مدیریت مرتع در ایران «ضوابط ممیزی و بهره‌برداری از مراتع»

نوع مقاله : دیدگاه‌ها

نویسنده

پژوهشگر منابع طبیعی و عضو پیشین شورایعالی جنگل، مرتع و آبخیزداری

چکیده

تنظیم "مقررات"، متناسب با شرایط اکولوژیک، ویژگی‌های اجتماعی و تعهدات بین‌المللی، از ملزومات اساسی به‌‌منظور اعمال مدیریت بهینه در مراتع است. ارزانی و همکاران (1395)، بیان می‌نمایند مدیریت مرتع تنها به مدیریت چرا دام خلاصه نمی‌شود، بلکه بهره‌برداری از اکوسیستم‌های پیچیده مرتعی به منظور رفع نیازها و انتظارات جوامع انسانی از مهمترین وظایف مرتعداری می‌باشد. لذا با وجود چالش‌های متعدد، کسب مهارت‌های متنوع، مشارکت دست‌اندرکاران و اصلاح روش‌های مدیریتی ضروریست.
جعفری لنگرودی (۱۳۹۷)، در تعریف واژه «مقررات» بیان می‌کند؛ «الف) به معنی عام شامل قانون،‌ تصویب‌نامه، آئین‌نامه، بخشنامه و هرچه که ضمانت اجرا داشته باشد. ب) به معنی خاص در مقابل قانون (به معنی اخص) استعمال می‌شود». در بند ب منظور تمامی موارد بند الف بجز قانون است، زیرا قوانین مسیر تصویب خاص خود را طی می‌کنند. همچنین می‌افزاید، آیین‌نامه‌ی اجرایی؛ آئین‌نامه‌ای است که برای اجرای یک قانون مقرر می‌شود. ممکن است آئین‌نامه‌ی اجرایی را خود مجلس و یا دولت و یا مقامات اداری کشور در حدود صلاحیت‌شان تهیه و به معرض اجرا بگذارند.
با اینکه صلاحیت مجلس عام است، تعیین تمام جزئیات مربوط به اجرای قوانین و تنظیم امور اداری، مجلس را از انجام وظایف مهم‌تر باز می‌دارد، به همین دلیل در قالب قوانین، تنظیم آئین‌نامه‌های اجرایی به عهدۀ هیأت وزیران یا یکی از وزرا واگذار می‌شود. آنچه مسلم است، "قانون" از لحاظ اعتبار و تشریفات صدور، با "مقررات اداری"، تفاوت بسیار دارد...

عنوان مقاله [English]

Rangeland management in Iran "Criteria for rangeland monitoring and utilization"

نویسنده [English]

  • Mehdi Zohdi
Researcher on Natural Resources, Forests, Range and Watershed Management Organization, Tehran, Iran
ارزانی، ح.، نیکخواه، ع. و آذرنیوند، ح.، 1386. اندازه واحد دامی چرا کننده در مراتع کشور. سازمان پژوهش‌‌های علمی صنعتی با همکاری معاونت پژوهشی دانشگاه تهران، 150 صفحه.
بی‌نام، ۱۳۵۶. مجموعه قوانین و مقررات سازمان جنگلها و مراتع کشور، وزارت کشاورزی و منابع طبیعی، ۱۸۲ صفحه.
بی‌نام، ۱۳۷۱. مجموعه قوانین و مقررات سازمان جنگلها و مراتع کشور. دفتر حقوقی سازمان جنگلها و مراتع کشور، وزارت جهاد سازندگی، ۸۲۸ صفحه.
بی‌نام، ۱۳85. نقشه های کاربری اراضی و پوشش گیاهی دفتر مهندسی و مطالعات سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور.
بی­نام، 1396. اطلاعات ممیزی مراتع. دفتر امور مراتع سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور.
جعفری لنگرودی، م.ج.، ۱۳۹۷. ترمینولوژی حقوق (چاپ سی و یکم). انتشارات گنج دانش، ۸۴۴ صفحه.
زهدی، م.، ۱۳۹۸. مدیریت مرتع در ایران (قوانین). طبیعت ایران، ۴(6): ۲۳-۱۹.
کاتوزیان، ن.، ۱۳۷۰. مقدمه علم حقوق و مطالعه در نظام حقوقی ایران (چاپ سیزدهم). انتشارات مدرس، ۸۴۴ صفحه.
معین‌الدین، ح.، ۱۳۷۷. مرتع و قانون (بخش دوم). جنگل و مرتع، 38: ۱۹-۱۱.