گز روغن، نگرانی از غفلت‌ها و امیدواری از ظرفیت‌ها

نوع مقاله : دیدگاه‌ها

نویسنده

استاد پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

چکیده

گز روغن یا گازرخ متعلق به جنس Moringa و با نام علمی.Moringa peregrina (Forssk.) Fiori یکی از درختچه‌های ارزشمندی است که در جنوب شرقی کشور ما رویش دارد. از این جنس تا چهارده گونه (Anwar et al., 2005) گزارش شده است که در مناطق گرمسیری و نیمه‌گرمسیری جهان پراکنده شده‌اند.  گز روغن به‎دلیل ارزش‌های داروئی و تغذیه‌ای فراوان به درخت معجزه یا معجزه طبیعت لقب گرفته است منبعی غنی از  پروتئین‌ها، ویتامین‌ها، بتاکاروتن، اسیدهای امینه و فنولیک‌های مختلف است که از اعصار و قرون گذشته توسط ساکنین محلی مورد استفاده‌های مختلف قرار ‌می‌گرفته است. این گونه تا کنون بیشتر به‎دلیل بذر مملو از روغنش در کانون توجه ساکنین محلی بوده ولی ظرفیت‌ها و قابلیت‌های بالقوه‌ای دارد. همانطور که زیتون در مناطقی از کشور سبب اشتغال و درآمدزائی است این گونه هم می‌تواند موجب اشتغال و درآمدزائی زیادی در جنوب‌شرقی کشور شود...

عنوان مقاله [English]

Moringa; concerns about negligence and hope for the capacities

نویسنده [English]

  • Hossein Mirzaei Nodoushan
Prof., Research Institute of Forests and Rangeland, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
-     اسدی‌کرم، ف.، میرزایی ندوشن، ح.، امام، م. و بخشی‌خانیکی، غ. و سردابی، ف.، 1392. بررسی شاخه‌زایی در تعدادی از جمعیت‌های گز روغنی (Moringa peregrina). تحقیقات ژنتیک و اصلاح گیاهان جنگلی و مرتعی ایران، 21: 174- 182.
-     کنشلو،‌‌ ه.، میرزایی ندوشن، ح.، اسدی‌‌کرم، ف. و آچاک، ی.، 1391. ارزیابی ویژگی‌های نونهالی در گز روغن Moringa peregrina (Forssk.) Fiori با بررسی روابط بین صفات رویشی گیاه. تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران، 28: 109-120.
کنشلو،‌‌ ه.، 1391. آت‌اکولوژی گونه‌های گازرخ، پیر و کلیر و بررسی شیوه‌های احیاء رویشگاه و جنگل‌کاری  گازرخ. گزارش نهایی طرح پژوهشی، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران. 374صفحه.
-     میرزایی ندوشن، ح. و اسدی‌کرم، ف.، 1389. مورینگا اعجاز طبیعت. انتشارات مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع. تهران، 211 صفحه.
-     میرزایی ندوشن، ح.، کنشلو، ه.، اسدی‌‌کرم، ف.، حسنی، م.، و آچاک، ی.، 1391. بررسی ساختار ژنتیکی جمعیت‌‌هایی از گز روغنی در مراحل اولیه رشد. تحقیقات ژنتیک و اصلاح گیاهان مرتعی و جنگلی ایران، 20: 25-38
-     میرزایی ندوشن، ح.، نظری، ز.، بخشی‌خانیکی، غ. و اسدی‌‌کرم، ف.، 1395. تنوع ژنتیکی جمعیت‌‌هایی از گز روغنی بر پایه پروتئین‌‌های ذخیره‌ای. تحقیقات ژنتیک و اصلاح گیاهان مرتعی و جنگلی ایران، 24: 199-207.
 -Abdel Azim, S.A., Abdelrahim, M.T., Mohamed Said, M. and Khattab, A., 2017. Protective effect of Moringa peregrine leaves extract on acetaminophen-induced liver toxicity in Albini rats. African Journal of Traditional, Complementry and Alternative Medicines, 14: 206-216.
 -Anwar, F., Ashraf, M. and Bahanger, M.I., 2005. Inter-provenance variation in the composition of Moringa oleifera oilseeds from Pakistan. JAOCS, 82: 45-51.
 -Anwar, F., Latif, S., Ashraf, M. and Gilani, A.H., 2007. Moringa oleifera, a food plant with multiple medicinal uses. Phytotherapy Research, 21: 17-25.
 -Asghari, G., Palizban, A. and Bakhshaei, B., 2015. Quantitative analysis of the nutritional components in leaves and seeds of the Persian Moringa peregrina (Forssk.) Fiori, Pharmacognosy Research, 7: 242–248.
 -El-Alfy, T.S., Ezzat, S.M., Hegazy, A.K., Amer, A.M.M. and Kamel, G.M., 2011. Isolation of biologically active constituents from Moringa peregrina (Forssk.) Fiori. (Family: Moringaceae) growing in Egypt, Pharmacognosy Magazine, 7: 109–115.
 -Gad EL Hak, H.N., Moustafa, A.R.A. and Mansour, S.R., 2018. Toxic effect of Moringa peregrina seeds on histological and biochemical analyses of adult male Albino rats. Toxicology Reports, 5: 38-45.
 -Hegazy A.K., Hammouda, O., Lovett-Doust, J. and Gomaa, N.H., 2008. Population dynamics of Moringa peregrina along altitudinal gradient in the northwestern sector of the Red Sea. Journal of Arid Environments, 72: 1537-1551.
 -Kleiman, R., Ashley, D.A. and Brown, J.H., 2008. Comparison of two seed oils used in cosmetics Moringa and Marula. Industrial Crops and Products, 28: 361-364.
 -Majali, I., Althunibat, O. and Qaralleh, H., 2015. Antimicrobial and immunomodulatory activities of Moringa peregrine. Journal of Basic and Applied Research, 1: 55–61.
 -Sashidhara, K.V., Rosaiah, J.N., Tyagi, E., Shukla, R., Raghubir, R. and Rajendran, S.M., 2007. Rare dipeptide and urea derivatives from roots of Moringa oleifera as potential anti-inflammatory and antinociceptive agents. European Journal of Medicinal Chemistry, 44: 432-436.