معرفی رقم جدید آویشن بومی دنایی (Thymus daenensis Celak) با نام تجاری رایحه برای کشت در مناطق سرد و معتدل کشور

نوع مقاله : نامه‌های علمی

نویسندگان

1 استاد پژوهـش، بخش تحقیقات مرتع، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران،

2 استاد پژوهـش، بخش تحقیقات گیاهان دارویی و محصولات ‌فرعی، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران،

3 استادیار پژوهـش، بخش تحقیقات گیاهان دارویی و محصولات ‌فرعی، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

4 دانشیار پژوهـش، بخش تحقیقات گیاهان دارویی و محصولات ‌فرعی، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

5 استادیار پژوهـش، بخش تحقیقات بیابان، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

6 کارشناس پژوهش، بخش تحقیقات مرتع، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

7 دانشیار پژوهـش، مؤسسه ثبت تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

8 دانشیار پژوهش، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی سمنان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، سمنان، ایران

9 استادیار پژوهش، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی سمنان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، سمنان، ایران

10 کارشناس پژوهش، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی همدان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، همدان، ایران

11 استادیار پژوهش، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ایران

12 دانشیار پژوهش، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ایران

13 Assistant Professor, Natural Resources Research Division, Agricultural and Natural Resources Research Center of East Azarbaijan, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Tabriz, Iran

14 کارشناس پژوهش، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تبریز، ایران

15 مربی پژوهش، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی زنجان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، زنجان، ایران

16 استادیار پژوهش، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی قم، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، قم، ایران

17 Research instructor, Natural Resources Research Division, Agricultural and Natural Resources Research Center of Yazad, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Yazd, Iran

18 کارشناس پژوهش، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی یزد، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، یزد، ایران

19 کارشناس پژوهش، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اردبیل، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اردبیل، ایران

20 مربی پژوهش، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی گلستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، گرگان، ایران

21 مربی پژوهش، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شیراز، ایران

22 استاد پژوهـش، بخش تحقیقات گیاهشناسی، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

23 دانشیار پژوهـش، بخش تحقیقات زیست فناوری، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

24 استاد پژوهـش، بخش حفاظت و حمایت، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

25 کارشناس پژوهـش، بخش تحقیقات گیاهان دارویی و محصولات ‌فرعی، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

26 مربی پژوهـش، بخش تحقیقات گیاهان دارویی و محصولات ‌فرعی، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

27 استادیار پژوهش، بخش تحقیقات بانک ژن منابع طبیعی، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

28 کارشناس پژوهش، بخش تحقیقات بانک ژن منابع طبیعی، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

29 دانشیار پژوهش، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی مرکزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اراک، ایران

30 مربی پژوهش، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اصفهان، ایران

31 دانشیار پژوهش، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی زنجان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، زنجان، ایران

32 کارشناس پژوهش، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی زنجان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، زنجان، ایران

10.22092/irn.2024.366633.1600

چکیده

به منظور بررسی تنوع ژنتیکی، سازگاری و انتخاب مناسب‌ترین ژرم پلاسم در آویشن‌های بومی ایران، بذر 11 ژنوتیپ آویشن دنایی Th. daenensis و شاهد (آویشن باغیTh. vulgaris) در 13 ایستگاه در استان‌های آذربایجان شرقی، اصفهان، خراسان رضوی، زنجان، قم، مرکزی، همدان، گلستان، یزد، سمنان، اردبیل و تهران (باغ گیاه‌شناسی و همند آبسرد) در طی سالهای 1387-1390 کشت و ارزیابی شدند. نتایج نشان داد که ژنوتیپ 60 با میانگین عملکرد سرشاخه 1703 کیلوگرم در هکتار نسبت به بقیه ژنوتیپ‌ها برتری داشت. درصد اسانس ژنوتیپ60 (رقم رایحه) برابر با 81/1 درصد بود که نسبت به درصد اسانس شاهد (04/1درصد) معادل 74% بیشتر بود. عملکرد اسانس آن به میزان 82/31 کیلوگرم در هکتار بود که در مقایسه با شاهد (16/19 کیلوگرم در هکتار) به میزان 66% بیشتر بود. براساس نتایج طرح  فاز اول، بذر چهار ژنوتیپ برتر 49 (داران)، 60 (شازند)، 68 (فریدونشهر) و 72 (خمین) و شاهد (آویشن باغی) برای ارزیابی در فاز دوم انتخاب شدند در 6  استان آذربایجان شرقی، اصفهان، خراسان رضوی، همدان، سمنان و تهران (همند آبسرد) در طی سال­های 1397-1401 کشت و ارزیابی شدند. بیشترین عملکرد (2039 کیلوگرم در هکتار)، بازده اسانس (02/2 درصد) و  بیشترین درصد تیمول (07/70 درصد) در ژنوتیپ­60 مشاهده شد و به ترتیب به میزان8،  73 و 26 درصد از میانگین شاهد بیشتر بودند. نتایج تجزیه پایداری صفات عملکردی و فیتوشیمی در هر دو فاز نشاندهنده برتری ژنوتیپ60 بود و به همین دلیل در یکصدو پنجمین جلسه کمیته معرفی رقم با نام رقم رایحه به بهره بردان معرفی شد

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Introduction of new Thymus daenensis Celak variety with the name of "Raiha" for cultivation in cold and temperate regions of Iran

نویسندگان [English]

  • Ali Ashraf Jafari 1
  • Ebrahim Sharifi Ashourabadi 2
  • Mehdi Mirza 2
  • Khalil Karimzadeh Asl 3
  • Hossein Zainali 4
  • Razieh Azimi Atarghale 3
  • Seyed Jafar Seydakhlaghi 5
  • Mohammad Bakhtiari Ramezani 6
  • Hassan Maddah Arefi 7
  • Farzaneh Bahadori 8
  • Nejat Ali Salar 9
  • Mohammad Reza Sadeghi Manesh 10
  • AbdolKarim Negari 11
  • Abbas Safarnejad 12
  • Akbar Abdi Ghazijahani 13
  • Azar Refati 14
  • Ahmad Mousavi 15
  • Abbas Pourmidani 16
  • Abbas Zarezadeh 17
  • Mostafa Zareh 18
  • Ali Samadzadeh 19
  • Mohammad Ali Dori 20
  • Abdoreza Nasirzadeh 21
  • Ziba Jamzad 22
  • Mohammad Hossein Lebaschi 4
  • Bouhlol Abbaszadeh 4
  • Mohsen Hesamzadeh Hejazi 23
  • Ebrahim Sadeghi 24
  • Behrooz Naderi 25
  • Somayeh Fekri Qomi 25
  • Samaneh Asadi Sanam 3
  • Maryam Makizadeh Tafti 3
  • Fatemeh Askari 26
  • Fereydon Rezaei 25
  • Mohsen Nasiri 27
  • S.I., Seydian 28
  • G.R., Gudarzi 29
  • L Safaei 30
  • Parviz Moradi 31
  • Hossein Hosseini 32
1 Rangeland Research Division, Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
2 Professor, Medicinal Plants and by- products Research Division, Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
3 Assistant professor, Medicinal Plants and by- products Research Division, Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
4 Associate Professor, Medicinal Plants and by- products Research Division, Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
5 Assistant professor, Desert Research Division, Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
6 Research expert, Rangeland Research Division, Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
7 Associate Professor, Seed and Plant Certification and Registration Institute, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
8 - Associate Professor, Natural Resources Research Division, Agricultural and Natural Resources Research Center of Semnan, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Semnan, Iran
9 Associate Professor, Natural Resources Research Division, Agricultural and Natural Resources Research Center of Semnan, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Semnan, Iran
10 Research expert, Natural Resources Research Division, Agricultural and Natural Resources Research Center of Hamadan, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Hamadan, Iran
11 Assistant Professor, Natural Resources Research Division, Agricultural and Natural Resources Research Center of Khorasan Razavi, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Mashad, Iran
12 Associate Professor, Natural Resources Research Division, Agricultural and Natural Resources Research Center of Khorasan Razavi, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Mashad, Iran
13 استادیار پژوهش، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تبریز، ایران
14 Research expert, Natural Resources Research Division, Agricultural and Natural Resources Research Center of East Azarbaijan, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Tabriz, Iran
15 Research instructor, Natural Resources Research Division, Agricultural and Natural Resources Research Center of Zanjan, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Zanjan, Iran
16 Assistant Professor, Natural Resources Research Division, Agricultural and Natural Resources Research Center of Qom, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Qom, Iran
17 مربی پژوهش، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی یزد، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، یزد، ایران
18 Research expert, Natural Resources Research Division, Agricultural and Natural Resources Research Center of Yazd, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Yazad, Iran
19 Research expert, Natural Resources Research Division, Agricultural and Natural Resources Research Center of Ardebil, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Ardebil, Iran
20 Research expert, Natural Resources Research Division, Agricultural and Natural Resources Research Center of Golestan, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Gorghan, Iran
21 Research expert, Natural Resources Research Division, Agricultural and Natural Resources Research Center of Fars, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Shiraz, Iran
22 Professor, Botanical Research Division, Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
23 Associate Professor, Biotechnology Research Division, Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
24 Professor, Protection research Division, Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
25 Research expert, Medicinal Plants and by- products Research Division, Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
26 Research instructor, Medicinal Plants and by- products Research Division, Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
27 Assistant Professor, Natural Resources Gene Bank Research Division, Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
28 Research expert, Natural Resources Gene Bank Research Division, Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
29 Associate Professor, Natural Resources Research Division, Agricultural and Natural Resources Research Center of Markazi, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Arak, Iran
30 Research instructor, Natural Resources Research Division, Agricultural and Natural Resources Research Center of Esfahan, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Esfahan, Iran
31 Associate Professor, Natural Resources Research Division, Agricultural and Natural Resources Research Center of Zanjan, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Zanjan, Iran
32 Research expert, Natural Resources Research Division, Agricultural and Natural Resources Research Center of Zanjan, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Zanjan, Iran
چکیده [English]

In order to select the most promising thyme genotypes in terms of aerial dry matter (DM) yield and essential oil compounds, seeds of 11 genotypes of Thymus daenensis along with garden thyme (Th. vulgare as control) were sown in 13 research farms in the provinces of East Azerbaijan, Isfahan, Khorasan Razavi, Zanjan, Qom, Markazi, Hamadan, Golestan, Yazd, Semnan, Ardabil and Tehran (Absard) and evaluated during (2009-2012). The results showed that genotype 60, with an average value of 1703 kg/h, had a higher DM yield but no significant difference from the control. However, it had higher essential oil (1.81%), which was 74% more than that for control (1.04%). It produced 31.82 kg/h, essential oil yields. 19.16 kg/h), which was 74%, and that was 66% higher than that for control (19.16 kg/h). In the second phase (2018-2022), the seeds of the four top genotypes 49 (Daran), 60 (Shazand), 68 (Feridunshahr), and 72 (Khomein) along with were evaluated in 6 research farms in the provinces of East Azerbaijan, Isfahan, Razavi Khorasan, Hamedan, Semnan and Tehran (Homand Absard). Results showed that genotype 60 produced higher DM yield (2039 kg/h), essential oil (2.02%), and thymol (70.1%), which were 73% and 26% higher than that for control (Th. vulgaris), respectively. It was concluded that genotype 60 was the best genotype of Th. daenensis for breeding improved thyme varieties, and it was named as Raihah variety.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Thyme
  • Yield stability
  • Essential oil
  • thymol
  • variety
امیدبیگی، ر.، 1383. تولید و فرآوری گیاهان دارویی، جلد سوم، مشهد: انتشارات آستان قدس رضوی.
باهر‌نیک، ز.، شریفی عاشورآبادی، ا.، جم‌زاد، ز.، شاهمرادی، ا.ع.، مظفریان، و.، لباسچی، م.ح.، فرح‌پور، م.، زراع چاهوکی، ع.، عسکری، ف.، عشوری، پ. و گلی‌پور، م.، 1392. بررسی خصوصیات رویشگاه و پراکنش گونه‌های مختلف جنس آویشن (Thymus) در ایران. گزارش زیر‌پروژه ملی طرح جامع پژوهشی آویشن (جلد اول)، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، 112 صفحه.
بهادری، ف. و شریفی عاشورآبادی، ا.، 1392. ارزیابی روش‌های مختلف تکثیر گیاه دارویی آویشن کوهی (Thymus kotschyanus). گزارش زیر‌پروژه طرح جامع پژوهشی آویشن (جلد هشتم)، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، 27 صفحه.
بهادری، ف. و شریفی عاشورآبادی، ا.، 1392. بررسی کارایی تغذیه بیولوژیک بر گونه‌های آویشن در شرایط زراعی. گزارش زیر‌پروژه طرح جامع پژوهشی آویشن (جلد نهم). مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، 30 صفحه.
جم‌زاد، ز.، 1388. آویشن‌ها و مرزه‌های ‌ایران. انتشارات مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، 171 صفحه.
جم‌زاد، ز.، 1391. فلور ایران، جلد 76: تیره نعنا. انتشارات مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، 1072 صفحه.
حسام‌زاده حجازی، س.م.، شریفی عاشورآبادی، ا. و جوادی ممقانی، ح.، 1392. بررسی تنوع ژنتیکی و سیتوژنتیکی گونه‌های مختلف جنس آویشن (Thymus) در ایران. گزارش زیر‌پروژه طرح جامع پژوهشی آویشن (جلد ششم)، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، 449 صفحه.
زارع‌زاده، ع.، میرزا، م.، شریفی عاشورآبادی، ا.، میرحسینی، ع. و عرب‌زاده، م.، 1395. ارزیابی کمی و کیفی اسانس اکسشن‌های مختلف آویشن قره‌باغی (Thymus fedtschenkoi Ronniger) در شرایط زراعی یزد. فصلنامه داروهای گیاهی، 7 (3): 139-133. https://www.sid.ir/paper/491937/fa#downloadbottom
سفیدکن، ف.، 1400. رویکرد ملی برای ایجاد تحول در ارزش اقتصادی گیاهان دارویی. نشریه طبیعت ایران، 6(1): 135. 10.22092/irn.2021.123574
سیداخلاقی، س.ج.، 1401. ارزیابی اقتصادی کشت آویشن در مقایسه با کشت مرسوم برخی از مناطق کشور. گزارش زیر‌پروژه ملی طرح جامع پژوهشی آویشن، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور.
شریفی عاشورآبادی، ا. اکبری نیا، ا.، حداد، ع.ر. رضا حبیبی، ر.، صفایی، ل. گریوانی، گ.م و مژگان‌‌لارتی، م.، 1392. تأثیر کشت و اهلی کردن بر رشد و مواد مؤثره تعدادی از گونه‌های جنس آویشن (Thymus) در اقلیم مختلف کشور. گزارش طرح ملی آویشن (جلد شانزدهم)، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور. 277 صفحه.
شریفی عاشورآبادی، ا.، اکبری‌نیا، ا.، لارتی، م.،‌ لباسچی، م.ح.، نجف‌پور‌ نوایی،‌ م.، الهوردی، ‌ب.، مکی‌زاده تفتی، م. و گلی‌پور، م.، (a) 1397. بررسی تأثیر اقلیم بر عملکرد و اسانس آویشن کوهی (Thymus kotschyanus Boiss.et Hohen). پانزدهمین کنگره ملی علوم زراعت و اصلاح نباتات ایران، کرج، ایران.
شریفی عاشورآبادی، ا.، جم‌زاد، ز.، لباسچی، م.ح.، اکبری‌نیا، ا.، صفایی، ل.، لارتی، م.، حبیبی، ر.، گریوانی، گ.‌م.، صفری، ص.، صمدی‌‌اصل، و. و مکی‌زاده تفتی، م.، 1396. استفاده از شاخص حرارتی در پیش‌بینی مراحل فنولوژیک رشد آویشن (Thymus) در رویشگاه‌های طبیعی. طبیعت ایران، 2(6): 44-34. 10.22092/IRN.2018.115187
شریفی عاشورآبادی، ا.، جم‌زاد، ز.، میرزا، م.، مداح عارفی، ح.، باهرنیک، ز، سفیدکن، ف.، لباسچی، م.ح.، مکی‌زاده تفتی، م.، الهوردی ممقانی، ب.، و کاظمی سعید، ف.، 1392. بررسی پراکنش، نیازهای اکولوژیک، امکان کشت‌ و اهلی‌کردن و ویژگی‌های فیتوشیمیایی گونه‌های جنس آویشن (Thymus). گزارش طرح جامع پژوهشی آویشن، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، 332 صفحه.
شریفی عاشورآبادی، ا.، روحی پور، ح.، جبلی، م.، مکی‌زاده تفتی، م. و نادری، ب.، 1399. تعیین ضریب گیاهی و تبخیر- تعرق آویشن دنایی در شرایط استاندارد در کرج. پژوهش آب در کشاورزی، 34 (3): 400-389.  10.22092/JWRA.2020.128010.710
صادقی، س.ا.، شریفی عاشورآبادی، ا.، حقیقیان، ف، رزاز هاشمی، س.ر.، رجبی‌‌مظهر، ن.ع.، شفیع‌‌زاده، ش و هاشمی‌‌خبیر، ز.، 1392. بررسی آفات و بیماری‌های گونه‌های مختلف آویشن (Thymus) در ایران. گزارش زیر‌پروژه ملی طرح جامع پژوهشی آویشن (جلد پنجم)، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور. 58 صفحه.
صفایی، ل. و شریفی عاشورآبادی، ا.، 1392. تأثیر روشهای تغذیه گیاه (شیمیایی، تلفیقی و ارگانیک) بر عملکرد سرشاخه گل‌دار و اسانس گیاه دارویی آویشن (Thymus). گزارش زیر‌پروژه طرح جامع پژوهشی آویشن (جلد یازدهم). مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، 69 صفحه.
صفایی، ل.، شریفی عاشورآبادی، ا.، زینلی، ح. و میرزا، م.، 1391. تأثیر مراحل مختلف برداشت بر عملکرد اندام هوایی، اسانس و ترکیب‌های اصلی اسانس آویشن دنایی (Thymus daenensis Celak.). تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران، 28 (2): 355-342. https://doi.org/10.22092/ijmapr.2012.3051
عباس‌زاده، ب. و شریفی عاشورآبادی، ا. 1392. تأثیر سیستم‌های تغذیه گیاه (شیمیایی، تلفیقی و ارگانیک) بر کمیت و کیفیت دو گونه آویشن (Thymus vulgaris L. و Thymus daenensis L.). گزارش زیر‌پروژه طرح جامع پژوهشی آویشن (جلد دهم)، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور. 82 صفحه.
عسکری، ف.، شریفی عاشورآبادی، ا.، میرزا، م.، تیموری، م. و احسانی، ا.، 1393. بررسی ترکیب‌های شیمیایی و اثرات ضدمیکروبی اسانس اکوتیپ‌های آویشن (Thymus pubescens Boiss. & Kotschy ex Celak ) از مناطق مختلف. تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران، 30 (5): 770-756. https://doi.org/10.22092/ijmapr.2014.10713
عسکری، ف.، شریفی عاشورآبادی، ا.، میرزا، م.، مداح عارفی، ح.، تیموری، م.، بهمن‌زادگان، ع.، و مشکی‌زاده، س.، 1392. بررسی اثرات ضد‌میکروبی اسانس گونه‌های مختلف آویشن (Thymus). گزارش زیر‌پروژه طرح جامع پژوهشی آویشن (جلد چهاردهم)، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، 183 صفحه.
کلوندی، ر.، حسام‌زاده حجازی، س.م.، میرزا، م.، عطری، م.، جم‌زاد، ز.، صفی‌خانی، ک. و احمدیان، م.، 1392. مطالعه برخی عوامل بوم‌شناسی، ویژگی‌های ریختی، میزان اسانس و سطح پلوئیدی آویشن کرک‌آلود (Thymus eriocalyx Ronniger Jalas) در ایران. تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران، 29 (4): 878-854. https://doi.org/10.22092/ijmapr.2011.6666
کدوری، م.ر. و شریفی عاشورآبادی، ا.، 1392. ارزیابی کشت مخلوط و تک‌کشتی آویشن (Thymus daenensis) و یونجه (Medicago sativa). گزارش زیر‌پروژه طرح جامع پژوهشی آویشن (جلد سیزدهم)، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، 32 صفحه.
گریوانی، گ.‌م.، شریفی عاشورآبادی، ا.، صفری، ص. و میرزا، م.، 1393. ارزیابی اثر کشت و اهلی‌سازی و مراحل مختلف برداشت بر رشد و مواد مؤثره دو گونه از جنس آویشن (Thymus) در استان خراسان‌شمالی. تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران، 30 (3): 452-445. https://doi.org/10.22092/ijmapr.2014.7680
لباسچی، م.ح. و شریفی عاشورآبادی، ا.، 1392. بررسی سازگاری و عملکرد برخی از گونه‌های جنس آویشن (Thymus) در دیم‌زار‌های مختلف کشور. گزارش زیر‌پروژه ملی طرح جامع پژوهشی آویشن (جلد چهارم)، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، 368 صفحه.
متینی‌‌زاده، م. و شریفی عاشورآبادی، ا.، 1392. بررسی همزیستی میکوریزی در سه گونه از آویشن (Thymus). گزارش زیر‌پروژه طرح جامع پژوهشی آویشن (جلد هفتم)، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور. 35 صفحه.
مداح‌‌عارفی، ح.، شریفی عاشورآبادی، ا.، جم‌زاد، ز.، طبایی‌‌عقدایی، س.ر.، جعفری، ع.ا.، لباسچی، م.ح.، علیزاده، م.ع.، سیدیان، س.ا.، بختیاری رمضانی، م.، معلمی، م. امیرخانی، م. و توکل، س.، 1392. بررسی تنوع ژنتیکی، سازگاری، انتخاب و معرفی مناسب‌ترین ژرم‌پلاسم در برخی از گونه‌های جنس آویشن (Thymus). گزارش زیر‌پروژه ملی طرح جامع پژوهشی آویشن (جلد دوم)، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، 91 صفحه.
ملک‌زاده، م.، شکوری، م. و عبدی بنمار، ح.، 1397. اثر عصاره هیدروالکلی دو گونه آویشن بر گوارش‌پذیری موادمغذی و وضعیت آنتی‌اکسیدانی جوجه‌های گوشتی. تولیدات دامی، 20 (2): 313-305. https://doi.org/10.22059/jap.2018.245867.623240
میرزا، م.، سفیدکن، ف. و احمدی، ل.، 1375. اسانس‌های طبیعی (استخراج، شناسایی کمی و کیفی، کاربرد). مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، 205 صفحه.
میرزا، م.، شریفی عاشورآبادی، ا. و الهوردی ممقانی، ب.، 1394. بررسی کمی و کیفی اسانس گونه‌های آویشن (Thymus) کاشته‌شده در باغ گیاه‌شناسی ملی ایران. تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران، 31 (5): 880-864. https://doi.org/10.22092/ijmapr.2015.103622
میرزا، م.، شریفی عاشورآبادی، ا.، جم‌زاد، ز.، باهر‌نیک، ز.، مداح‌عارفی، ح.، نجف‌پور نوایی، م.، الهوردی ممقانی، ب. و عسکری، ف.، 1392. استخراج و تجزیه کیفی و کمی اسانس گونه‌های مختلف آویشن (Thymus) در برخی از استان‌های کشور. گزارش زیر‌پروژه ملی طرح جامع پژوهشی آویشن (جلد سوم)، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، 289 صفحه.
نجفی آشتیانی، ا. و شریفی عاشورآبادی، ا.، 1392. کنترل علف‌های هرز کشت دیم گیاه دارویی آویشن دنایی (Thymus daenensis). گزارش زیر‌پروژه طرح جامع پژوهشی آویشن (جلد دوازدهم)، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، 39 صفحه.
نصیری، م. و شریفی عاشورآبادی، ا.، 1392. بررسی جوانه‌زنی و شکستن خواب بذر گونه‌های جنس آویشن (Thymus). گزارش زیر‌پروژه طرح جامع پژوهشی آویشن (جلدپانزدهم)، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، 29 صفحه.