جنگل‌های بلوط درکش خراسان شمالی؛ نگینی جداشده از جنگل‌های هیرکانی

نوع مقاله : نگاهی به طبیعت ایران

نویسندگان

1 دکتری جنگل‌شناسی و اکولوژی جنگل، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه بجنورد، ایران

2 دانشیار پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

3 دانشجوی دکتری علوم جنگل، اداره‌کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان خراسان شمالی، سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور، بجنورد، ایران

چکیده

تخریب جنگل‌ها و عرصه‌های طبیعی سبب بروز بحران‌های محیط زیستی می‌شود. در نتیجه، حفظ و حراست از جنگل‌ها، مراتع و ذخیره‌گاه‌های ژنتیکی کشور به‌عنوان یک وظیفه ملی حائز اهمیت فراوانی است. جنگل‌های بلوط درکش در استان خراسان شمالی یکی از مناطقی است که با وجود پتانسیل‌های فراوان از نظر اکولوژیکی و گردشگری، کمتر شناخته شده است. این جنگل‌ها با وسعتی بالغ بر 13000 هکتار پس از انقطاع چند ده کیلومتری از جنگل گلستان، با پیوستگی منظم و با ترکیبی از گونه‌های مختلف درختی، درختچه‌ای و علفی با غالبیت گونه بلندمازو در استان خراسان شمالی قرار دارند. این جنگل‌ها‌ تنها ذخیره‌گاه و یگانه جنگل بلوط در نیمه شرقی کشور محسوب می‌شوند. حفاظت از این جنگل‌های با ارزش، کنترل و جلوگیری از حضور بیش از ظرفیت عرصه از دام در این جنگل‌ها و رعایت فصل چرا، جلوگیری از تبدیل کاربری جنگل به کشاورزی از برنامه‌های مهم مدیریتی این جنگل‌هاست که باید مورد توجه مسئولان قرار گیرد. با توجه به اینکه این منطقه جاذبه‌های گردشگری زیادی برای گردشگران و علاقمندان به طبیعت دارد، توجه به اکوتوریسم موجب کاهش وابستگی به جنگل و شناخته‌شدن آن می‌شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Oak forests of Darkesh in North Khorasan; a piece of jewelry in the Hyrcanian Forests

نویسندگان [English]

  • Leila Karimi 1
  • Parisa Panahi 2
  • Jalal Hasan Nejad 3
1 Ph.D. of Silviculture and Forest Ecology, Faculty of Engineering, University of Bojnurd, Iran
2 Associate Prof., Research Institute of Forests and Rangeland, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
3 Ph.D. student of Forestry, Department of Natural Resources and Watershed North Khorasan Province, Forests, Range and Watershed Management Organization, Bojnurd, Iran
چکیده [English]

Destruction of forests and natural areas causes environmental crises; thus, conservation of forests, rangelands, and genetic reserves as a national duty is important and valuable. The oak forests of Darkesh in North Khorasan province is one of the habitats that is less well-known despite its ecological and tourism potentials. This forest with an area of about 13000 ha is located a few kilometers of Golestan Forest, with a regular consistency and a combination of different types of trees, shrubs and grasses with dominant species of chestnut- leaved oak (Quercus castaneifolia C. A. Mey.). This forest is the only oak forest reserve in the eastern region of Iran. Conservation of these valuable forests, preventing a dense presence of livestock and observing appropriate season for grazing, preventing the conversion of forests into agricultural lands are the most important conservation programs for these forests, which should be considered by the authorities. Considering that this region has high tourist attractions for tourists and nature enthusiasts, attention to ecotourism reduces forest dependency of local people.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Quercus castaneifolia
  • Darkesh Forests
  • Hyrcanian Forests
  • North Khorasan
- آیدانی، م.، 1383. مطالعه فلورستیک منطقه قرق درکش در شمال غرب استان خراسان شمالی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات، تهران، 232 ص.
- آیدانی، م.، قهرمانی‌نژاد، ف.، خاوری‌نژاد، ر. و جوهرچی، م.ر.، 1386. بررسی فلورستیک، شکل زیستی و ناحیه رویشی گیاهان دارویی منطقه درکش در استان خراسان شمالی، پژوهش‌های علوم گیاهی، 2(1): 44-36.
- افروغ، ا.، زارع مهرجردی، م.ر.، امیرتیموری، س.، میرزایی خلیل آبادی، ح.ر.، و بین اسد، م.، 1397. شناسایی و اولویت‌بندی عوامل موثر بر مشارکت بهره‌برداران محلی در مدیریت، حفظ و احیاء جنگل‌های بلوط استان لرستان. فصلنامه علمی-پژوهشی تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، 26 (3)، 405-393.
- بی‌نام، 1389. کتابچه طرح جنگل‌داری تولیدی غیرچوبی جنگل‌های حوضه درکش. اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان خراسان شمالی.
- قدیریان، ا.، همامی، م.ر.، سفانیان، ع.ر.، پورمنافعی، س.، ملکیان، م. و ترکش، م.، 1396. پیش‌بینی احتمال خشکیدگی جنگل‌های استان لرستان با استفاده از رویکرد مدل‌سازی ترکیبی. تحقیقات حمایت و حفاظت جنگل‌ها و مراتع ایران، 15(2): 146-131.
- کریمی، ل.، 1395. بررسی فلورستیک و جنگل‌شناسی جنگل‌های منطقه درکش در استان خراسان شمالی، رساله دکتری، دانشگاه تهران، 148ص.