مدیریت مرتع «تاریخچه تشکیلات اداری»

نوع مقاله : دیدگاه‌ها

نویسنده

کارشناس سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور

چکیده

تشکیلات دولتی برای مدیریت جنگل‌ها، از اواخر دوره قاجار به‌مرور ایجاد شد. در‌حالی‌که بخش‌های مرتبط با اداره مراتع از اوایل دهه ۱۳۲۰ به وجود آمد. پیش از ملی شدن مراتع در دی ماه 1341، به جز مراتع دولتی و خالصه، سایر مراتع تحت مدیریت عرفی عشایر و روستاییان بود که در بیشتر روستاها، بزرگ‌مالکان، مراتع اطراف روستا را نیز اداره می‌کردند. با تشکیل بنگاه جنگل‌ها در سال 1328، به‌مرور بحث مدیریت علمی و اصولی مراتع مطرح شد. با شکل‌گیری اداره کل مراتع، پس از آن تشکیل سازمان جنگلبانی، سازمان اصلاح مراتع و تولید نباتات علوفه‌ای و در ادامه تشکیل دفتر فنی مرتع در وزارت منابع طبیعی، این ساختار اداری تکامل یافت. پس از انحلال وزارت منابع طبیعی در سال 1350، دفتر فنی مرتع در تشکیلات سازمان جنگل‌ها و مراتع باقی ماند و تاکنون ازنظر ساختار داخلی و جایگاه سازمانی، تغییرات اساسی نداشته است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Rangeland Management, “History of administrative organization”

نویسنده [English]

  • Mehdi Zohdi
Expert of FRWO
چکیده [English]

The Forest Management Organization was established at the late Qajar dynasty. Department of rangeland management however, emerged from the early 1940s. Before the nationalization of the rangelands in January 1963, there were three types of lands. Governmental, Kaleseh which owned by Shah and his family and the rest were rolled under feudal system through which rangelands had a traditional management system run by nomads and villagers. The rangelands around the village also were managed by their owner. Alongside with the establishment of the “Forests Company” in 1949, the issue of scientific and principled management of rangelands was raised. Subsequently the technical office of rangelands started to work within the ministry of Natural Resources. While after Ministry of Natural Resources, in 1967, dissolved and the office continued to work in an organization named “The Forests and Rangelands Organization” has not changed much in terms of internal structure and organizational situation so far.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Organization
  • Forests Company
  • Forestry Organization
  • Rangeland Regeneration Organization
  • Technical office of the Rangeland
اشرقی، چ. و معین‌الدین، ح.، ۱۳۷۲. مراتع کشور، گذشته- حال –آینده. جنگل و مرتع، 19: 24-25.
اعتمادی (نوری)، س.ی.، 1373. جامعیت اداری و تمرکز سازمانی در سیر تحول مقررات و قوانین جنگل‌ها و مراتع کشور. جنگل و مرتع، 25: ۱۶-۶.
ایرانفر، ج.، 1396. منابع غذای دام در کشور (مشکلات و پیشنهادات). به کوشش علی‌اصغر معصومی و مهدی زهدی، انتشار در اینترنت (کانال تلگرام انجمن مرتع‌داری ایران)، ۱۲۹ صفحه.
باژیان، غ.، 1386. مروری بر مدیریت مراتع جامعه عشایری در گذشته و حال: تغییرات، چالش‌ها و راهکارها. تحقیقات مرتع و بیابان ایران، 14(4): ۵۳۸-۵۲۴.
بی‌نام، 1325. راهنمای وزارت کشاورزی. انتشارات وزارت کشاورزی (شرکت سهامی چاپ)، تهران، ۱۳۰ صفحه .
بی‌نام، ۱۳۲۸. سازمان، وظایف و برنامه‌های وزارت کشاورزی. انتشارات وزارت کشاورزی (شرکت سهامی چاپ)، تهران، ۱۵۵ صفحه.
بی‌نام، ۱۳۳۲. نشریه بنگاه جنگل‌ها. وزارت کشاورزی، تهران، ۸۸ صفحه.
بی‌نام، ۱۳۳۵. نشریه بنگاه جنگل‌ها (شماره مخصوص). پاییز: ۳۴ تا ۴۷.
بی‌نام، ۱۳۴۶. هدف، وظایف و سازمان (سازمان جنگلبانی ایران). وزارت کشاورزی، تهران، ۴۹ صفحه.
بی‌نام، ۱۳۷۹. مجموعه قوانین منابع طبیعی کشور. دفتر حقوقی و بازرسی سازمان جنگل‌ها و مراتع کشور؛ نقش سبحان، تهران، ۸۲۸ صفحه.
بی‌نام، 1388. عملکرد ۳۰ ساله سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور. صیادی، تهران، 184 صفحه.
بی‌نام، ۱۳۹۳. مجموعه اهداف، وظایف و پست‌های سازمانی (تشکیلات تفصیلی). سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور؛ سازمان امور اداری و استخدامی کشور، تهران، ۸۴ صفحه.
بی‌نام، ۱۴۰۰. سایت اینترنتی صلح مرجع حقوقی ایران، دسترسی در: https://www.solh.ir/regulation
بی‌نام، 1400. سایت اینترنتی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی (صفحه قوانین و مقررات). دسترسی در: https://rc.majlis.ir/fa/law/search.
جعفری، م.، ۱۴۰۰. مصاحبه حضوری با آقای دکتر مصطفی جعفری در آبان ماه ۱۴۰۰.
جوانشیر، ک.، 1378. تاریخ علوم منابع طبیعی ایران. گروه علوم کشاورزی فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی ایران؛ سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی؛ وزارت کشاورزی، تهران، 470 صفحه.
زهدی، م. و معصومی، ع.ا.، 1396. زندگینامه زنده‌یاد مهندس جواد ایرانفر (نخستین مدیر کل دفتر فنی مرتع). طبیعت ایران، 2(5): 92-96.
زهدی، م.، ۱۳۹۷. واکاوی مدیریت مرتع و ارائه الگوی راهبردی و اثربخش مرتع‌داری (مطالعه موردی حوزه آبخیز سد طالقان). رساله دکتری در رشته علوم مرتع، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، ۴۵۳ صفحه.
زهدی، م.، 1400. زندگینامه مهندس گودرز شیدایی (دومین مدیر کل دفتر فنی مرتع). طبیعت ایران، 6(1): 137-141.
شیدایی، گ.، ۱۳۴۸. توسعه و اصلاح مراتع ایران از طریق مطالعات بتانیکی و اکولوژیکی (گزارش نهایی آقای هانری پابو کارشناس سازمان خوار‌و‌بار کشاورزی سازمان ملل متحد). وزارت منابع طبیعی، تهران، ۲۵۳ صفحه.
قاضی‌تهرانی، خ.، ۱۳۲۹. تاریخچه سازمان جنگلبانی ایران. سالنامه بنگاه جنگل‌ها، تهران، ۱۶ صفحه.
قائد‌علی، ح.ر. و سلیمی، غ.ر.، 1399. سیر تطور مدیریت جهادی در نهادهای انقلاب اسلامی (مطالعه موردی جهاد سازندگی). مدیریت و پژوهش‌های دفاعی، ۱۹(90): 152-137.
موسوی‌اقدم، ح.، 1367. طرح تدوین نظام بهره‌برداری از مراتع جلد اول، نظام اداری- اجرایی حاکم بر مراتع. وزارت جهاد سازندگی، معاونت آموزش و تحقیقات، تهران، 111 صفحه.