جایگاه حفاظتی گونه کوهسری Astragalus azizii Maassoumi

نوع مقاله : معرفی گونه‌های گیاهی نادر و در معرض انقراض ایران

نویسندگان

1 استادیار پژوهشی، بخش تحقیقات جنگلها، مراتع و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گیلان، سازمان تحقیقات،

2 هیات علمی موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

3 موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

4 استادیار، بخش تحقیقات جنگل ها، مراتع و آبخیز داری، مرکز تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی استان گیلان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج

5 بخش تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری،مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیل، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی،

چکیده

جایگاه حفاظتی Astragalus azizii، انحصاری ارتفاعات سبلان، براساس شیوه‌نامه اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت  (IUCN)ارزیابی شد. این گیاه در مناطق واریزه‌ای- برف‌گیر پهنه کوهسری سبلان می‌روید. برای این گونه معیارهای میزان حضور، سطح تحت اشغال، کیفیت رویشگاه و اندازه جمعیت بررسی شد. این گونه تنها در یک محل رویش، در جمعیت محدودی حضور داشت. سطح تحت اشغال (AOO) 25/0 کیلومترمربع و پایه‌های بالغ بارور 500 پایه برآورد شد. بر‌این‌اساس جایگاه حفاظتی A. azizii «در بحران انقراض (CR)» تعیین شد. رویشگاه این گیاه در محدوده اثر ملی طبیعی سبلان و در ارتفاعات بیش از 3700 متر قرار دارد. علاوه‌بر تغییر اقلیم، چرای دام، کوهنوردی و آفات و بیماری‌های گیاهی از‌جمله عواملی هستند که مجموعه گیاهان این اثر را تهدید می‌کنند. بنابراین توصیه می‌شود، دستگاه‌های اجرایی دولتی و غیر‌دولتی مرتبط مثل محیط‌زیست، منابع طبیعی و هیئت کوهنوردی نسبت به حفاظت از بوم‌سازگان‌های موجود به‌طور مؤثری برنامه‌ریزی و اقدام کنند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Conservation status of the alpine species, Astragalus azizii Maassoumi

نویسندگان [English]

  • Mahmoud Bidarlord 1
  • Ziba Jamzad 2
  • Adel Jalili 3
  • Davoud Meravaran 4
  • Reza Talaei 5
1 Watershed Management and Forests and Rangelands Research Department, Guilan Agricultural and Natural Resources Research and education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Rasht, P. O. BOX 41635–3394 I
2 Professor, Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
3 Professor, Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
4 1Assistant Professor, Forests, Rangelands and watershed Research Department, Gilan Agricultural and Natural Resources Research and education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization, )AREEO(, Rasht, Iran
5 Assistant Professor, Soil Conservation and Watershed Management Research Department, Ardabil Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Ardabil, Iran
چکیده [English]

The conservation status of Astragalus azizii, restricted to the Sabalan upper alpine zone, was defined according to IUCN (International Union for Conservation of Nature) guidelines. This species grows on gravely snow beds in the alpine zone.‌ Extent of Occurrence (EOO), Area of Occupancy (AOO), the number of mature individuals, and the habitat quality were examined. This plant is present in only one population, and the occupied area (AOO) is 0.250 square kilometers. The number of adult fertile plants was estimated at 500. Therefore, with the results of this study, Aazizii is assigned as a critically endangered (CR) species. The habitat of this plant is located in the National Heritage Site of Sabalan, at 3700 m a.s.l; however, climate change, grazing, mountaineering, pests, and plant diseases are the most threatening factors for this species. Therefore, government and nonprofit organizations need take more effective action to protect existing ecosystems.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Leguminosae
  • National Heritage
  • Ardabil
  • Sabalan
  • Flora of Iran
شریفی، ج.، قربانی، ا.، فیاض، م. و عشوری، پ.، 1395. تیپ‌های گیاهی و شکل زیستی گیاهان مراتع کوهسری سبلان در استان اردبیل. اکوسیستم‌های طبیعی ایران، 7(2): 75-56.‎
عالی‌پوراردی، م.، خداپرست، م. و فروغ. س.، 1396. برنامه‌ریزی راهبردی پتانسیل‌های طبیعت‌گردی پایدار در مناطق تحت مدیریت چهارگانه (مطالعه موردی: منطقه اثر طبیعی ملی سبلان). فصلنامه جغرافیایی فضای گردشگری، 7(25): 116-101.‎
معصومی، ا.ا.، 1398. تنوع، پراکنش و بوم‌زایی در بزرگ‌ترین جنس گیاهی جهان گون. طبیعت ایران، 4(4): 27-25.
محمودی، م.، معصومی ع.ا. و حمزه‌ای ب.، 1388. پراکنش جغرافیایی گون در ایران. رستنی‌ها، 10‌(1): 132-112.‎
نیکدل، م.، دردایی، ع.ا.، لطفعلی‌زاده، ح. و کاسبی، ن.، 1393. جمع‌آوری و شناسایی حشرات بذرخوار لگوم‌های مرتعی و دشمنان طبیعی آن‌ها در ایران. گزارش نهایی طرح پژوهشی، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران،