جداسازی و غربالگری سیانوباکتری‌ها بومی بیابان سگزی از خاک‌های زیر پوشش گلسنگ‌های خاکزی

نوع مقاله : نامه‌های علمی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری بیابان‌زدایی، دانشکده کویرشناسی، دانشگاه سمنان، ایران

2 استادیار گروه مدیریت مناطق خشک و بیابانی، دانشکده کویرشناسی، دانشگاه سمنان ، سمنان ، ایران

3 استاد، بخش تحقیقات بیولوژی خاک، مؤسسه تحقیقات خاک و آب کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

4 پژوهشگر باغ گیاهشناسی، دانشگاه روستوک، آلمان

چکیده

گلسنگ‌های خاک‌زی بیابانی، بیشتر از دسته سیانوگلسنگ‌ها هستند که طیف وسیعی از سازگاری را با شرایط اکولوژیکی به دست آورده‌اند. برای جداسازی، کشت و غربالگری سیانوباکتری‌های بومی بیابانی، از خاک‌های زیر پوشش سیانوگلسنگ‌هایPecania terricola ،Enchylium tenax ،Collema cocophorum  و Lathagrium auriforme نمونه‌برداری شد. پس از کشت سیانوباکتری‌ها روی محیط کشت جامدBG 11 ، طی چهار مرحله خالص‌سازی، سیانوباکتری‌های خالص تهیه شدند و براساس غلظت مقدار کلروفیل a و پلی‌ساکاریدهای درون‌سلولی (LB EPS) و برون‌سلولی‌شان (TB EPS) غربالگری شدند. با توجه به ویژگی‌های مرفولوژیک، دو گونه سیانوباکتری خاک‌زی Coleofasciculus chthonoplast  و Microcoleus vaginatus شناسایی شدند. طبق نتایج به دست آمده، میانگین غلظت کلروفیل a در گونه Microcoleus vaginatus، 49/0 میلی‌گرم در لیتر، LB-EPS، 55/17درصد و TB-EPS، 45/8درصد بود، همچنین میانگین غلظت کلروفیل a در گونه Coleofasciculus chthonoplast، 27/0 میلی‌گرم در لیتر، LB-EPS 36/16درصد و TB-EPS 22/8درصد بود. با توجه به نتایج آزمون تجزیه واریانس، اختلاف میانگین غلظت کلروفیل و پلی‌ساکاریدهای برون‌سلولی در دو گونه سیانوباکتری‌ها معنی‌دار بود، اما میانگین غلظت پلی‌ساکاریدهای درون‌سلولی اختلاف معنی‌داری با یکدیگر نداشتند. براساس این نتایج پیش‌بینی می‌شود، گونه Microcoleus vaginatus، در مقایسه با گونه Coleofasciculus chthonoplast توانایی‌های فیزیولوژیکی بهتر و قابلیت سازگاری بالاتری را با شرایط اکولوژیک منطقه دارد، از‌این‌رو گونه مناسب‌تری برای تثبیت خاک در بیابان سجزی است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Isolation and screening of cyanobacteria native to the Segzi Desert from soils covered with terrestrial lichens

نویسندگان [English]

  • Leila Kashi Zenouzi 1
  • Seyed Hasan Kaboli 2
  • Kazem Khavazi 3
  • Ulf Schiefelbein 4
1 Ph.D. Candidate in Combat to Desertification Department, Faculty of Desert Studies, University of Semnan, Iran
2 Assistant Professor of Combat to Desertification Department, Faculty of Desert Studies, University of Semnan, Iran
3 Professor, Department of Soil Biology Soil and Water Research Institute, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
4 University of Rostock, Botanical Garden, Schwaansche Straße 2, 18055 Rostock, Germany.
چکیده [English]

Desert terrestrial lichens are often from the cyanolichens category, which has achieved a wide range of adaptation to ecological conditions. To cultivate and screen the native desert cyanobacteria, samples were collected from the soils covered with cyanolichens, including Pecania terricola, Enchylium tenax, Collema cocophorum, and Lathagrium auriforme. After culturing the cyanobacteria on the BG 11 medium, homogeneous cyanobacteria were prepared in four purification steps and screened based on the amount of chlorophyll a and polysaccharides (LB EPS and TB EPS). Based on morphological characteristics, cyanobacteria species, including Coleofasciculus chthonoplast and Microcoleus vaginatus, were identified. According to the results, the amount of chlorophyll-a in Microcoleus vaginatus was 0.49 mg / l, LB-EPS was 17.55%, and TB-EPS was 8.45%. In Coleofasciculus chthonoplast chlorophyll a, LB-EPS and TB-EPS were measured 0.27 mg /L, 16.36% 8.22%, respectively. The results of the ANOVA test showed that the difference between chlorophyll a and EPS in the two species of cyanobacteria was significant. The mean concentration of intracellular polysaccharides was not significantly different from each other. Based on these results, Microcoleus vaginatus had better physiological conditions and higher adaptation to the ecological stress compared to Coleofasciculus chthonoplast. Therefore that is a more suitable species for soil stabilization in the Sejzi desert.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cyanolichen
  • cyanobacteria
  • polysaccharide
  • purification
  • screening
  • Sejzi desert
احمدی، ح.، 1391. ژئومرفولوژی کاربردی (جلد دوم: فرسایش بادی). انتشارات دانشگاه تهران، تهران، 706 صفحه.
ارزاقی، ف.، فرخیان فیروزی، ا.، عنایتی ضمیر، ن. و خلیل مقدم، ب.، 1394. بررسی اثر قارچ تریکودرما هارزیانوم بر کنترل فرسایش بادی خاک شنی دشت آزادگان در شرایط آزمایشگاهی و تونل باد. مدیریت خاک و تولید پایدار، 5(2): 239-251.
اعتمادی‌فر، ز. و دریک وند، پ.، 1398. زیست‌شناسی سیانوباکتری‌ها. انتشارات دانشگاه اصفهان، اصفهان، 237صفحه.
خداقلی، م. و حجه‌فروش، ش.، 1400. بررسی وضعیت گیاه دارویی خارشتر در جهت کاهش مخاطرات گرد و غبار (مطالعه موردی: دشت سجزی اصفهان). کاوش‌های جغرافیایی مناطق بیابانی، 7: 33-49.
خسروشاهی، م. و ابطحی، س.م.، 1394. تأثیر شش مالچ شیمیایی و معدنی بر استقرار و زنده‌مانی گیاهان اسکنبیل و تاغ. دانش آب و خاک، 26(1): 39-46.
خیرفام، ح.، همایی، م.، صادقی، س.ح. و زارعی دارکی، ب.، 1395. نقش غنی‌سازی پوسته زیستی خاک از طریق تلقیح و تحریک باکتری‌ها در افزایش نیتروژن خاک حساس به فرسایش. آب و خاک، 31(2): 545-556.
خیرفام، ح. و اسدزاده، ف.، 1399. ایجاد و احیای پوسته‌های زیستی در بوم‌سازگان‌های تخریب‌یافته با فناوری تلقیح سیانوباکتریایی. تخریب و احیای اراضی طبیعی، 1(1): 132-138.
سهرابی، م. و الیاسی، ر.، 1389. نکاتی درباره گلسنگ‌های اپی‌فیت مهم مازندران، همراه با تاریخچه کوتاهی از گلسنگ‌شناسی در جنگل‌های هیرکانی. رستنی‌ها، 11(2): 121-131.
طهماسبی بیرگانی، ع.م.، زارع، س. و رفیعی، ز.، 1398. دستورالعمل فنی ارزیابی کارایی تثبیت‌کننده‌های خاک (مالچ). انتشارات سازمان حفاظت محیط‌زیست کشور، تهران، 160 صفحه.