جایگاه حفاظتی گونه Leutea polyscias (Boiss.) M. Pimenov

نوع مقاله : معرفی گونه‌های گیاهی نادر و در معرض انقراض ایران

نویسندگان

1 پژوهشگر، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکزتحقیقات و آموزش کشاورزی ومنابع طبیعی استان گیلان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، رشت، ایران

2 استادیارپژوهش، بخش تحقیقات منابع طبیعی،مرکزتحقیقات و آموزش کشاورزی ومنابع طبیعی استان گیلان،سازمان تحقیقات،آموزش و ترویج کشاورزی،رشت، ایران

3 پژوهشگر، بخش تحقیقات منابع طبیعی،مرکزتحقیقات و آموزش کشاورزی ومنابع طبیعی استان گیلان،سازمان تحقیقات،آموزش و ترویج کشاورزی، رشت ، ایران

4 استاد، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

5 استاد، مؤسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

چکیده

Leutea polyscias یکی از گونه‌های علفی چندساله و صخره‌زی از تیره چتریان است. این گیاه انحصاری ایران و منطقه مورد مطالعه است. رویشگاه آن مناطق صخره‌ای جنوب استان گیلان در محدوده ارتفاعی 700-200 متر (در رودبار و منجیل) در حاشیه رودخانه سپیدرود از جنگل‌های تنک زربین و دیگری مسیر لوشان به کلیشم در محدوده ارتفاعی 1900-1100 متر از جنگل‌های تنک ارس می‌باشد. در مقاله حاضر جایگاه حفاظتی L. polyscias براساس شیوه نامه اتحادیه جهانی حفاطت از طبیعت (IUCN) و با استفاده از سه معیار میزان حضور، سطح تحت اشغال و اندازه جمعیت تعیین شد. سطح تحت اشغال (AOO) گونه L. polyscis با اندازه گیری‌‌های میدانی و رویشگاه‌‌های آن 62/2 ‌کیلومترمربع و میزان حضور گونه در محدوده انتشار آن(EOO) با استفاده از نرم افزار GeoCAT 316 ‌کیلومترمربع برآورد شد. براساس این پژوهش گونه L. polyscis در طبقه در بحران انقراض (CR) قرار می‌گیرد. تغییرات کاربری اراضی، احداث جاده و برداشت معادن از عوامل اصلی تخریب و کاهش رویشگاه و تهدید این گونه محسوب می‌شوند. بنابراین در این زمینه توجه فوری سازمان جنگلها مراتع و آبخیزداری و سازمان حفاظت از محیط زیست به منظور حفاظت از این گونه انحصاری بیش از پیش احساس می‌شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The conservation status of Leutea polyscias (Boiss.) M. Pimenov

نویسندگان [English]

  • Ayoub Moradi 1
  • Masoud Amin Amlashi 2
  • Baba Khanjani Shiraz 3
  • Ziba Jamzad 4
  • Adel Jalili 5
1 Research Expert, Research Division of Natural Resources Department, Gilan Agricultural and Natural Resources Researches and Education Center, AREEO, Rasht, Iran
2 Assistant prof.,,Research Division of Natural Resources Department, Gilan Agricultural and Natural Resources and Education Center, AREEO, Rasht, Iran
3 Research Expert,Research Division of Natural Resources Department, Gilan Agricultural and Natural Resources and Education Center, AREEO,, Rasht, Iran
4 Professor, research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
5 Professor, research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
چکیده [English]

Leutea polyscias is one of the perennial and saxicolous species of Apiaceae. This species is endemic to Iran and the study area. The habitats of L. polyscias are the rocky areas of the south of Gilan province at the altitudes between 200-700m in Roudbar and Manjil around the Sepidrud River in the woodlands of Cupressus semervirens var. horizontalis and in Lowshan to Kelishom path at the altitudes between 1100-1900m in the woodlands of Juniperus excelsa. In this paper, the conservation status of this species was determined based on the IUCN guidelines, using three criteria, including the area of occupancy, the extent of occurrence, and population size. The area of occupancy (AOO) of L. polyscias, according to field studies, was measured to be 2.62 km2, and the extent of occurrence in the habitat (EOO) using GeoCAT software was estimated to be 316 km2. According to the results of this study, L. polyscia is defined as a critically endangered (CR) species. Land-use change, road construction, and mining are the main causes of habitat degradation and the threat of this species. Therefore, in this regard, the immediate attention of the Forests, Rangelands, and Watershed Management Organization and Department of Environment is needed to protect this endemic species.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Saxicolous plants
  • IUCN
  • endemic plant species
  • Gilan province
  • Iran
پناهی، پ. و جم زاد، ز.، 1396. جایگاه حفاظتی بلوط‌‌های ایران. طبیعت ایران،2(1): 91-82.
دیناروند، م. و حمزه، ب.، 1396. جایگاه حفاظتی گاوزبان خوزستانی. طبیعت ایران،2(2): 104-100.
خداشناس، م.، غنچه‌پور، م.، جم زاد، ز.، جلیلی، ع. و محمودی، م.، 1399. جایگاه حفاظتی گونه نادر Levisticum officinale در ایران. طبیعت ایران، 2(5): 133-127.
صفی خانی، ک. و جم زاد، ز.، 1398. جایگاه حفاظتیLeutea avicennae Mozaff. . طبیعت ایران، 5(4): 86-80.
محبی، ج.، جم زاد، ز. و بخشی خانیکی، غ.، 1395. جایگاه حفاظتی6 گونه انحصاری مرزه در ایران. طبیعت ایران،1(1): 74-71.
محمودی، م.، 1397. جایگاه حفاظتی گونه انحصاری Campanula lamondiaeدر ایران. طبیعت ایران، 3(4): 102-98.
مظفریان، و.، 1386. فلور ایران، شماره 54، تیره چتریان. موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران، 596 صفحه.