آفات نوظهور در گیاهان (تعریف، اهمیت و علل بروز)

نوع مقاله : دیدگاه‌ها

نویسنده

دانشیار پژوهش، رئیس مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران، ایران

10.22092/irn.2024.132339

چکیده

در این مطالعه، پس از بیان مختصری از سابقه تاریخی آفات نوظهور (نوپدید)، تعریف این آفات توضیح داده شده است. آفات نوظهور (نوپدید)، آفات، بیمارگرها و علف‌های هرزی هستند که در سال‌های اخیر در منطقه‌‌ای جدید، یا روی میزبانی جدید شناسایی و گزارش شده‌‌اند، یا پیش‌تر وجود داشته‌اند ولی هم‌‌اکنون بُروز و وقوع آنها افزایش یافته است. همچنین، سه روش طبیعی، تصادفی (یا سهوی) و تعمّدی ورود یک بیمارگر یا آفت به منطقه‌‌ای جدید و عاری ‌از آن، با ذکر مثال‌هایی از دنیا و ایران، تشریح و مهم‌ترین علل بروز آفات نوپدید، یعنی ورود یک بیمارگر یا آفت به منطقه‌‌ای جدید و عاری از آن، تکامل گونه‌های جدید با انتقال بین‌‌گونه‌ای ژن‌‌ها، تغییر اقلیم و تغییر رژیم کشت و سهم هر یک در بروز آفات نوپدید ارائه شده است.

عنوان مقاله [English]

Emergent Plant Pests: Definition, Significance, and Causes

نویسنده [English]

  • Ali Alizadeh Aliabadi
Associate Professor, Head of Research Institute of Forests and Rangelands, Tehran, Iran
چکیده [English]

-

آوندفقیه، آ.، 1374. بیولوژی سوسک سرخرطومی حنایی خرما (Rhyncophorus ferrugineus Oliv.) در سراوان (استان سیستان و بلوچستان). آفات و بیماری‌‌های گیاهی، 63(2-1): 86061. https://www.sid.ir/paper/435407/fa#downloadbottom
براری، ح.، کیهانیان، ع.ا.، مافی پاشاکلایی، ش. و ولی‌اله‌پور، ر.،1390. ارزیابی خسارت سوسک گرده‌خوار ریز (Meligethes aeneus (Col.: Nitidulidae)) بر روی کلزا در استان مازندران. دومین همایش ملی مدیریت کنترل آفات، کرمان.
بهداد، ا.، 1375. دایره‌المعـارف گیاهپزشـکی ایـران. 3: 37-20.

توکلی، م.، حسینی چگنی، ا.ا. و خاقانی نیا، ص.، 1397. اولین گزارش طغیان شب پره ابریشم باف ناجور (Lymantria dispar (Lepidoptera: Lymantriidae از جنگل‌های زاگرس شمالی و شناسایی آن با استفاده از ژن COI در ایران. نشریه تحقیقات حمایت و حفاظت جنگلها و مراتع، 16 (2): 218-207. 10.22092/ijfrpr.2019.118692

سبزواری، ع. و جعفری، م.، 1370. مگس میوه مدیترانه‌ای: بررسی‌‌های بیواکولوژیک و چگونگی ریشه‌‌کن شدن آن در مازندران. مؤسسه تحقیقات گیاهپزشکی، 39 صفحه.
علوی، ج.، 1383. گزارش سوسک گرده‌‌خوار ریز Nitidulidae.: Col Fabricius aeneus Meligethes آفت مزارع کلزای استان گلستان. خلاصه مقالات شانزدهمین کنگره گیاهپزشکی ایران، دانشگاه تبریز، صفحۀ 111.
علیزاده علی‌‌آبادی، ع. و رحیمیان، ح.، 1369. شانکر باکتریایی در استان کرمان. مجله بیماری‌‌های گیاهی. 26 (4-1): 118. https://www.sid.ir/paper/423008/fa
علیزاده علی‌‌آبادی، ع. و قاسمی، ا.، 1397. طرح ردیابی باکتری عامل گرینینگ در بدن پسیل آسیایی مرکبات  Diaphorina citri Kuwayama در منطقه ارزوئیه، جیرفت و کهنوج. مؤسسه تحقیقات گیاه‌پزشکی کشور. سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی. شماره فروست 53336، 26 صفحه.
علیزاده علی‌‌آبادی، ع.، 1384. جنگل، الهام‌‌‌بخش الگوهای سیستمیک و جامع در مدیریت آفات و توسعه پایدار. همایش ملی آینده جنگل‌‌های ایران. کرج. 4-2 اسفند ماه 1384، صفحات 99-114.
علیزاده علی‌‌آبادی، ع.، 1393. آفات نوپدید تهدیدی رو به گسترش برای اکوسیستم‌‌‌های طبیعی و کشاورزی. مجله ترویج کشاورزی، 8(11): 1-15.
علیزاده علی‌‌آبادی، ع.، 1395. طرح مدیریت جامع بیماری میوه سبز مرکبات (Citrus Greening). مؤسسه تحقیقات گیاه‌پزشکی کشور. سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی. شماره فروست 51301، 180 صفحه.
علیزاده علی‌‌آبادی، ع.، 1399. بیوتروریسم در حوزه محصولات گیاهی. انتشارات اسرار علم. شماره فروست 56449 از مرکز اطلاعات و مدارک علمی کشاورزی. 25 صفحه.
علیزاده علی‌‌آبادی، ع.، a1387. تهدیدات زیستی علیه گیاهان، اهداف- ابزار- قابلیت‌‌ها. کنفرانس تهدیدات و امنیت زیستی در کشاورزی ایران. آذرماه 1387، 13 صفحه.
علیزاده علی‌‌آبادی، ع.، a1388. بیماری میوه‌‌سبز مرکبات (گرینینگ) تهدیدی جدی برای مرکبات کشور. مجله علمی تخصصی زیتون، 205: 14-8.
علیزاده علی‌‌آبادی، ع.، a1389. بررسی وضعیت واردات چوب و راه‌‌حل‌‌های تسهیل آن در ایران. مجله حمایت و حفاظت جنگل‌‌ها و مراتع ایران. 7(1) : ۱۵ -۲۵. https://ijfrpr.areeo.ac.ir/article_106236.html
علیزاده علی‌‌آبادی، ع.، a1396. امحای درختان آلوده به بیماری میوه‌‌سبز مرکبات (گرینینگ). مؤسسۀ تحقیقات گیاه‌پزشکی کشور. سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی. انتشارات نشر آموزش کشاورزی، 20 صفحه.
علیزاده علی‌‌آبادی، ع.، b1382. کتاب: بیماری میوه‌سبز مرکبات ناشی از Candidatus Liberibacter spp.. انتشارات نشر آموزش کشاورزی، 232 صفحه.
علیزاده علی‌‌آبادی، ع.، b1387. نقش گیاه‌‌پزشکان در تقویت پدافند غیرعامل در حوزۀ کشاورزی. کنفرانس تهدیدات و امنیت زیستی در کشاورزی ایران. آذر ماه 1387، 8 صفحه.
علیزاده علی‌‌آبادی، ع.، b1388. نقش فرهنگ جهادی در تقویت پدافند غیرعامل. مجموعه مقالات برگزیده دومین همایش ملی فرهنگ و مدیریت جهادی. وزارت جهاد کشاورزی، خرداد 1388. صفحه 157-145.
علیزاده علی‌‌آبادی، ع.، b1390. قرنطینۀ نباتی، مهم‌‌ترین اصل پدافند غیرعامل در مقابل اگروبیوتروریسم. دومین کنفرانس ملی پدافند غیرعامل وزارت جهاد کشاورزی 28 الی 29 تیرماه 1390، تهران، هتل المپیک. صفحات 376-366.
علیزاده علی‌‌آبادی، ع.، b1396. تولید نهال سالم و عاری از عامل و ناقل بیماری میوه‌سبز مرکبات (گرینینگ). مؤسسه تحقیقات گیاه‌پزشکی کشور. سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی. انتشارات نشر آموزش کشاورزی، 20 صفحه.
علیزاده علی‌‌آبادی، ع.، c1390. نقش کنترل بیولوژیک در کاهش تهدیدات زیستی. همایش و جشنواره ملی توسعه کنترل بیولوژیک در ایران. 6-5 مرداد ماه 1390، تهران. صفحات 122-113.
علیزاده علی‌‌آبادی، ع.، c1396. ردیابی عامل بیماری میوه‌سبز مرکبات (گرینینگ) در باغ‌‌ها و نهالستان‌های مرکبات کشور. مؤسسه تحقیقات گیاه‌پزشکی کشور. سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی. انتشارات نشر آموزش کشاورزی، 32 صفحه.
علیزاده علی‌‌آبادی، ع.، d1396. کتاب: جایگاه و کاربردهای پدافند غیرعامل در بخش کشاورزی ایران. انتشارات سون. 560 صفحه.
علیزاده علی‌‌آبادی، ع.، e1396. نحوه جمع‌آوری نمونه‌های گیاهی آلوده به بیماری گرینینگ و تشخیص آزمایشگاهی آن‌ها. مؤسسه تحقیقات گیاه‌پزشکی کشور. سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی. انتشارات نشر آموزش کشاورزی، 24 صفحه.
علیزاده علی‌‌آبادی، ع.، فروتن، آ. و گل‌‌محمدی، م.، 1389. وقوع بیماری گرینینگ مرکبات ناشی از Candidatus Liberibacter asiaticus در استان سیستان‌‌وبلوچستان. نوزدهمین کنگره گیاه‌‌پزشکی ایران. 9-12 مرداد. مؤسسه تحقیقات گیاه‌‌پزشکی کشور، تهران. ایران. صفحه 525.
علیزاده علی‌‌آبادی، ع.، قاسمی، ا.، صالحی م.، فقیهی، م. و فروتن، آ.، 1397. شناسایی و تعیین پراکندگی عامل بیماری میوه‌سبز مرکبات در ایران. مؤسسه تحقیقات گیاه‌پزشکی کشور. سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی. شماره فروست 44237، 38 صفحه.
علیزاده علی‌‌آبادی، ع.،a 1382. حمله‌‌های بیولوژیک علیه محصولات کشاورزی، چالشی نو فراروی حفظ ‌‌نباتات. انتشارات نشر آموزش کشاورزی، 105 صفحه.
علیزاده علی‌‌آبادی، ع.،a 1390. زیست‌‌فناوری و تروریسم. دومین کنفرانس ملی پدافند غیرعامل وزارت جهاد کشاورزی 28 الی 29 تیرماه 1390، تهران، هتل المپیک. صفحات 338-328.
علیزاده علی‌‌آبادی، ع.،b 1389. کتاب: کلکسیون‌‌های کشت پروکاریوت‌های مرتبط با گیاهان: گنجینه‌‌های ارزشمند علم و فناوری. انتشارات مؤسسه تحقیقات گیاه‌‌پزشکی کشور، ۷۴ صفحه.

میرابوالفتحی، م.، 1392. شیوع بیماری ذغالی درختان بلوط و آزاد در جنگل‌های زاگرس و البرز. نشریه بیماری‌‌های گیاهی، 49 (2): 263-257.