان کرمانشاه طی سه سال متوالی بررسی شد. نتایج این روند نشان داد، در قطعه‌نمونه دارای زوال توت‎شامی، تعداد درختان سالم از 31درصد در ابتدای بررسی به 10درصد در انتهای دوره کاهش یافته است. این روند در قطعه‌نمونه برزه (شاهد) نیز به همین صورت از 45درصد به 28درصد کاهش پیدا کرده و به سایر طبقات خشکیدگی منتقل شده است. همچنین، تحلیل نتایج کلاسه‎های خشکیدگی با سطوح شاخه‌زادی و دانه‌زادی نشان داد، در توت‎شامی 77درصد و در برزه 65درصد پایه‎های شاخه‎زاد بلوط دارای نسبت‎های مختلف خشکیدگی بودند. بیشترین نسبت خشکیدگی در توت‎شامی با 43درصد مربوط به کلاسه خشکیدگی تا 50درصد و در برزه مربوط به کلاسه دارای سرخشکیدگی با 52درصد مشاهده شد.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The trend of dieback and decline of oak forests (Case study: Totshami and Barzeh forests of Kermanshah province)

نویسندگان [English]

  • Habibollah Rahimi 1
  • Hassan Jahanbazy Goujani 2
  • Mehdi pourhashemi 3
  • Maesomeh Khanhasani 4
  • Hooshmand Safari 4
  • Nastaran Jalilian 5
1 Research Expert, - Forest and Rangeland Research Department, Kermanshah Agricultural and Natural Resources Research and Education Center,
2 Associate Prof, Chaharmahal and Bakhtiari Agricultural and Natural Resources Research and Education Center
3 Associate Prof, Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
4 Assistant Professor, Forest and Rangeland Research Department, Kermanshah Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Kermanshah, Iran
5 Associate Prof,, Forests and Rangelands Research Department, Kermanshah Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, (AREEO), Kermanshah, Iran.
چکیده [English]

This study is to monitor the drying and decline of oak trees in four levels of drought in two forest areas (with deterioration and control) of the forest masses of Kermanshah province for three consecutive years. The results of this trend showed that the number of healthy trees decreased from 31 % at the beginning of the study to 10% at the end of the period in the Tootshami sample. This trend is reduced from 45% to 28% in the Barzeh sample (less dryness) and has been transferred to other drying classes. Also, the analysis of the results of dryness with seedling and coppice regeneration trees showed that in the Tootshami sample, 77 % and Barzeh, 65% Copic trees had different levels of dryness. The highest dryness ratio in Tootshami, with 43% related to class (drying up to 50%) and in Baereh, with 52% related to class (Dieback) was observed.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Dieback
  • Decline
  • Oak forests
  • Kermanshah province
بی‎نام، اطلاعات هواشناسی ایستگاه‎های گهواره و اسلام‎آبادغرب، 1400. سایت اداره کل هواشناسی استان کرمانشاه، http://www.kermanshahmet.ir
پورهاشمی، م.، جهانبازی گوجانی، ح.، حسین زاده، ج.، بربار، س. ک.، ایران منش، ی. و خداکرمی، ی.، 1395. پیشینه زوال جنگل‌های بلوط زاگرس. مجله طبیعت ایران، 2(1): 37-30.
زرافشار، م.، نگهدارصابر، م ر.، جهانبازی گوجانی، ح.، پورهاشمی، م.، بردبار، س. ک.، متینی زاده، م و عباسی، ع ر.، 1399. خشکیدگی توده‌های خالص بلوط ایرانی (Quercus brantii Lindl) در جنگل‌های زاگرس جنوبی، منطقه کوهمره‎سرخی استان فارس. مجله جنگل ایران، انجمن جنگلبانی ایران، 12(2): 303-291.
جهانبازی گوجانی، ح.، ایران منش، ی و طالبی، م.، 1399. عوامل مؤثر بر زوال جنگل‌های زاگرس و راهکارهای مدیریت آن. نشریه فنی مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، شماره 57337، تهران، 19 صفحه. دسترسی در: https://agrilib.areeo.ac.ir/book_8578.pdf
جهانبازی گوجانی، ح.، ایران منش، ی.، طالبی، م. و مهین‎پور، ح.، 1395. پهنه‎بندی زوال گونه‎های درختی و درختچه‎ای در جنگل‌های استان چهارمحال‎بختیاری. اولین همایش ملی منابع طبیعی و توسعه پایدار در زاگرس مرکزی. دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین دانشگاه شهرکرد، 10 و 11 شهریور 1395، 9 صفحه.
جعفری، م ر. و حسینی، ا.، 1398. شناسایی و پهنه‎بندی توده‎های خشکیده جنگل‌های بلوط ایرانی در استان ایلام با استفاده از تصاویر سنجنده ETM+   و OLI در محیط GIS . فصلنامه‎ فضای جغرافیایی، 19(67): 60-43.
حسین‎زاده، ج.، محمدپور، م. و اعظمی، ا.، 1398. تأثیر ذخیره نزولات جوی بر بهبود وضعیت درختان بلوط ایرانی دچار خشکیدگی (مطالعه موردی: جنگل‌های چوار استان ایلام). تحقیقات حمایت و حفاظت جنگل‎ها و مراتع ایران، 17(1): 25-14.
حسین‎زاده، ج. و پورهاشمی، م.، 1394. بررسی شاخص‎های تاج درختان بلوط ایرانی در رابطه با پدیده خشکیدگی در جنگل‌های ایلام. مجله جنگل ایران، انجمن جنگلبانی ایران، 7(1): 197-190.
کرمیان، م. و میرزائی، ج.، 1399. مهمترین عوامل مؤثر بر خشکیدگی بلوط ایرانی (Quercus brantii) در استان ایلام. بوم‎شناسی جنگل‌های ایران، 8(15): 102-93.
عزیزی، ق.، میری، م.، محمدی، ح. و پورهاشمی، م.، 1394. واکاوی زوال جنگل‌های استان ایلام و ارتباط آن با تغییرات بارش. تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، 23(3): 515-502.