گرد و غبار دیرینه و اقلیم‌شناسی

نگرانی‌های مربوط به گرم شدن کره‌زمین توجهات علمی فراوانی را به رسوبات برای تعیین اقلیم دیرینه متمرکز کرده است. دریاچه‎هایی که در مرزهای زیست بوم آبی قرار دارند، مخصوصا برای بازسازی ساختارهای اقلیمی مورد توجه هستند زیرا تغییرات کوچک در آب و هوا می‌تواند منجر به تغییرات بزرگی در محیط زیست و جوامع زیست­شناختی آنها شود (Kirner, 1998). رسوبات دریاچه‌ای حاصل ته‌نشینی مواد حل شده، معلّق و ذرّات آواری کوچک اندازه در حوضه­ رسوبی می­باشد. منشأ رسوبات دریاچه‌ای از سنگ‌های بیرون‌زده و مجاور می‌باشد که به­وسیله روان‌آب‌ها (فصلی) به دریاچه حمل می­شوند. امروزه، دریاچه‌ها فقط حدود یک درصد از سطح قاره‌های زمین و کم‌تر از 03/0 درصد از آب‌های موجود در هیدروسفر را پوشش می­دهند اما اهمیّت زمین‌شناسی بسیار زیادی دارند. در واقع دریاچه‌ها، آزمایشگاه‌هایی طبیعی هستند که در آن‌ها بسیاری از علوم درباره فرآیندهای فیزیکی، شیمیایی و زیستی رسوبات مورد آزمایش قرار می­گیرند.
دریاچه‌ها حوضه بایگانی رسوبی از مواد زیست‌محیطی، شیمیایی و فیزیکی می‌باشند که تحت تأثیر الگوهای متنوع تغییرات اقلیمی قرار گرفته‌اند (Pienitz et al., 1995; Rosen et al., 2000; Haung et al., 2004). یکی از مهمترین دلایل مطالعه­ رسوبات دریاچه­ای اهمیت اقتصادی آنها می­باشد. از نظر اقتصادی، رسوبات دریاچه‌ای شامل کانی‌های تبخیری با ارزش و شیل‌های نفتی هستند و همچنین مکان­هایی برای تثبیت اورانیوم می­باشند. یکی از مهمترین ویژگی دریاچه­ها حساسیت آنها به اقلیم است. رسوبات قدیمی دریاچه‌ها احتمالاً بهترین شاخص‌های ما از اقلیم گذشته هستند. ویژگی مهم دیگر آنها، تغییر رخساره‌های رسوبی در جهت عمودی است (شکل 1) که حاصل تغییرات شیمیایی و بیوشیمیایی آب‌های دریاچه‌ای، و تغییر مکان خطوط ساحلی می‌باشد. به این دلیل نهشته­های دریاچه‌ای باید به­طور دقیق سانتیمتر به سانتیمتر مطالعه شوند تا بتوان به طور کامل محیط رسوبی آن­را باز­سازی کرد.