دیاتومههای نشانگر آلودگی آلی و معدنی در رودخانه دماوند (البرز مرکزی)، ایران

نوع مقاله : نامه‌های علمی

نویسنده

استادیار پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

چکیده

دیاتومه‌ها نشانگر‌های خوبی برای بررسی کیفیت آب در رودخانه‌ها شناخته شده‌اند. از این‌رو، از ترکیب و فراوانی دیاتومه‌ها به عنوان ابزاری برای ارزیابی کیفیت آب در مطالعات پایش آب در کشورهای مختلف استفاده می‌شود. در کشور ایران، مطالعات اندکی بر روی فلور دیاتومه‌ای رودخانه‌ها انجام شده است. گام نخست در بررسی کیفیت آب بر اساس دیاتومه‌ها شناخت دیاتومه‌های نشانگر می‌باشد. مطالعه حاضر به بررسی ترکیب دیاتومه‌های نشانگر رودخانه دماوند از بالادست (آلودگی کم) تا پایین‌دست (آلودگی بسیار زیاد) در فصول مختلف می‌پردازد. مطالعه فراوانی و حضور گونه‌ها در طول رودخانه نشان داد که تعدادی از گونه‌ها حساس به آلودگی بودند و در بالادست رودخانه به صورت غالب بودند در حالی که در ایستگاه‌های پایین‌دست به صورت گونه نادر حضور پیدا کردند و در آلودگی‌های بسیار بالا ناپدید شدند. تعدادی از گونه‌ها مقاومت متوسطی نسبت به آلودگی داشتند به گونه‌ای که در میان‌دست رودخانه به بالاترین فراوانی رسیدند و در پایین دست رودخانه از فراوانی آنها بسیار کاسته شد. مقاوم‌ترین گونه‌ها در پایین‌دست رودخانه که سطح آلودگی بسیار بالایی داشت به صورت غالب ظاهر شدند. این پژوهش، به معرفی دیاتومه‌های نشانگر و توان مقاومت آن‌ها در برابر آلودگی در حوضه آبریز دماوند می-پردازد. از این رو، داده‌های این تحقیق می‌تواند پایه‌ای برای مطالعات بررسی کیفیت آب بر مبنای دیاتومه‌ها در منابع آبی منطقه البرز مرکزی باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Diatoms as indicators of organic pollution and nutrient enrichment in the Damavand River, Central Alborz, Iran

نویسنده [English]

  • Somayyeh Kheiri
Research institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
چکیده [English]

Diatoms are well-known indicators of water quality in rivers. Therefore, the composition and abundance of diatoms are used as a tool to monitor rivers in different countries. In Iran, few studies have been conducted on biomonitoring the rivers using diatoms. For diatom-based water quality assessment, it is necessary to determine the characteristic diatom species and the pollution tolerance level of the species. The present study investigates the indicator diatom assemblage from upstream (least polluted) to downstream (most polluted) stations along the Damavand River at different seasons from 2017 to 2019. The study of relative abundance and presence of species along the river showed that several species, sensitive to pollution, were dominant upstream. However, they were present as rare species and disappeared at high pollution levels in downstream stations. Several species had moderate resistance to pollution. Therefore, they reached the highest abundance in the river's middle course, and their abundance was highly reduced downstream. The most resistant species appeared in the lower reaches of the river, which had a very high level of pollution. This research introduces the indicator species of diatoms and their pollution tolerance in the Damavand water basin. Thus, this study can be a baseline for diatom-based water quality monitoring at aquatic resources in Central Alborz.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Water quality
  • Diatom
  • pollution
  • indicator
  • Damavand River