نگاهی به گیاهان تیره چتریان درایران و ارزش و اهمیت آنها جنس های تک گونه، کاربرد ها و مصارف،پراکندگی جغرافیائی، گونه های انحصاری

نوع مقاله : نامه‌های علمی

نویسنده

استاد، مؤسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

چکیده

تیره چتریان یکی از تیره های بزرگ گیاهی جهان با قریب 438 جنس و 3500 گونه است که بیشتر در نیمکره شمالی جهان پراکند اند (Mabberley 2006) ، این تیره در ایران 124 جنس و 365 گونه دارد که 118 گونه از آنها انحصاری ایران هستند. این تیره در ایران سه زیر تیره دارد که بزرگترین آنها  َApioideae  با 342 گونه  در برگیرنده 8 قبیله است که بزرگترین آنها قبیله Peucedaneae  شامل 144 گونه در ایران است. از مجموعه 124 جنس موجود 78 جنس یک گونه ای Monospecific  هستند و بقیه از 2 -33 گونه دارند. در میان جنس های تک گونه ای 15 جنس و گونه های آنها انحصاری ایرانند و تعداد جنس های در برگیرنده  یک تا چند گونه انحصاری بالغ بر 28 جنس است. چتریان در ایران عنوان گیاهان دارویی و معطر، سبزیجات خوراکی و ادویه جات، گیاهان عوفه ای و سمی دارای ترکیبات شیمیائی  مهمی هستند که در محل اشاره به گیاهان دارویی به آنها اشاره می کنم. چتریان ایران مانند سایر گیاهان به دلیل کاربردهای خاص و دخالتهای انسان واغلب تک گونه ای بودن جنس ها و پراکندگی جفرافیائی محدود آنها مورد تهدید هستند،  بعلاوه خواص دارویی و علوفه ای و قابلیت های صنعتی آنها، این موضوع را تشدید  می کند و رویشگا ه های طبیعی آنها را تحت فشار قرار می دهد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A short survey of the plants of the Umbelliferae (Apiaceae) family in Iran and their value and importance Monospecific genus, geographical distribution, endemism, medicinal, and other uses

نویسنده [English]

  • Valiollah Mozaffarian
Professor, research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
مظفریان، و،  1375 ، فرهنگ نامهای گیاهان ایران، ناشر فرهنگ معاصر، تهران، 911 صفحه
مظفریان، و، 1386 ، فلور ایران، شماره 45 : تیره چتریان (Umbelliferae) انتشارات موسسه تحقیقات جنگها و مراتع کشور، تهران 595 صفحه
مظفریان، و، 1387 ،فلوراستان ایلام، ناشر اداره کل منابع طبیعی استان ایلام، نشر فرهنگ معاصر،تهران 911 صفحه، با تصاویر رنگی
مظفریان، و،  1391، شناخت گیاهان داروئی و معطر ایران، نشر فرهنگ  معاصر، تهران، صفحه، تمام رنگی1444
مظفریان، و،  1396، فلور استان چهارمحال بختیاری؛ نشر معمار خانه باغ نظر، اصفهان، 1212 صفحه، با تصاویر رنگی
مظفریان، و،  1396، فلور دماوند، نشر فرهنگ معاصر، تهران، 1120 صفحه، تمام رنگی
مظفریان، و،  1397، فلور گیلان، نشر ایلیا، رشت، 1556 صفحه، با تصاویر رنگی