نوع مقاله : نامههای علمی
نویسندگان
1
استاد پژوهـش، بخش تحقیقات مرتع، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران،
2
استاد پژوهـش، بخش تحقیقات گیاهان دارویی و محصولات فرعی، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران،
3
استادیار پژوهـش، بخش تحقیقات گیاهان دارویی و محصولات فرعی، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
4
دانشیار پژوهـش، بخش تحقیقات گیاهان دارویی و محصولات فرعی، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
5
استادیار پژوهـش، بخش تحقیقات بیابان، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
6
کارشناس پژوهش، بخش تحقیقات مرتع، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
7
دانشیار پژوهـش، مؤسسه ثبت تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
8
دانشیار پژوهش، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی سمنان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، سمنان، ایران
9
استادیار پژوهش، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی سمنان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، سمنان، ایران
10
کارشناس پژوهش، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی همدان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، همدان، ایران
11
استادیار پژوهش، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ایران
12
دانشیار پژوهش، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ایران
13
Assistant Professor, Natural Resources Research Division, Agricultural and Natural Resources Research Center of East Azarbaijan, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Tabriz, Iran
14
کارشناس پژوهش، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تبریز، ایران
15
مربی پژوهش، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی زنجان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، زنجان، ایران
16
استادیار پژوهش، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی قم، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، قم، ایران
17
Research instructor, Natural Resources Research Division, Agricultural and Natural Resources Research Center of Yazad, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Yazd, Iran
18
کارشناس پژوهش، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی یزد، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، یزد، ایران
19
کارشناس پژوهش، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اردبیل، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اردبیل، ایران
20
مربی پژوهش، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی گلستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، گرگان، ایران
21
مربی پژوهش، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شیراز، ایران
22
استاد پژوهـش، بخش تحقیقات گیاهشناسی، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
23
دانشیار پژوهـش، بخش تحقیقات زیست فناوری، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
24
استاد پژوهـش، بخش حفاظت و حمایت، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
25
کارشناس پژوهـش، بخش تحقیقات گیاهان دارویی و محصولات فرعی، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
26
مربی پژوهـش، بخش تحقیقات گیاهان دارویی و محصولات فرعی، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
27
استادیار پژوهش، بخش تحقیقات بانک ژن منابع طبیعی، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
28
کارشناس پژوهش، بخش تحقیقات بانک ژن منابع طبیعی، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
29
دانشیار پژوهش، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی مرکزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اراک، ایران
30
مربی پژوهش، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اصفهان، ایران
31
دانشیار پژوهش، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی زنجان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، زنجان، ایران
32
کارشناس پژوهش، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی زنجان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، زنجان، ایران
10.22092/irn.2024.366633.1600
چکیده
به منظور بررسی تنوع ژنتیکی، سازگاری و انتخاب مناسبترین ژرم پلاسم در آویشنهای بومی ایران، بذر 11 ژنوتیپ آویشن دنایی Th. daenensis و شاهد (آویشن باغیTh. vulgaris) در 13 ایستگاه در استانهای آذربایجان شرقی، اصفهان، خراسان رضوی، زنجان، قم، مرکزی، همدان، گلستان، یزد، سمنان، اردبیل و تهران (باغ گیاهشناسی و همند آبسرد) در طی سالهای 1387-1390 کشت و ارزیابی شدند. نتایج نشان داد که ژنوتیپ 60 با میانگین عملکرد سرشاخه 1703 کیلوگرم در هکتار نسبت به بقیه ژنوتیپها برتری داشت. درصد اسانس ژنوتیپ60 (رقم رایحه) برابر با 81/1 درصد بود که نسبت به درصد اسانس شاهد (04/1درصد) معادل 74% بیشتر بود. عملکرد اسانس آن به میزان 82/31 کیلوگرم در هکتار بود که در مقایسه با شاهد (16/19 کیلوگرم در هکتار) به میزان 66% بیشتر بود. براساس نتایج طرح فاز اول، بذر چهار ژنوتیپ برتر 49 (داران)، 60 (شازند)، 68 (فریدونشهر) و 72 (خمین) و شاهد (آویشن باغی) برای ارزیابی در فاز دوم انتخاب شدند در 6 استان آذربایجان شرقی، اصفهان، خراسان رضوی، همدان، سمنان و تهران (همند آبسرد) در طی سالهای 1397-1401 کشت و ارزیابی شدند. بیشترین عملکرد (2039 کیلوگرم در هکتار)، بازده اسانس (02/2 درصد) و بیشترین درصد تیمول (07/70 درصد) در ژنوتیپ60 مشاهده شد و به ترتیب به میزان8، 73 و 26 درصد از میانگین شاهد بیشتر بودند. نتایج تجزیه پایداری صفات عملکردی و فیتوشیمی در هر دو فاز نشاندهنده برتری ژنوتیپ60 بود و به همین دلیل در یکصدو پنجمین جلسه کمیته معرفی رقم با نام رقم رایحه به بهره بردان معرفی شد
کلیدواژهها
عنوان مقاله [English]
Introduction of new Thymus daenensis Celak variety with the name of "Raiha" for cultivation in cold and temperate regions of Iran
نویسندگان [English]
-
Ali Ashraf Jafari
1
-
Ebrahim Sharifi Ashourabadi
2
-
Mehdi Mirza
2
-
Khalil Karimzadeh Asl
3
-
Hossein Zainali
4
-
Razieh Azimi Atarghale
3
-
Seyed Jafar Seydakhlaghi
5
-
Mohammad Bakhtiari Ramezani
6
-
Hassan Maddah Arefi
7
-
Farzaneh Bahadori
8
-
Nejat Ali Salar
9
-
Mohammad Reza Sadeghi Manesh
10
-
AbdolKarim Negari
11
-
Abbas Safarnejad
12
-
Akbar Abdi Ghazijahani
13
-
Azar Refati
14
-
Ahmad Mousavi
15
-
Abbas Pourmidani
16
-
Abbas Zarezadeh
17
-
Mostafa Zareh
18
-
Ali Samadzadeh
19
-
Mohammad Ali Dori
20
-
Abdoreza Nasirzadeh
21
-
Ziba Jamzad
22
-
Mohammad Hossein Lebaschi
4
-
Bouhlol Abbaszadeh
4
-
Mohsen Hesamzadeh Hejazi
23
-
Ebrahim Sadeghi
24
-
Behrooz Naderi
25
-
Somayeh Fekri Qomi
25
-
Samaneh Asadi Sanam
3
-
Maryam Makizadeh Tafti
3
-
Fatemeh Askari
26
-
Fereydon Rezaei
25
-
Mohsen Nasiri
27
-
S.I., Seydian
28
-
G.R., Gudarzi
29
-
L Safaei
30
-
Parviz Moradi
31
-
Hossein Hosseini
32
1
Rangeland Research Division, Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
2
Professor, Medicinal Plants and by- products Research Division, Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
3
Assistant professor, Medicinal Plants and by- products Research Division, Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
4
Associate Professor, Medicinal Plants and by- products Research Division, Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
5
Assistant professor, Desert Research Division, Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
6
Research expert, Rangeland Research Division, Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
7
Associate Professor, Seed and Plant Certification and Registration Institute, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
8
- Associate Professor, Natural Resources Research Division, Agricultural and Natural Resources Research Center of Semnan, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Semnan, Iran
9
Associate Professor, Natural Resources Research Division, Agricultural and Natural Resources Research Center of Semnan, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Semnan, Iran
10
Research expert, Natural Resources Research Division, Agricultural and Natural Resources Research Center of Hamadan, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Hamadan, Iran
11
Assistant Professor, Natural Resources Research Division, Agricultural and Natural Resources Research Center of Khorasan Razavi, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Mashad, Iran
12
Associate Professor, Natural Resources Research Division, Agricultural and Natural Resources Research Center of Khorasan Razavi, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Mashad, Iran
13
استادیار پژوهش، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان شرقی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تبریز، ایران
14
Research expert, Natural Resources Research Division, Agricultural and Natural Resources Research Center of East Azarbaijan, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Tabriz, Iran
15
Research instructor, Natural Resources Research Division, Agricultural and Natural Resources Research Center of Zanjan, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Zanjan, Iran
16
Assistant Professor, Natural Resources Research Division, Agricultural and Natural Resources Research Center of Qom, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Qom, Iran
17
مربی پژوهش، بخش تحقیقات منابع طبیعی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی یزد، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، یزد، ایران
18
Research expert, Natural Resources Research Division, Agricultural and Natural Resources Research Center of Yazd, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Yazad, Iran
19
Research expert, Natural Resources Research Division, Agricultural and Natural Resources Research Center of Ardebil, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Ardebil, Iran
20
Research expert, Natural Resources Research Division, Agricultural and Natural Resources Research Center of Golestan, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Gorghan, Iran
21
Research expert, Natural Resources Research Division, Agricultural and Natural Resources Research Center of Fars, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Shiraz, Iran
22
Professor, Botanical Research Division, Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
23
Associate Professor, Biotechnology Research Division, Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
24
Professor, Protection research Division, Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
25
Research expert, Medicinal Plants and by- products Research Division, Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
26
Research instructor, Medicinal Plants and by- products Research Division, Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
27
Assistant Professor, Natural Resources Gene Bank Research Division, Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
28
Research expert, Natural Resources Gene Bank Research Division, Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
29
Associate Professor, Natural Resources Research Division, Agricultural and Natural Resources Research Center of Markazi, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Arak, Iran
30
Research instructor, Natural Resources Research Division, Agricultural and Natural Resources Research Center of Esfahan, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Esfahan, Iran
31
Associate Professor, Natural Resources Research Division, Agricultural and Natural Resources Research Center of Zanjan, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Zanjan, Iran
32
Research expert, Natural Resources Research Division, Agricultural and Natural Resources Research Center of Zanjan, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Zanjan, Iran
چکیده [English]
In order to select the most promising thyme genotypes in terms of aerial dry matter (DM) yield and essential oil compounds, seeds of 11 genotypes of Thymus daenensis along with garden thyme (Th. vulgare as control) were sown in 13 research farms in the provinces of East Azerbaijan, Isfahan, Khorasan Razavi, Zanjan, Qom, Markazi, Hamadan, Golestan, Yazd, Semnan, Ardabil and Tehran (Absard) and evaluated during (2009-2012). The results showed that genotype 60, with an average value of 1703 kg/h, had a higher DM yield but no significant difference from the control. However, it had higher essential oil (1.81%), which was 74% more than that for control (1.04%). It produced 31.82 kg/h, essential oil yields. 19.16 kg/h), which was 74%, and that was 66% higher than that for control (19.16 kg/h). In the second phase (2018-2022), the seeds of the four top genotypes 49 (Daran), 60 (Shazand), 68 (Feridunshahr), and 72 (Khomein) along with were evaluated in 6 research farms in the provinces of East Azerbaijan, Isfahan, Razavi Khorasan, Hamedan, Semnan and Tehran (Homand Absard). Results showed that genotype 60 produced higher DM yield (2039 kg/h), essential oil (2.02%), and thymol (70.1%), which were 73% and 26% higher than that for control (Th. vulgaris), respectively. It was concluded that genotype 60 was the best genotype of Th. daenensis for breeding improved thyme varieties, and it was named as Raihah variety.
کلیدواژهها [English]
-
Thyme
-
Yield stability
-
Essential oil
-
thymol
-
variety