تعیین سهم منابع داخلی و خارجی گردوغبار در خوزستان

نوع مقاله : نامه‌های علمی

نویسندگان

1 استادیار پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

2 دانشیار پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

3 کارشناس پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

چکیده

منطقه خاورمیانه، ایران و از جمله خوزستان بر روی کمربند خشک دنیا واقع شده‌اند و رخداد پدیده گردوغبار جزء ویژگی‌های ذاتی آن می‌باشد. بررسی آمار بلندمدت ایستگاه‌های سینوپتیک استان خوزستان نشان می‌دهد پدیده گردو غبار از منشاء داخلی و خارجی از 50 سال پیش نیز وجود داشته است، اما سهم منابع داخلی و خارجی گردوغبار بر اساس یک روش علمی و معتبر مشخص نشده است. رخداد پدیده گردوغبار در هر ایستگاه هواشناسی هر سه ساعت یک بار با کدهای مختلف گزارش می‌شود. اگر گردوغبار مشاهده شده از منشاء خارج از ایستگاه و منطقه برخوردار باشد و از منطقه دیگری آمده باشد با کد 06 گزارش می‌شود اما اگر ناشی از بلندشدن گردوغبار در خود منطقه و اطراف ایستگاه باشد با کد 07 گزارش می‌شود در یک دوره مشترک آماری 15 ساله (2002-2016) برای 12 ایستگاه سینوپتیک داده‌های مربوط به کدهای گردوغبار استخراج و گردوغبار با منشاء داخلی از منشاءخارجی تفکیک شد؛ نتایج نشان داد که به‌طور کلی سهم منابع داخلی 8.4% و سهم منابع خارجی91.6% می‌باشد. نتایج به روش کریجینگ معمولی در محیط نرم افزار GIS پهنه‌بندی شده و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. تغییرات بلندمدت روند رخدادهای داخلی و خارجی در ایستگاه اهواز که در طول دوره مشترک آماری مجموع بیشترین رخدادها را داشته (4876رخداد) نشان داد؛ سهم منابع خارجی در سال‌های اخیر به شدت افزایش یافته است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Determining the share of internal and external resources of dust in Khuzestan province

نویسندگان [English]

  • Fateme Dargahian 1
  • Sakine Lotfinasab Asl 1
  • Mohammad Khosroshahi 2
  • Azadeh Gohardoust 3
1 Assistant Prof., Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
2 Associate Prof., Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
3 Research Expert, Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
چکیده [English]

The Middle East, Iran and Khuzestan are located on the dry belt of the world and the dust phenomenon is one of its inherent characteristics. Long-Term survey of synoptic stations in Khuzestan Province shows that dust phenomenon with domestic and foreign origin has existed since 50 years ago; however, the share of internal and external resources of dust is not determined by a scientifically valid method. The occurrence of dust phenomenon is reported at each meteorological station every three hours with different codes. If the dust observed is from the source outside the station and comes from another area, it is reported with code 06, but if it is caused with the rise of dust in the area and around the station, it is reported with code 07. In a 15-year common statistical period (2002-2016), the data of dust codes were extracted for 12 synoptic stations and the dust with internal origin was separated from the external origin. Overall, the results showed that the share of internal and external resources was 8.4%  and 91.6%,  respectively. The output of results was zoned and analyzed using the usual Kriging method in the GIS software environment. Long-term changes in internal and external events at the Ahwaz station, indicating the highest occurrence during the total statistical period (4876), showed that the share of foreign resources increased sharply in recent years.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Khuzestan Province
  • dust codes
  • origin of internal and external dust

مراجع

- اکبری،م.، فرحبخشی،م.، 1394، تحلیل سینوپتیک و شبیه سازی مسیر طوفان های شدید گرد و غبار جنوب غرب ایران فصلنامه فضای جغرافیایی،16(55):91-273.
-بحیرایی، ح.، ایازی، م.، رجایی، م.،1390، تحلیل آماری سینوپتیکی پدیده گردوغبار در استان ایلام.نشریه نگرشهای نو در جغرافیای انسانی،4(1):  
-برتینا، ه.، 1391، امکان سنجی استفاده از تصاویر ماهواره ای جهت تخمین غلظت گردوغبار و اندازه گیری غلظت سرب و روی پایان‌نامه کارشناسی ارشد،  وزارت علوم، تحقیقات، و فناوری - دانشگاه شهید چمران اهواز - دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی.
-شعاعی، ض.،1395، تشدید طوفانهای گرد و غبار چالش مهم زیست محیطی دهه اخیر در غرب آسیا و ایران،اولین کنفرانس بین المللی مخاطرات طبیعی و بحران های زیست محیطی ایران، راهکارها و چالش ها
-عزیزی، ق.، شمسی پور، ع.، میری، م.،صفر راد، ط.، 1391، تحلیل آماری - همدیدی پدیده گرد و غبار در نیمه غربی ایران. محیط شناسی، سال سی و هشتم، شمارة ۳ ، صفحة ۱۲۳-۱۳۴
-علی آبادی، ک.، اسدی زنگنه، م،ع.، داداشی رودباری، ع،ع.، ارزیابی و پایش توفان گرد و غبار با استفاده از روشهای سنجش از دور. فصلنامه علمی و پژوهشی امداد و نجات سال، 7(41):
-عباسی، ح.، سوزنگرد، ف.، روحی پور، ح.، سید اخلاقی، س،ج.، 1390 بررسی پراکنش، مرفولو‍ژی و فعالیت تپه های ماسه ای در استان خوزستان، اولین کنگره بین المللی پدیده گرد وغبار،28-26 بهمن ماه، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی رامین، اهواز،خوزستان.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار