جایگاه حفاظتی گونه های Hypericopsis persica Boiss. وSalicornia perspolitana Akhani

نوع مقاله : معرفی گونه‌های گیاهی نادر و در معرض انقراض ایران

نویسندگان

1 محقق موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

2 استاد پژوهش، موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران.

3 استاد پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران.

چکیده

گونه های شوررُست Hypericopsis persica وSalicornia perspolitana به ترتیب متعلق به تیره های شبنمیان و سلمه تره ایان انحصاری استان فارس هستند. این دو گیاه به‌صورت باریکه جای در امتداد سواحل دریاچه های شور بختگان، مهارلو و طشک روی خاکهای با شوری زیاد و مرطوب میرویند. به منظور تخمین میزان خطر انقراض و محافظت از آنها، جایگاه حفاظتی این دو گیاه با استفاده از معیارهای اتحادیه حفاظت از طبیعت (بر اساس میزان حضور، سطح تحت اشغال، تعداد افراد بالغ، وضعیت رویشگاهها و جمعیتها) بررسی شد. نتایج این بررسی نشان میدهد که آنها گونه هایی در حال انقراض (Endangered/EN) محسوب میشوند. احداث سدهای بزرگ در مسیر رودخانه های منتهی به این تالابها، معادن نمک، کشاورزی، آلودگی، چرا و لگدکوب شدن آنها توسط وسایل نقیله طبیعتگردان مهمترین عوامل تهدید رویشگاهای این گیاهان محسوب میشوند.
گونه های شوررُست Hypericopsis persica وSalicornia perspolitana انحصاری استان فارس هستند. این دو گیاه به‌صورت باریکه جای در امتداد سواحل دریاچه های شور بختگان، مهارلو و طشک روی خاکهای با شوری زیاد و مرطوب میرویند. به منظور تخمین میزان خطر انقراض و محافظت از آنها، جایگاه حفاظتی این دو گیاه با استفاده از معیارهای اتحادیه حفاظت از طبیعت (بر اساس میزان حضور، سطح تحت اشغال، تعداد افراد بالغ، وضعیت رویشگاهها و جمعیتها) بررسی شد. نتایج این بررسی نشان میدهد که آنها گونههایی در حال انقراض (Endangered/EN) محسوب میشوند. احداث سدهای بزرگ در مسیر رودخانههای منتهی به این تالابها، معادن نمک، کشاورزی، آلودگی، چرا و لگدکوب شدن آنها توسط وسایل نقیله طبیعتگردان مهمترین عوامل تهدید رویشگاهای این گیاهان محسوب میشوند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The conservation status of Hypericopsis persica Boiss. and Salicornia perspolitana Akhani

نویسندگان [English]

  • Amin Zeraatkar 1
  • Ziba Jamzad 2
  • Adel Jalili 3
1 Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO). P. O. Box 13185-116, Tehran, Iran.
2 Prof., Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
3 Professor, research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
چکیده [English]

Hypericopsis persica and Salicornia perspolitana belonging to Frankeniaceae and Chenopodiaceae, respectively, are two halophytic endemics in Fars province. These local endemics grow on high saline and wet soils near the margin of hypersaline lakes of Bakhtegan, Maharlu, and Tashk. Extent of Occurrence (EOO), Area of Occupancy (AOO), the number of mature individuals of populations, and the quality of habitat were measured to evaluate the risk of extinction and protect the two species. Our results show the species as endangered (EN). The habitat of these species is seriously threatened due to the construction of large dams on the rivers running to the lakes, salt mines, agriculture, pollution, grazing, and trampling by the vehicles of ecotourists.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Halophytes
  • narrow endemics
  • endangered
  • Fars province
  • damming consequences
  • environmental water right
آخانی، ح.، و ردوف، ا.، 1397. حفظ تنوع زیستی یا زیست‌فناوری: اولویت امروز ایران چیست؟. پژوهش‌های راهبردی در علوم کشاورزی و منابع طبیعی، 2(3): 194-181.
امیرآبادی‌زاده، ح.، 1374. فلور ایران، شماره 11: تیره فرانکنیا (Frankeniaceae). مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران، 13 صفحه.
ثابت، ف.، بندگانی، م.، صادقی، م.، حاتمی‌منش، م.، میرزایی، م.، و حق‌شناس، ا.، 1394. ارزیابی حضور فلزات سنگین در نمک و آب دریاچه مهارلو در مقایسه با غلظت آنها در سنگ نمک معادن سیرجان، لار و فیروزآباد. آب و فاضلاب، 26(1): 96-89.