دیاتومه‌ها به عنوان بهترین پایشگر زیستی در اکوسیستم‌های آبی

نوع مقاله : نامه‌های علمی

نویسنده

استادیار پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

چکیده

آب اصلی­ترین فاکتور حیات است و رودخانه ها یکی از منابع اصلی شرب هستند. از این­رو، پایش کیفی و مدیریت آب رودخانه ها به منظور صیانت و سلامت آب آنها ضروری است. دیاتومه­ها یکی از بهترین ابزارهای بررسی کیفیت هستند که در برنامه های پایش کیفی آب در کشورهای اروپایی و آمریکایی بةخوبی مورد استفاده قرار می_گیرند. با توجه به اهمیت دیاتومه ها در این خصوص، مطالعه حاضر به­منظور بررسی کیفیت آب رودخانه کرج بر اساس گونه­های دیاتومه طراحی و انجام شد. نمونه­های دیاتومه در فصول مختلف از بهار سال 1390 تا بهار سال 1391 از سطح سنگ­های رودخانه  در شش ایستگاه در طول رودخانه تهیه شدند. در این پژوهش، 128 گونه شناسایی و فراوانی نسبی آنها محاسبه شد که از این تعداد، 19 گونه غالب بودند. بررسی میزان آلودگی آب بر اساس میزان مواد معدنی و مقادیر اکسیژن بیولوژیک نشان داد که آب رودخانه کرج از آلودگی متوسط تا خیلی زیاد برخوردار است. نتایج بررسی اکولوژی گونه های غالب نشان داد که فراوانی بیشتر این گونه ها با افزایش آلودگی آلی و معدنی افزایش می­یابند. بنابراین، آنها می توانند به­عنوان دیاتومه های شاخص آلودگی معرفی شوند. مطالعه حاضر می­تواند به عنوان پایه ای برای مطالعات آتی در خصوص پایش رودخانه های کوهستانی البرز بر اساس دیاتومه ها مورد استفاده قرارگیرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Diatoms, the best indicators in biomonitoring the aquatic ecosystems

نویسنده [English]

  • Somayyeh Kheiri
Assistant Prof., Research Institute of Forests and Rangeland, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
چکیده [English]

Water is the most essential factor for life, and rivers are the main drinking source for human. Therefore, assessing the quality and management of rivers is essential for the protection and health of these rivers. Diatoms are one of the best monitoring tools used in European and American water quality monitoring programs. Due to the importance of diatoms in water quality assessment, the present study was designed and carried out to investigate the water quality of Karaj River based on diatom species and indicator diatoms for pollution. Diatom specimens were collected from the surface of the rocks at six stations along the river during 2011 to 2012 monthly. In this study, 128 species were identified and their relative abundance was calculated, of which 19 were dominant. Evaluation of water contamination based on minerals and biological oxygen demand showed that Karaj River water had moderate to very high pollution at the stations. The results of the ecology of the dominant species showed that most of these species increased with increasing organic and inorganic contamination and could be introduced as indicator diatoms for pollution. The present study is a baseline for future studies on diatom-based monitoring of mountainous rivers in the Alborz region.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Biomonitoring
  • indicator
  • diatom
  • the Karaj River
-کمسیون فنی استاندارد ملی ایران، (8726). 1385. کیفیت آب- تعیین آب استخرپرورش ماهی برای گونه های رایج سردابی و گرمابی-روش متداول-ویژگیها. موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران. 21 صفحه.
- معاونت محیط زیست انسانی، دفتر آب و خاک.1395. استاندارد کیفیت آب ایران. سازمان حفاظت محیط زیست. 14 صفحه.
- رحمتی، م. 1386. سازمان دهی بستر و حریم رودخانه کرج، گزارش نهایی طرح پژوهشی. شرکت آب منطقه ای استان تهران، 48 صفحه.
- قاسمی زیارانی، ا.، و فریادی، ش. 1388 . پهنه بندی پتانسیل آلوده کنندگی حوضه آبریز سد کرج با تلفیق روشهای ارزیابی توان اکولوژیک، تحلیل پارامترهای کیفی آب و SWOT . علوم محیطی. 7 (2): 21-39.
- واحد پژوهش و تألیف گیتاشناسی زیر نظر سعید بختیاری. 1387. اطلس جامع گیتاشناسی، چاپ اول، مؤسسه جغرافیایی و کارتوگرافی گیتاشناسی، 96 صفحه.
- مسعودیان، ن.، فلاحیان، ف.، نژادستاری، ط.، متاجی، ا.، خاوری نژاد، ر.1388. دیاتومه های اپیلیتیک و نقش آن در تعیین کیفیت آب رودخانه تجن، استان مازندران. دانش زیستی ایران. دوره 4، شماره 2: 66-57.