لزوم پایش بلندمدت پوشش گیاهی و خاک اکوسیستم‌‌های مرتعی

نوع مقاله : دیدگاه‌ها

نویسندگان

1 دانشیار پژوهشی، بخش تحقیقات مرتع، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران

2 استاد پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران.

3 استاد، مؤسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران.

4 استادیار پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران.

چکیده

اهمیت پایش اکوسیستم‌‌‌های مرتعی
مراتع کشور با توجه به تنوع گسترده اکولوژیکی و رویشگاهی، بخش عمده گونه‌‌های ‌‌‌‌گیاهی، جانوری و سایر میکروارگانسیم‌‌ها را در خود جای داده‌اند. این اکوسیستم‌‌ها، به‌‌‌‌شدت شکننده هستند و در معرض خطر تبدیل‌شدن به رویشگاه‌‌های تخریب‌‌‌شده و بیابانی قرار دارند. بخش ‌‌عمده‌‌ای از مراتع در ایران، تحت سیطره اقلیم‌‌های بیابانی، ‌‌خشک و نیمه‌‌‌‌خشک قرار دارد و با تجربه تغییر اقلیم، گرم‌‌ شدن کره‌‌ زمین و از همه بالاتر، ظهور پدیده خشک‌سالی‌‌ ممتد، در معرض تغییرات اساسی است. کاهش تولید، پایین‌‌ ‌‌آمدن ظرفیت انعطاف‌‌پذیری و سازگاری، انقراض گونه‌‌ها و جابه‌جایی مرز جوامع‌ ‌‌‌گیاهی از‌جمله این تغییرات هستند. در چنین شرایطی، بهره‌برداری از این اکوسیستم‌‌ها از طریق چرای‌‌ دام، تغییر کاربری، توسعه بهره‌‌برداری از معادن و تأثیرگذاری سایر برنامه‌‌های‌ ‌عمرانی و توسعه‌‌ای، به‌‌دلیل کم‌توجهی به مسائل محیط‌‌زیستی، زمینه تخریب و زوال کامل این رویشگاه‌‌ها را فراهم می‌‌کند و بستر مناسب برای بیابان‌‌زایی و تولید ریزگردها، به ‌‌وجود می‌‌آید (جلیلی، 1396). بنابراین، لازم است قدم‌‌های‌ ‌جدی توسط سازمان‌‌‌های مرتبط نظیر سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور با حمایت دیگر دستگاه‌‌های تصمیم‌‌گیر در رابطه با حفظ و احیای این اکوسیستم‌‌های ارزشمند و حیاتی، با بهره‌‌گیری از همه ظرفیت‌‌های کارشناسی و علمی و امکانات کشور برداشته شود.

عنوان مقاله [English]

The need for long-term monitoring of vegetation and soil in rangeland ecosystems

نویسندگان [English]

  • Javad Motamedi 1
  • Adel Jalili 2
  • Hossein Arzani 3
  • Mohammad Fayyaz 4
1 Associate Professor, Rangeland Research Division, Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Tehran.
2 Professor, research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran.
3 Professor, research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran.
4 Assistant Prof., Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
چکیده [English]

-

مراجع

ارزانی، ح. و عابدی، م.، 1394 الف. ارزیابی مرتع: ممیزی و پایش مرتع. دانشگاه تهران، تهران، 224 صفحه.
ارزانی، ح. و عابدی، م.، 1394 ب. ارزیابی مرتع: اندازه‌‌گیری پوشش گیاهی، دانشگاه تهران، تهران، 306 صفحه.
ارزانی، ح.، 1388. ارزیابی مراتع مناطق مختلف آب‌و‌هوایی ایران، گزارش نهایی طرح پژوهشی. مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور،  تهران، 425 صفحه.
اسکندری، ن.، علیزاده، ع. و مهدوی، ف.، 1387. سیاست‌های مرتعداری در ایران. نشر پونه، تهران، 194 صفحه.
جلیلی، ع.، 1396. لزوم توجه جدی به مراتع کشور. طبیعت ایران، 2(6) : 3-3.
رحمانی، ا.، جلیلی، ع.، پورهاشمی، م.، خسروشاهی، م.، افتخاری، ع.ر.، فرآشیانی، م.ا. و سفیدکن، ف.، 1401. پایش عرصه‌‌های طبیعی در کشور. طبیعت ایران، 7 (7): 89-67.
شیدایی، گ.، 1355. بررسی گیاهان علوفه‌ای و مراتع در ایران، گزارش فنی فائو. دفتر فنی مرتع، سازمان جنگلها و مراتع کشور، تهران، 292 صفحه.
معتمدی، ج.، جلیلی، ع.، ارزانی، ح. و خداقلی، م.، 1399. علل تخریب مراتع در کشور و راهکارهای برون‌رفت از وضعیت پیش‌آمده. طبیعت ایران، 5(4): 24-1.
معتمدی، ج.، جلیلی، ع.، فیاض، م.، ارزانی، ح.، خداقلی، م.، سفیدکن، ف. و فرح‌پور، م.، 1400. سیر تکامل تحقیقات مرتع در ایران و نگرش مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور به آینده تحقیقات مرتع. طبیعت ایران، 6(4): 15-1.
طبیعت ایران
دوره 7، شماره 4 - شماره پیاپی 35
مهر و آبان 1401
صفحه 7-20

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار