باغ گیاه‌شناسی ملی ایران منبعی مطمئن برای بذر سالم و با بنیه قوی گونه بومی سفیدپلت (Populus caspica Bornm)

نوع مقاله : نامه‌های علمی

نویسندگان

1 دانشیار، موسسۀ تحقیقات جنگل‌‌ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران

2 پژوهشگر، مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

چکیده

تنوع گیاهی با سرعت بی‏ سابقه‏ ای از بین می‏رود. در نتیجه اکوسیستم‌ها با مخاطرات زیادی روبرو هستند. حدود یک سوم از گونه‏ های گیاهی جهان به دلایلی از جمله: بهره‌برداری و برداشت بیش از حد و بی‌رویه، آلودگی‌های محیط زیست، شهرنشینی، تغییرات کاربری اراضی، تغییرات جهانی آب و هوا و کشت گونه‏ های مهاجم با خطر انقراض روبرو هستند. تامین بذر و نهال مرغوب اولین نیاز برای احیاء عرصه‌های طبیعی است. باغ‏ های گیاه‏ شناسی نقش مهمی در توسعه و حفظ گونه‏ های گیاهی بر عهده دارند. درصد جوانه‏ زنی بذرهای جمع ‏آوری شده از باغ گیاه‌ شناسی ملی ایران (100%) 46% تا 65% بیش از بذرهای عرصه‌های طبیعی از سه منطقه طبیعی در استان مازندران بود. پایه‌های سفیدپلت کاشته شده در باغ گیاه‌شناسی برای رشد و نمو و تولید نتاج برتر از پایه‌های موجود در عرصه‌های طبیعی ‌بود. لیکن به‌خاطر حفظ تنوع ژنتیکی در عرصه‌های جنگلکاری و محدودیت تنوع و کمی تعداد پایه‌های سفیدپلت در باغ گیاه‌شناسی ملی ایران باید از پایه‌های موجود در همه رویشگاه‌ها و یا از باغ بذر سفیدپلت در آینده برای جنگلکاری استفاده گردد.

عنوان مقاله [English]

The National Botanical Garden of Iran is a reliable source to supply healthy and high-vigor seeds of the native Populus caspica Bornm.

نویسندگان [English]

  • Abbas Ghamari Zare 1
  • Farhad Asadi 1
  • Anahita Shariat 2
  • Pedram Ghadiripour 2
  • Leila Mirjani 2
1 Associate Prof., Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
2 Research Expert, Rangeland Research Division, Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
چکیده [English]

Plant diversity is disappearing at an unprecedented speed. As a result, ecosystems face many risks. About one-third of the world's plant species are endangered for reasons such as over-exploitation, environmental pollution, urbanization, land-use change, global climate change, and cultivation of invasive species. Supplying good seeds and seedlings is the first need to revitalize natural areas. Botanical gardens play an important role in the development and conservation of plant species. The germination percentage of seeds collected from the National Botanical Garden of Iran (100%) was 46% to 65% higher than the seeds of three natural areas in Mazandaran province. Planted Populus caspica trees in the botanical garden for growth and regeneration were superior to those found in natural areas. However, regarding the limited diversity of Populus caspica in the National Botanical Garden of Iran, the individuals of Populus caspica from natural habitats or seed orchards should be used for reforestation to preserve genetic diversity in the reforestation areas.

اسدی، ف.، و میرزایی ندوشن، ح. 1390. ارزیابی تیمارهای مختلف در تولید مثل جنسی سفیدپلت به‌منظور گسترش اساس ژنتیکی این گونه در طبیعت. فصلنامه علمی – پژوهشی تحقیقات جنگل و صنوبر ایران. شماره پیاپی 19، صفحه 451-440.
جبلّی، م .و قمری زارع، ع. 1393. بررسی امکان نگهداری بذر یونجه زراعی Medicago sativa L. در شرایط فراسرد. اولین کنگره بین‌المللی و سیزدهمین کنگره ملی علوم زراعت و اصلاح نباتات و سومین همایش علوم و تکنولوژی بذر ایران، مؤسسه بیوتکنولوژی، کرج، ایران، صفحه 5.
جلیلوند، ح. 1367. بررسی انتشار جغرافیایی و شرایط اکولوژیکی گونه سفیدپلت در جنگل‌های شمال ایران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، نور، 202 صفحه.
جلیلی، ع. و جم‌زاد، ز. 1388. تجربه راهبردی در طراحی منظر و فضای سبز در ایران (برداشتی از باغ گیاه‌شناسی ملی ایران). انتشارات موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، شماره انتشار 405، 406 صفحه.
صبا, م. د (مترجم). (تالیف ویلبر, د.) 1348. باغ های ایران و کوشک‌های آن. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
قمری ‌زارع، ع.؛ نادری‌شهاب، م.‌ع.‌ و جبلی، م. 1396. ذخیره‌سازی ژرم‌پلاسم گونه‌های گیاهی منابع طبیعی در شرایط فراسرد و ایجاد بانک فراسرد، ضرورتی ملی و راهبردی. نشریه علمی طبیعت ایران، دوره 2، شماره 2، شماره پیاپی 3، بخش نامه‌های علمی، شناسه دیجیتال DOI: 10.22092/irn.2017.111423، صفحه 35-28.
ﻣﺮوی ﻣﻬﺎﺟﺮ، م.ر. 1384. ﺟﻨﮕﻞ‌ﺷﻨﺎﺳﯽ و ﭘﺮورش ﺟﻨﮕﻞ. اﻧﺘﺸﺎرات داﻧﺸﮕﺎه ﺗﻬﺮان، 387 صفحه.
 یوسفی، ح.، سعیدی‌زاده، ر.، میر، ز.، فدایی‌مقدم، ع. 1395. مجموعه قوانین و مقررات منابع طبیعی (توضیحی و تنقیحی). انتشارات شاپورخواست، 730 صفحه.