نقش مدیریت چرا در همزیستی گونه سالسولا (Salsola laricina) با قارچ‌های میکوریزی آربسکولار

نوع مقاله : نامه‌های علمی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری بیابان‌زدایی، دانشکده کویر‌شناسی، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران

2 استادیار، گروه جنگلداری مناطق خشک، دانشکده کویر‌شناسی، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران

3 دانشیار پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

4 استادیار، گروه مدیریت مناطق خشک، دانشکده کویر‌شناسی، دانشگاه سمنان، سمنان،ایران

5 استادیار، گروه صنعت و محیط زیست، موسسه ملی مهندسی ژنتیک و بیوتکنولوژی، تهران، ایران

چکیده

نبود برنامه مدیریت سیستم چرا در کشور در کنار دیگر عوامل طبیعی و غیر طبیعی تخریب مراتع را تا حدود زیادی به‌دنبال داشته است. از یک نگاه تازه، نبود مدیریت چرا، به‌عنوان پیامدی غیرمستقیم اما با نقش کلیدی می‏‌تواند بر میکروارگانیسم­های مفید خاک به‌­ویژه همزیستی گیاه با قارچ‌­های میکوریزی آربسکولار اثرات منفی داشته باشد و در این حالت، به‌دلیل بهم خوردن شدید تعادل گیاه-قارچ، راه برای احیای مرتع با کمک قارچ­‌های همزیست مفید خاکزی سخت می‌‏شود. به‌منظور بررسی تأثیر مدیریت چرا بر همزیستی گونه خوشخوراک Salsola laricina با قارچ میکوریز آربسکولار در سه سطح چرای سنگین، سبک و قرق در مراتع ساوه نمونه‌­برداری از ریشه­ و خاک اطراف ریزوسفر به صورت کاملا تصادفی انجام شد. میانگین متغیرهای اندازه­‌گیری شده درصد کلونیزاسیون ریشه و فراوانی اسپور خاک پس از اطمینان از همگنی واریانس و نرمال بودن میانگین داده­‌ها با آزمون تجزیه واریانس به روش دانکن در سطح اطمینان 95 درصد مقایسه شدند. چرای زودرس و فشار بیش ازحد توان زمین به‌علت عدم مدیریت سیستم‌های چرایی از جمله عواملی است که به شدت منجر به کاهش درصد همزیستی قارچ با ریشه گیاهان شده است و به‌مرور زمان از بین رفتن این حلقه مهم اکوسیستمی در کنار عوامل دیگر از قبیل تغییر شرایط اقلیمی و سوء مدیریت عرصه‌های طبیعی کاهش پایه‌‏ها­ی سالسولا را به‌دنبال داشته است که نتیجه آن به‌هم خوردن ترکیب و فراوانی پوشش گیاهی و به‌تبع آن جایگزینی با گونه­‌های غیرخوشخوراک و مهاجم شروعی برای تخریب مراتع خواهد بود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

‌The role of grazing management in the symbiosis of Salsola laricina Pall. with arbuscular mycorrhizal fungi

نویسندگان [English]

  • Elham Nouri 1
  • Alireza Moshki 2
  • Mohammad Matini Zadeh 3
  • Ali Asghar Zolfaghari 4
  • Saeideh Rajaei 5
1 PhD student of combat desertification, Faculty of Desert Studies, Semnan University, Semnan, Iran
2 Assistant Prof., Department of Afforestation in Arid Lands, Faculty of Desert Studies, Semnan University, Semnan, Iran
3 Associate Prof., Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
4 Assistant Prof., Department of management of Arid Lands, Faculty of Desert Studies, Semnan University, Semnan, Iran
5 Assistant Prof., Department of Industrial and Environmental Biotechnology, National Institute of Genetic Engineering and Biotechnology, Tehran, Iran
چکیده [English]

The lack of a grazing system management program along with other natural and human factors in the country has led to the degradation of rangelands to a large extent. From a new perspective, the lack of grazing management, as an indirect consequence, but with a key role, can have negative effects on useful soil microorganisms, in particular, plant symbiosis with arbuscular mycorrhizal fungi. In this case, due to the sever imbalance between plant and fungus, the reclamation of rangelands with the help of symbiotic soil fungi will be difficult. To investigate the effects of grazing management on AMF symbiosis with S. laricina in three sites of heavy grazing, light grazing, and no grazing, the root and soil were completely randomly sampled around the rhizosphere. The mean of root colonization percentage and soil spores frequency, after assurance of homogeneity of variance and normal mean of data, were compared with the Duncan's analysis of variance at 95% confidence level. Early grazing and the lack of grazing systems management are among the factors that greatly reduce the fungus symbiosis with the roots of plants. Over time, the loss of this important ecosystem chain along with other factors, such as climate change and mismanagement of natural areas, has led to the decreased number of Salsola individuals. This results in changes in species composition and abundance as well as the presence of unpalatable and invasive species, which ultimately leads to the rangeland degradation.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Grazing management
  • Khoshkerood
  • symbiosis
  • arbuscular mycorrhizal fungi