آبشار زیبای «شِوی»: یکی از بزرگ‌ترین آبشارهای خاورمیانه در دل زاگرس مرکزی

نوع مقاله : نگاهی به طبیعت ایران

نویسندگان

1 دانشیار پژوهشی، بخش تحقیقات جنگل‌ها و مراتع، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خوزستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اهواز، ایران

2 کارشناس، بخش تحقیقات جنگل‌ها و مراتع، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خوزستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اهواز، ایران

3 کارشناس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری شهرستان دزفول

10.22092/irn.2024.366276.1593

چکیده

آبشار «شِوی»، یکی از بزرگ‌ترین آبشارهای خاورمیانه با ارتفاع 85 و عرض 70 متر بوده که به‌عنوان سی و پنجمین اثر طبیعی- ملی کشور و اولین اثر طبیعی- ملی استان خوزستان در فهرست آثار ملی طبیعی ایران ثبت شده است. این آبشار با توجه به‌ویژگی‌های منحصربه‌فرد محیطی، حیات‌وحش و پوشش گیاهی خود پتانسیل بالقوه‌ای را برای تبدیل‌شدن به یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری در ایران دارد. سیمای طبیعی آن شامل درخت‌زارهای بلوط، مراتع با غالبیت گیاهان گچ‌دوست، گون‌زارها، رویشگاه‌های صخره‌ای و گیاهان حاشیه‌زی آب‌دوست است. انگور خودرو و مرزه خوزستانی دو گونه‌ انحصاری فلات ایران نیز در این منطقه مشاهده شده است. سازند اصلی منطقه آهکی بوده و به‌همین دلیل به‌شدت فرسایش‌پذیر است. اگرچه این آبشار یکی از مناطق با ویژگی‌های بی‌نظیر برای گردشگران و علاقه‌مندان به مطالعه پوشش گیاهی است، متأسفانه، تردد بیش‌از‌حد گردشگران در ایام خاصی از سال، رهاسازی زباله‌ها و قطع درختان، بهره‌برداری بی‌رویه از منابع طبیعی به‌خصوص چرا و جاده‌سازی، موجب آسیب به محیط‌زیست، نابودی پوشش گیاهی و فرسایش خاک منطقه شده است. در برخی مناطق گونه‌های مهاجم خاردار و یک‌ساله به‌صورت لکه‌ای و بیش از گونه‌های دائمی دیده می‌شوند که نشانگر فشار ناشی از فعالیت‌های انسان و تعلیف دام است که باید به‌عنوان یک هشدار برای تخریب پوشش گیاهی منطقه مد نظر قرار گیرد و ضمن ارزیابی علل و عوامل آن، برنامه‌های مدیریتی برای حفاظت از منابع طبیعی طراحی و به کار گرفته شود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Shevi Waterfall, the largest and most beautiful waterfall in the Middle East in Center Zagros

نویسندگان [English]

  • Mehri Dinarvand 1
  • Mahmood Najafi Zilaie 2
  • Mohammad Shafiezadeh 3
  • Alireza Moslempour 3
1 Assistant Prof., Forests and Rangelands Research Department, Khuzestan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research Education and Extension Organization(AREEO), Ahvaz, Iran.
2 Supervision and Researcher in Research Institute of Forest and Rangelands, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran.
3 Supervision in Dezful Department of Natural Resources and Watershed Management
چکیده [English]

Shevi Waterfall, located in the central Zagros region of Iran, stands as one of the largest waterfalls in the Middle East, cascading 85 meters high and spanning 70 meters wide. Officially recognized as the 35th National Monument of Iran and the first in Khuzestan province, this remarkable site possesses exceptional environmental value. Its diverse landscape encompasses oak groves, gypsum-dominated grasslands, Astragalus rangelands, and a unique assemblage of rocky and marginal plant species. Notably, two Iranian endemic species, Vitis hissarica Vass and Satureja khuzistanica Jamzad, have been observed within this area. The region's predominant limestone formation renders it highly susceptible to erosion under significant rainfall. Despite its immense tourism potential, Shevi Waterfall faces significant environmental threats. Increased traffic during peak seasons, rampant littering, indiscriminate tree felling, and the overexploitation of natural resources, particularly overgrazing and road construction, are causing severe damage. The proliferation of thorny and annual invasive species in certain areas signals the detrimental impact of human activities and livestock pressure. To safeguard this invaluable natural resource, the implementation of comprehensive management plans that address these threats is crucial.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Shevi waterfall
  • National monuments
  • Satureja khuzistanica
  • Tourist attraction

مراجع

امیدزاده، هـ.، یاری، ا. و روشنعلی، م. 1393. ارزیابی توانمندی‌ها و اولویت‌های ژئومرفوتوریستی استان لرستان. دوفصلنامه پژوهش‌های بوم‌شناسی شهری، 1 (پیاپی 9): 9-28.
تندوران زنگنه، م.، فاخران اصفهانی، س.، پورمنافی، س. و سن، ج. 1395. ارزیابی مطلوبیت زیستگاه و وضعیت حفاظتی گونه به‌شدت در خطر انقراض سمندر لرستانی در استان‌های لرستان و خوزستان. بوم‌شناسی کاربردی، 5 (17): 24-11.
دیناروند، م. 1399. فلور استان خوزستان. موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور. 809 ص.
زارعی سهامیه، ر.، یوسفی یگانه، ب.، زمانیان، ح. و معظمی گودرزی، ف. 1390. مطالعه محیط رسوبی وزمین‌شیمی ماسه‌سنگ‌های سازند کشکان. مجله زمین‌شناسی کاربردی پیشرفته، 1(1): 48-61.
شفیع‌پور، م. 1395. آبشار شوی بزرگ‌ترین و دل‌انگیزترین آبشار ایران. آوای همیاری، 10: 41-13

عاملی، م. م. 1402. آبشار «شِوی»- دزفول. خبرگزاری دانشجویان ایران.

فروتنی، ف. و همای صالحی، خ. 1397. برنامه‌ریزی گردشگری در زمینه حیات‌وحش شهرستان دزفول. فصلنامه علمی -پژوهشی فضای جغرافیایی، سال هجدهم، شماره 18(26): 31-44.
ویژه نامه نوروز 1403محیط‌زیست استان خوزستان

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار