گونه‌های موفق اکالیپتوس برای جنگل‌کاری و توسعه فضای سبز در شرایط آبیاری با پساب

نوع مقاله : نامه‌های علمی

نویسندگان

1 استادیار پژوهش، بخش تحقیقات جنگل و مرتع، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، یزد، ایران

2 دانشیار پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

3 پژوهشگر، بخش تحقیقات جنگل و مرتع، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، یزد، ایران

4 کارشناس و مسئول تصفیه خانه فاضلاب یزد

چکیده

به دلیل تنوع گسترده گونه­های اکالیپتوس و نیز گوناگونی نیازمندی­های اکولوژیکی آنها، ضرورت دارد تا با هدف بهره­گیری از توان آنها در جنگل­کاری و توسعه فضای سبز، گزینش گونه­های مناسب از طریق آزمایش­های سازگاری، مورد توجه قرار گیرد. بر این اساس، نسبت به اجرای طرح سازگاری گونه و پرووانانس­های مختلف اکالیپتوس در شرایط اقلیمی یزد و از طریق آبیاری با پساب طی سال­های 1388 تا 1397 در دو فاز 5 ساله اقدام گردید. طرح در شرایط تصفیه­خانه فاضلاب شهر یزد در قالب بلوک­های کامل تصادفی و در چهار تکرار با کاشت هشت گونه، به تعداد36 اصله در هر تکرار به فاصله 3×3 متر به اجرا درآمد. گونه و پرووانانس­های مورد بررسی شامل: E. rubida, E. saligna, E. saligna20762, E. macarthurii, E.viminalis, E. sargentii, E.  camaldulensis, E. microtheca  بودند. نتایج بررسی­های به عمل آمده در فاز نخست طرح نشان داد که گونه­های E. camaldulensis ، E. sargentii وE. microthecaنسبت به سایرین از میزان استقرار بالاتر و معنی­دارتری (به ترتیب 6/98، 1/95 و 4/92 درصد) برخوردار بودند. بررسی عملکرد رویشی این سه گونه، نشان داد که در مجموع   E. camaldulensis نسبت به دو گونه دیگر دارای برتری بود. انجام کف­بر که با هدف تجدید کنده و تولید جست­گروه صورت گرفت، نشان داد در صورت سالم بودن ریشه، هر سه گونه از توانمندی بالایی در این خصوص برخوردارند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Successful eucalyptus species for afforestation and development of green spaces under irrigation with sewage

نویسندگان [English]

  • Mohammad Hadi Raad 1
  • Hosein Sardabi 2
  • Mehdi Soltani 3
  • Seid Vahid Ghelmani 4
1 Assistant Prof., Research Division of forest and rangland, Yazd Agricultural and Natural Resource Research and Education Center, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Yazd, Iran,
2 Associate Prof., Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
3 M.Sc., Research Division of Natural Resources, Yazd Agricultural and Natural Resource Research and Education Center, Agricuture Research Education and Extension Organization (AREEO), Yazd, Iran
4 Senior expert. Yazd, Wastewater Treatment Plants, Yazd, Iran
چکیده [English]

Due to the wide variety of eucalyptus species and their various ecological requirements, it is necessary to select the appropriate species for afforestation and development of green spaces through compatibility testing. Accordingly, the compatibility of various species and provenances was considered. This research was carried out in the climatic conditions of Yazd and through irrigation with wastewater during 2009 to 2018. The experiment was carried out in Yazd Wastewater Treatment Plant with a randomized complete block design and four replications, with eight species and provenances, at 36 plants in each block at a distance of 3 × 3 m. Species and provenances were E. rubida, E. saligna, E. saligna20762, E. macarthurii, E. viminalis, E. sargentii, E. camaldulensis and E. microtheca. The results of the study in the first phase of the experiment showed that E. camaldulensis, E. sargentii and E. microtheca had higher and significant establishment rates (98.6, 95.1 and 42.9%). According to the results, the yield of E. camaldulensis was superior to the other two species. Our results clearly showed that in case of healthy roots, all three species showed a high potential in coppice production

کلیدواژه‌ها [English]

  • Compatibility
  • coppicing
  • E. camaldulensis
  • E. sargentii
  • E. microtheca
  • sewage
-بهرامی، س.، سودایی­زاده، ح.، ایران­نژاد پاریزی، م.ح.، و ستوده، ا.، 1394. امکان‌سنجی و ارزیابی ریسک استفاده از فاضلاب تصفیه‌شده در کشاورزی (مطالعه موردی: تصفیه‌خانه فاضلاب یزد)، علوم و مهندسی محیط زیست، 4 (7): 34-25.
- حسین زاده، ج.، سردابی، ح.، و زرین کاویانی، ه.، 1396. بررسی و مقایسه رشد برخی گونه­ها و ارقام صنعتی اکالیپتوس در منطقه گرمسیری مهران. مجله جنگل و فرآورده­های چوب، 70 (1): 91-83.
-ثاقب­طالبی، خ.، دستمالچی، م.، 1376. نتایج آزمایشهای سازگاری گونه های درختی (پهن برگان)، تحقیقات سازگاری درختان غیر بومی در استان گیلان، موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور، شماره 168-1376، 136 صفحه.
-سردابی، ح.، 1377. بررسی سازگاری گونه­های مختلف اکالیپتوس و کاج در مناطق ساحلی و کم ارتفاع شرق استان مازندران. نشریه شماره 193، موسسه تحقیقات جنگل­ها و مراتع کشور، 133 صفحه.
-شرکت آب و فاضلاب استان تهران .، 1398. مشخصات کلی و اهداف کمی طرح فاضلاب تهران. https://ts.tpww.ir/fa/p12/p13
-رستمی­کیا، ی.، سردابی، ح.، 1395. بررسی مقدماتی سازگاری شش گونه اکالیپتوس به منظور جنگل­کاری در شرایط دیم. مجله تحقیقات منابع طبیعی تجدید شونده، 7(2): 13-1.
-عصاره، م.ح.، سردابی، ح.، 1386. اکالیپتوس، موسسه تحقیقات جنگل­ها و مراتع کشور، 672 صفحه.
-صالحه شوشتری، م.ح.، بهنام فر، ک.، غدیری پور، پدرام.، 1389. تاثیر روش­های برش بر رشد و عملکردجست­های Eucalyptus camaldulensis 9616 در خوزستان. تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، 18 (3): 484-469.
-مرتضوی جهرمی، س.م.، 1373. معرفی گونه­های سازگار اکالیپتوس در مناطق غربی استان فارس، موسسه تحقیقات جنگل­ها و مراتع کشور، 71 صفحه.
-همتی، ا.، 1376. نتایج نهایی سازگاری گونه­های درختی و درختچه­ای در شرایط دیم استان لرستان، موسسه تحقیقات جنگل­ها و مراتع. شماره 173، 88 صفحه. 
-همتی، ا.، 1375. نتایج نهایی سازگاری گونه­های اکالیپتوس و آکاسیا در استان کرمانشاه (قصرشیرین)، موسسه تحقیقات جنگل­ها و مراتع کشور، 64 صفحه