بررسی وضعیت اجرای مقررات منابع طبیعی(مراتع) در شهرستان‌های محدوده گرد وغباردشت سیستان

نوع مقاله : دیدگاه‌ها

نویسنده

استادیار پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

چکیده

ریزگردهای دشت سیستان بحران محیط زیستی  با منشا داخلی و خارجی است. این پدیده از جنبه‌های بهداشتی، اجتماعی و اقتصادی منطقه سیستان را متاثر کرده است.این معضل  سابقه طولانی،  در منطقه دارد و در دهه اخیر افزون بر ماسه های روان، میزان گرد و غبار نیز تشدید یافته است. مشکلات محیط زیستی و اجتماعی و اقتصادی ناشی از خشکیدگی تالاب هامون از چالش­های فراروی دشت سیستان است. تخریب این زیست‌بوم‌ها گرایش به مهاجرت از سیستان را افزایش داده است.در حقیقت این فرآیند در چارچوب یک چرخه معیوب عمل می‌کند که استمرار آن می‌تواند به فروپاشی نظام‌های بوم‌شناختی و بی‌ثباتی جوامع انسانی منجر شود (سید اخلاقی و همکاران، 1398). لذا ارائه راهکارهای پیشگیرانه و یا کنترل آن حتی الامکان در محدوده­های داخلی که مدیریت آنها تحت اختیار است، از ضروریات می­باشد ( بی نام،1397). این مهم تنها با شناخت فاکتورهای موثر که یکی از آنها مدیریت دام و مرتع است و تعیین سهم هر یک از آنان در ایجاد این معضل میسر خواهد شد ( محبی، 1397). بدین منظور در مطالعات کنترل  گرد و غبار دشت سیستان،  تمامی عرصه های مرتعی و بیابانی آبادی های 5 شهرستان واقع در محدوده ریزگرد شامل شهرستان­های زابل، زهک، هیرمند، هامون و نیمروز مورد بررسی قرار گرفت.  وضعیت اعمال قوانین مدیریت مرتع در هر یک از مراتع آبادی های شهرستان­های مذکور با استفاده از شیوه مطالعه پیمایشی اسنادی مشخص و سرانجام جمع بندی اطلاعات و داده ها در کل محدوده  دشت صورت پذیرفت.

عنوان مقاله [English]

---

نویسنده [English]

  • Ali Mohebbi
Assistant Prof., Research Institute of Forests and Rangeland, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
بی نام، 1397. آمار طرح های مرتع­داری و اقدامات ممیزی مرتع در سطح دشت سیستان. اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان سیستان و بلوچستان، 15 صفحه.
بی نام، 1397. طرح مطالعات جامع مقابله با ریزگردها در کانون های داخلی استان خوزستان. موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور، 1149  صفحه.
سید اخلاقی، س.ج.، محبی، ع. و بانج شفیعی، ش.، 1397. گزارش طرح  مطالعات کنترل گرد و غبار در سیستان،  «جلد هفتم»، مطالعات اقتصادی اجتماعی (جمعیت شناسی، کشاورزی و مدیریت دام و مرتع ). موسسه تحقیقات جنگل­ها و مراتع کشور، 599 صفحه.
محبی، ع.، 1397. گزارش مدیریت مراتع کانون­های گرد و غبار استان خوزستان. موسسه تحقیقات جنگل­ها و مراتع کشور،94 صفحه.