پوشش گیاهی کانون‌های گردوغبار در استان خوزستان

نوع مقاله : نامه‌های علمی

نویسندگان

1 استادیار پژوهشی، بخش تحقیقات جنگل‌ها و مراتع، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خوزستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اهواز، ایران

2 استادیار پژوهشی، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

چکیده

مساحتی معادل 349254 هکتار از مساحت دشت خوزستان منشاء کانون­‌های تولید گرد و غبار است. این مناطق شامل 7 محدوده مشخص است که عبارتند از: جنوب غرب هویزه، شمال و شرق خرمشهر، شرق اهواز، جنوب و جنوب شرق اهواز،  محدوده بندر امام به امیدیه، محدوده ماهشهر به هندیجان، شرق هندیجان. هدف از این تحقیق معرفی گونه­‌های گیاهی بومی منطقه با امید به استفاده از این دسته از گیاهان سازگار با شرایط پراسترس شوری و کم­‌آبی منطقه است. مشاهدات نشان داد، منطقه مورد مطالعه به علت قرار داشتن در دشت هموار و پوشیده شده از رسوبات ریزدانه به نسبت یکنواخت یا شن­زارها و نداشتن شیب­‌های جغرافیایی از غنای گونه‌ای چندانی  برخوردار نمی‌باشد. اما وجود تغییرات زیاد در خصوصیات خاک و فعالیت­‌های انسانی عامل اصلی گوناگونی پوشش در نقاط مختلف این دشت است. پوشش گیاهی منطقه شامل چهار تیپ رویشی گیاهان تالابی، نم‌­پسندان شورروی، گیاهان شورپسند خشک‌ی­زی و گیاهان شن­‌دوست می‌­باشد. گیاهانی مانند شورگز­ محلی، سریم، اشنان، آتریپلکس و چمن شور گونه­‌های مناسب و سازگار با شرایط اقلیمی و خاکی منطقه هستند.

عنوان مقاله [English]

Vegetation of dust sources in Khuzestan Province

نویسندگان [English]

  • Mehri Dinarvand 1
  • Hashem Keneshloo 2
  • Mohammad Fayyaz 2
1 Assistant Prof., Forests and Rangelands Research Department, Khuzestan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research Education and Extension Organization(AREEO), Ahvaz, Iran
2 Assistant Prof., Research Institute of Forest and Rangelands, Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research Education and Extension Organization(AREEO), Tehran, Iran
چکیده [English]

The area of dust sources in Khuzestan Plain is 349254 hectares, including seven distinct regions: south west of Hovizeh, north east of Khoramshahr, east of Ahvaz, south and south east of Ahvaz, Bandare Emam to Omidieh, Mahshahr to Hendijan, and east of Hendijan. This research was aimed to introduce the native species of the study area to be planted under saline and water deficit conditions. Based on observations, the species richness of the study area is poor due to the characteristics of the Khuzestan plain, covered with fine sediments. However, changes in soil properties and human activities is the main factor of vegetation variety in different parts of the plain. The vegetation cover of the study area includes four types: wetland species, hygrophytes, terrestrial halophytes and psammophytes. Tamarix passerinoides, Lycium depressum, Seidlitzia rosmarinus, Atriplex leucoclada could be recommended as the species adapted to the climate and soil of the study area.

اژدری، ع. حیدریان، پ.، جودکی، م.، درویشی خاتونی، ج.، شهبازی، ر. 1394: شناسایی کانون­های منشا ریزگرد در استان خوزستان. سازمان زمین­شناسی و اکتشافات معدنی کشور، اداره کل زمین­شناسی و اکتشافات معدنی منطقه جنوب باختری (اهواز).
اسدی، م.، معصومی، ع. ا.، خاتم­ساز، م.، مظفریان و جم­زاد، ز. (ویراستاران). 96-1367: فلور ایران. انتشارات موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران.
جم زاد، ز. 1387: برنامه راهبردی تحقیقات گیاه شناسی و رده بندی گیاهان در محیط های طبیعی ایران. موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور.
درگاهیان، ف.، لطفی­ نسب اصل، س.، خسروشاهی، م. و گوهردوست، آ. 1396: تعیین سهم منابع داخلی و خارجی گرد و غبار در خوزستان. نشریه طبیعت ایران. جلد 2، شماره 5، ص. 41- 36.
دیناروند، م. و شریفی. م. 1387: نگرشی بر زیستگاههای جنوب غرب کشور (استان خوزستان). مجله پژوهشهای منابع طبیعی (پژوهش و سازندگی) شماره 81: 86-77.
دیناروند، م. و جم­زاد. ز. 1394: گزارش نهایی طرح شناسایی نمونه­های گیاهی هرباریوم استان خوزستان. موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور.
دیناروند، م.، اجتهادی، ح.، فرزام، م. و اندرزیان، ب. 1395: بررسی اثر عوامل محیطی بر تنوع زیستی و مدل­سازی تاثیر تغییر اقلیم بر برخی گونه­های گیاهی در منطقه حفاظت شده شیمبار، استان خوزستان، رساله دکتری، دانشکده علوم، دانشگاه فردوسی مشهد.
گزارش مطالعات و برنامه کنترل ریز  اجرایی تثبیت کانون جنوب شرق اهواز، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور.
مظفریان، و. 1378: فلور خوزستان. جلد اول. مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، اهواز.