حفاظت از مرتع‌کاری‌‌ها و جنگل‌کاری‌های مناطق بیابانی کشور: چالش‌ها و راهکارها

نوع مقاله : دیدگاه‌ها

نویسندگان

1 گیاهپزشکی-بخش تحقیقات حفاظت و حمایت ، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی

2 موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور

3 عضو هیات علمی گروه تحقیقات حفاظت و حمایت

4 کارشناس/ موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور

5 کارشناس ارشد، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع

چکیده

بیشتر جنگل‎های مناطق خشک و نیمه خشک ایران در ناحیه رویشی ایران-تورانی واقع شده‎اند. اکوسیستم‏ مناطق خشک و نیمه خشک به دلیل شرایط ویژه فیزیکی و محیطی حاکم بر آن‌ها به شدت تحت تأثیر عوامل تشکیل‌دهنده اکوسیستم قرار دارند. گیاهان این ناحیه به دلیل مقاومت زیاد به گرما و نوسانات حرارتی، شوری و خشکی نقش مهمی در حفاظت از خاک و جانوران این منطقه ایفا می‎کنند. برخی از چالش‌های مهم و مؤثر در جنگل‌کاری‌های مناطق بیابانی شامل انتخاب گونه مناسب و سازگار با شرایط منطقه، استفاده از حداکثر تنوع گونه‌ای، کاشت گیاهان میزبان در کانون‌های آلودگی به آفات و بیماری‌ها، سلامت و مرغوبیت نهال‌ها و بوته‌ها، استفاده از نهاده‌های با کیفیت مطلوب، استفاده از میکروارگانیسم‌های مفید خاک، اجرای طرح هوشمند پایش آفات و بیماری‌های گیاهی و ارتباط مستمر و مؤثر بین دفاتر مختلف سازمان و با سازمان حفظ نباتات و مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور است. با عنایت به اینکه حفاظت از جنگل‎ها و مراتع به عنوان یکی از شاخص‎های مهم توسعه پایدار هر کشور محسوب می‎شود لذا حفاظت، احیا، گسترش و تقویت پوشش گیاهی این مناطق بسیار حیاتی و مهم است. همکاری و مشارکت مردم، مؤسسات تحقیقاتی و اجرایی دولتی در جهت حفظ تعادل اکولوژیکی و تضمین زندگی آیندگان ضروری است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Conservation of planted rangelands and forests in desert areas of the country: Challenges and solutions

نویسندگان [English]

  • Mohammad Ebrahim Farashiani 1
  • Hamid Yarmand 1
  • Farzaneh Kazerani 2
  • Samira Farahani 3
  • Masoumeh amani 4
  • Marzieh Alinejad 5
1 Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
2 Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
3 Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
4 Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
5 Research Institute of Forests and RangelandTehran, Iran
چکیده [English]

Most of the forests in the arid regions of Iran are located in the Iran-Turani ecological region. Ecosystems of arid and semi-arid regions due to their physical and environmental features are strongly affected by the constituents of the ecosystem. Therefore, plants in this area due to high resistance to heat and temperature fluctuations, salinity, and drought play a significant role in the protection of the soil and animals. Some important and effective challenges in forestry in desert areas include selecting the appropriate species and adapted to the conditions of the region, using the maximum variety of species, planting host plants in the centers of pest and disease, health, and the quality of seedlings and shrubs, application of beneficial soil microorganisms, paying attention to the longevity of trees and shrubs in annual afforestation, implementation of intelligent pest and plant disease monitoring, and continuous and effective communication between different organizations. Considering that forest protection is one of the important indicators of sustainable development of any country, thus the protection and restoration of them are vital and important. The cooperation and participation of the people, governments, and executive institutions are essential to maintain ecological balance and ensure the future.

کلیدواژه‌ها [English]

  • forests plantation
  • deserts areas
  • Forest protection
احمدی رکن‎آبادی، م.ر.، 1377. بررسی برخی عوامل مؤثر در خشکیدگی آتریپلکس‎کاری‎های منطقه کویر چاه افضل یزد. پایان‎نامه کارشناسی ارشد مرتع‌داری، دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده منابع طبیعی نور، 147صفحه.
احمدی، س.م.، 1391. مهم‌ترین آفات آتریپلکس، در آتریپلکس‎کاری‎های استان گلستان. سومین همایش ملی مقابله با بیابان‎زایی و توسعه پایدار تالاب‎های کویری ایران، اراک، صفحات 473-479.
اخوان، ز.، 1392. سنجش پایداری اکوسیستم‌های کشاورزی. اولین همایش ملی برنامه‎ریزی حفاظت، حمایت از محیط‌زیست و توسعه پایدار، دانشگاه شهید مفتح همدان، همدان، صفحات 1-17.
آذرنیوند، ح. و زارع چاهوکی، م.ع.، 1387. اصلاح مراتع. دانشگاه تهران، 354 صفحه.
توکلی، ح. و فرهنگی، ع. 1375. آتریپلکس، توسعه یا توقف؟ دومین همایش ملی بیابان‎زایی و روش‎های مختلف بیابان‎زدایی، صفحات 527-531.
جاریانی. م. و ناطقی، د.، 1382. تاغ را بهتر بشناسیم. خبرنامه پیک سبز (ویژه‌نامه روز جهانی بیابان‌زدایی): 51-54.
جاهدی‏پور، س.، کوچکی، ع.، نصیری محلاتی، م. و رضوانی مقدم، پ.، 1395. تأثیر عوامل فیزیوگرافیک بر تنوع زیستی گونه‎های گیاهی اکوسیستم بیابانی کاخک گناباد. مهندسی اکوسیستم بیابان، 5(13): 1-12.
خسروشاهی، م.، 1395. قلمروی بیابان‌های ایران از دریچه تحقیقات. طبیعت ایران، 1(1): 30-36.
زارع چاهوکی، م.ع. و شفیع‌زاده، م.، 1387. بررسی عوامل محیطی مؤثر بر پراکنش چند گونه گیاهی مناطق بیابانی (مطالعه موردی: حاشیه کویر چاه بیکی استان یزد). تحقیقات مرتع و بیابان ایران، 15(3): 403-414.
شبان، م. و قدوسی، ج.، 1388. بررسی و مطالعه گونه‎های درختی و درختچه‎ای سازگار با شرایط آب‌و‌هوایی شهر آباده. پنجمین همایش ملی علوم و مهندسی آبخیزداری ایران (مدیریت پایدار بلایای طبیعی)، صفحات 1-12.
شبان، م. و عباسی، س.، 1387. انتخاب گونه‌های مقاوم به خشکی، راه‌حلی برای مقابله با بحران کم‌آبی در مناطق خشک و نیمه‌خشک (مطالعه موردی منطقه آباده). دومین همایش منطقه‌ای منابع طبیعی و محیط‌زیست، ارسنجان،
شیشه‌بر، پ.، 1385. مدیریت حشرات آفت (ترجمه). دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، 682صفحه.
صادقی، ا. و کاوسی، م.ر.، 1392. بررسی رویشگاه و خسارت در توده طبیعی و دست‎کاشت تاغ Haloxylon persicum در منطقه عباس‎آباد شهرستان میامی (استان سمنان). اولین همایش سراسری کشاورزی و منابع طبیعی پایدار، ، صفحات 1-8.
طویلی، ع.، قنبری، ن. و یزدان‌شناس، ح.، 1393. تأثیر تنش شوری و خشکی بر ویژگی‎های جوانه‎زنی بذر و رشد گیاهچه Salsola crassa در شرایط آزمایشگاه و گلخانه. علوم و تحقیقات بذر، 2 (1): 15-25.
عبائی، م.، 1377 .آفات درختان و درختچه‌های جنگلی و غیرمثمر ایران، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، صفحه 178.
عبائی، م.، 1382. جایگاه آفات و بیماری‎های گیاهی در تاغ‌زارهای طبیعی و دست‎کاشت ایران. اولین همایش ملی تاغ و تاغ‌کاری در ایران. دفتر تثبیت شن و بیابان‎زدایی سازمان جنگل‎ها و مراتع کشور، تهران، صفحات 136-146.
عسکری، ی.، پارساپور، م.ک.، محمدی، ل. و اعتماد، و.،1391. جنگل‌داری و جنگل‌شناسی مناطق خشک و نیمه‌خشک. اولین همایش ملی توسعه پایدار در مناطق خشک و نیمه‌خشک، ابرکوه، صفحات 1-8.
عسکری، ح. و عبایی، م.، 1394. حشره‌شناسی جنگل: آفات درختان و درختچه‌های جنگلی، جنگل‌کاری‌ها، فضای سبز شهری، مناطق بیابانی و کویری ایران. علم کشاورزی ایران، تهران، 806صفحه.
فرار، ن.، گلستانه، س.ر. و زمانی، ع.ع.، 1396. ارتباط تک‌کشتی بی‌رویه گیاهان غیربومی با طغیان شب‎پره برگ‎خوار دو نواری در جنوب کشور. طبیعت ایران، 2(6): 56-64.
کنشلو، ه.، 1380. جنگل‌کاری در مناطق خشک. مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران، 528صفحه.
محمودی، م.، 1382. رابطه آفات و سایر عوامل زیان‌آور سیاه تاغ (.Haloxylon ammodendron Bge) با مراحل فنولوژیکی آن در ایستگاه ابردژ ورامین. تحقیقات مرتع و بیابان ایران، 10(1): 17-38.
محمودی، ع.، زاهدی امیری، ق. و اعتماد. و.، 1391. بررسی ارتباط ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی خاک با شادابی گونه تاغ در تاغ‌زارهای طبیعی و دست‌کاشت (مطالعه موردی: دشت حسین‌آباد، استان خراسان جنوبی). جنگل ایران، 4(4): 289-299.
نعیمیان، ی.، 1393. توصیه‎های فنی از تهیه نهال تا احداث باغ میوه. بازار نهال ایران،34صفحه.