ارزیابی اثرات اقتصادی، اجتماعی و محیط‌‌زیستی اقدامات احیائی دریاچه ارومیه از دیدگاه جوامع‌‌محلی

نوع مقاله : نامه‌های علمی

نویسندگان

1 دانشیار پژوهش،مؤسسۀ تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

2 استادیار دانشکده منابع طبیعی دانشگاه ارومیه، ارومیه

3 دانشیار پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

چکیده

یکی از مهم‌ترین مخاطرات‌‌طبیعی در سال‌‌های اخیر، کاهش آب دریاچه ارومیه بوده است. در این ارتباط، از سال 1389 و در چارچوب برنامه مدیریت‌‌جامع دریاچه ارومیه، اقدامات احیائی مختلفی انجام شد. به‌واسطه عدم‌ ‌پایش و ارزیابی‌‌مستمر فعالیت‌‌ها، گزارش‌‌های متفاوتی در اختیار افکارعمومی، قرار داده می‌‌شود. از این‌رو در مطالعه حاضر، دیدگاه جوامع‌‌محلی، نسبت به وضعیت پیش‌‌آمده برای دریاچه ارومیه، مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور، به ارزیابی اثرات اقدامات احیائی، از منظر اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی و محیط‌‌زیستی- بوم‌شناختی پرداخته شد. از منظر اقتصادی و اجتماعی، اقدامات ستاد احیاء، افزایش میزان پایداری اجتماعی و اقتصادی جوامع‌‌محلی را به‌‌همراه نداشته ولی باعث افزایش پایداری محیط‌‌زیستی، در سطح منطقه شده است. علیرغم موفقیت‌‌نسبی اقدامات محیط‌زیستی، اقدامات انجام شده در مدیریت صحیح منابع آب‌‌سطحی و زیرسطحی، اصلاح الگوی‌‌کشت و ارائه مدل استفاده چندمنظوره از اراضی در بخش کشاورزی با رعایت اصول اکولوژیک و کاهش حق‌‌آبه بخش‌‌های زراعت و باغبانی، چندان موثر نبوده است. بر همین اساس، جوامع‌‌محلی برای تحقق اهدف احیاء دریاچه تا سال 1403 مطابق با نقشه راه مصوب، خواستار اجرای کامل و دقیق مصوبات کارگروه ملی احیای دریاچه، توسط دستگاه‌‌های مختلف می‌‌‌‌باشند

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

---

نویسندگان [English]

  • Javad Motamedi 1
  • Morteza Mofidi Chelan 2
  • Morteza Khodagheli 3
1 Associate Prof., Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
2 Assistant Prof., Faculty of of natural resources, Urmia
3 Associate Prof., Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran

مراجع

- برنامه مدیریت جامع دریاچه ارومیه، 1389. اداره کل محیط‌‌زیست آذربایجان‌‌غربی.
- جلیلی، ع.، 1397. باید حق‌آبه محیط‌‌های طبیعی را به رسمیت بشناسیم. نشریه طبیعیت ایران، 3 (4): 3-3.
- حقی، ص.، خاتون‌‌‌آبادی، س.ا. و ابرهیمی، م.ص.، 1395. تاثیر روند خشک‌‌شدن دریاچه ارومیه بر وضعیت اقتصادی مناطق روستایی اطراف از دیدگاه خانوارهای روستایی در دهستان بکشلو‌‌چای، شهرستان ارومیه. فصلنامه راهبردهای توسعه روستایی. 3 (3): 302-287.
- خبرنامه‌‌های تحلیلی ستاد احیای دریاچه ارومیه.
- رسولی، ع.، عباسیان، ش. و جهانبخش، س.، 1387. پایش نوسانات سطح آب دریاچه ارومیه با پردازش تصاویر ماهواره‌‌ای چند‌‌سنجنده‌‌ای و چند‌‌زمانه. فصلنامه مدرس علوم انسانی، 12 (2): 75-71.
- ریاحی، و.، عزیز‌‌پور، ف.، تقی‌‌لو، ع.ا. و کریمی، خ.، 1396. تحلیل اثرات خشک‌‌شدن دریاچه ارومیه، بر مناطق ساحلی (مورد سکونت‌‌های روستایی شهرستان ارومیه). مطالعات جغرافیایی انسانی نواحی ساحلی، 1 (1): 85-57.
- سازمان حفاظت محیط‌‌زیست، 1393. کنوانسیون رامسر 2006. قابل دستیابی در: http://www.doe.ir
- سلیمی‌‌ترکمانی، ح.، 1389. بررسی مشکل زیست‌‌محیطی دریاچه ارومیه از منظر حقوق بین‌‌الملل محیط‌‌زیست. فصلنامه راهبرد، 20 (58): 178-177.
- کاشانی، ح.، 1394. گزارش تیپ‌‌بندی پروژه‌‌های اجرایی احیای دریاچه ارومیه. دبیرخانه کارگروه نجات‌‌ملی دریاچه ارومیه، دفتر برنامه‌‌ریزی و تلفیق ستاد احیای دریاچه ارومیه، دانشگاه صنعتی‌‌شریف.
- کاویانی‌‌راد، م.، 1390. نسبت ژئوپلیتیکی امنیت زیست‌‌محیطی و توسعه‌‌پایدار، مطالعه موردی دریاچه ارومیه. فصلنامه مطالعات راهبردی، 51 (14): 137-135.
- نیکجو، ب.، عبدشاهی، ع. و یزدان‌‌پناه، م.، 1396. بررسی و اولویت‌‌بندی پیامدهای خشک‌‌شدن دریاچه ارومیه بر وضعیت اقتصادی اجتماعی و زیست‌‌محیطی مناطق روستایی شهرستان ملکان. فصلنامه علوم‌‌محیطی، 15 (1): 44-27.
- ولائی، م.، محمدی‌‌‌یگانه، ب. و چراغی، .م.، 1392. اثرات کاهش آب دریاچه ارومیه در اقتصاد کشاورزی روستاهای پیرامون (مطالعه موردی: دهستان مرحمت‌‌آباد‌‌شمالی میاندوآب). مجله جغرافیا و مخاطرات طبیعی، 2 (5): 55-71.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار