چشم‌انداز توصیفی رود‌دره‌های پنهان تهران

نوع مقاله : نگاهی به طبیعت ایران

نویسنده

استادیار، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

10.22092/irn.2024.132344

چکیده

با نگاه به چشم‌انداز طبیعت شهر تهران، چگونگی درک و تعامل مردم با طبیعت در زمان حال آشکار می‌شود. رود‌دره‌های شهر تهران، دالان‌های طبیعی و زیستگاه‌های آبی هستند که چشم‌انداز سرزنده‌ای را برای شهر تهران فراهم می‌کنند، همچنین نقش مهمی در مسائل زیست‌‌محیطی، اجتماعی و فرهنگی ساکنان تهران و توسعه چشم‌انداز شهری در منطقه خود دارند. در حال حاضر، ساختار و عملکرد این عناصر ارزشمند به‌دلیل رشد غیر‌برنامه‌ریزی‌شده و نادیده‌انگاری موضوعات زیست‌محیطی در مدیریت شهری و برنامه‌ریزی منظر، که به شبکه کانال رواناب یا پساب تبدیل شده‌اند، از بین رفته است. رودخانه‌های اصلی تهران عبارتند از وردآورد، کن، فرحزاد، درکه، دربند،گلابدره، ولنجک، دارآباد و سرخه‌حصار. هدف این نوشتار تشریح ساختارهای طبیعی رود‌دره‌های تهران با در‌نظر‌گرفتن 9 رود‌دره و آشنایی با مسیر عبور دره‌های رودخانه‌های شهری تهران از محله‌های تهران و برخی از مناطق پرخطر در هنگام وقوع سیلاب است که به‌‌‌‌‌‌روشنی مشخص خواهد شد. مطالعه این مطلب به درک دیدگاه طراحان و برنامه‌ریزان پروژه‌های عمرانی و در‌نهایت به ارزیابی انتقادی روش آنها در احیای رود‌دره‌ها کمک می‌کند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Descriptive Landscape of Hidden River Valleys in Tehran

نویسنده [English]

  • Tahereh Ensafi Moghaddam
Assistant Prof., Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran.
چکیده [English]

Urban river valleys are natural corridors and aquatic habitats that provide an enlivening landscape for Tehran and play an essential role in environmental, social, and cultural issues for urban residents and development in their lives and their area. The structure and function of these valuable elements have been ruined due to non-planning growth. Regardless of environmental subjects in municipal management and Tehran landscape planning, they have been converted to the runoff canal network or effluent. The main rivers of Tehran are Vardavard, Kan, Farahzad, Darake, Darband, Golabdareh, Velenjak, Darabad and Sorkheh Hesar. This paper aims to elaborate on the natural structures of the river valleys of Tehran with specific consideration of 9 river valleys and to familiarize with the crossing route of the urban river valleys of Tehran from their neighborhoods and some of the high-risk areas during floods, which will be realized.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Tehran
  • river valleys
  • man and nature
  • Rivers of Tehran
  • Urban Rivers
بمانیان، م. 1387. احیای برنامه‌ریزی زیست‌محیطی برای دره‌های رودخانه‌های تهران با رویکرد تحلیل عوامل راهبردی (SWOT) (نمونه موردی: رود دره ولنجک)، فصلنامه علوم محیطی، 5 (4): 14-1.
بنی حبیب، م. و جمالی، ف. 1394. تعیین رویکرد کنترل سیلاب برای یک رودخانه شهری، سومین همایش ملی مدیریت و مهندسی سیلاب با رویکرد سیلاب های شهری، تهران. 16 صفحه. https://civilica. com/doc/410483
ترابی، س. ا. 1395. مروری بر سیل رودخانه کن. https://sinapress.ir/news/43394/
سامانه اطلاعات آماری استان تهران، 1402. مرکز آمار ایران، نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن استان تهران.
سایت سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران. https://www.tehranpicture.ir/fa/album/
سایت رودخانه های اطراف تهران. https://ascharter.ir/article/
سایت منطقه یک تهران (رود دره ها). https://download.aftab.cc/cs/municipality/place/rood_dare/rood_1.html
سایت رود دره‌های تهران، میراث البرز. 1401. https://rahnama.com/mag/
سایت اینترنتی تهران نامه، به کوشش داریوش شهبازی. https://tehrannameh.com/list
سایت فرحزاد کجاست؟ https://www.kojaro.com/attraction/9112
سایت معماری، عمران، شهرسازی. https://memarifile.com
سایت معرفی مسیرهای کوهنوردی و گردشگری. 1392. https://kuhnavardi.com/
سایت گلابدره تهران کجاست؟ بررسی صفر تا 100 محله گلابدره در شرق تهران. https://iraniju.ir/

سایت اینترنتی جاذبه‌های گردشگری سولقان -کن- سنگان. ۱۴۰۱. https://safar-mag.com/

طرح اطلس گردشگری سال1393 استان تهران. 1393. سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری تهران. https://www.geodatas.ir/product/atlas-tourism-tehranprovince
مجله اینترنتی ماگرتا. 1402. https://magerta.ir/tag/research/
مهندسین مشاور آتک. 1394. طرح ساماندهی رودخانه کن.
نقشه ماهواره‌‌ای (گوگل) سرخه‌حصار، منطقه ۱۳ شهر تهران.