پایش آفات مهم درختان تند‌رشد (بید و صنوبر) در استان آذربایجان غربی

نوع مقاله : نامه‌های علمی

نویسندگان

1 محقق، دکتری حشره‌شناسی، بخش منابع طبیعی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان غربی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ارومیه، ایران

2 محقق بخش منابع طبیعی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان غربی، ارومیه، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ارومیه، ایران

3 استادیار پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

4 استادیار پژوهش، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی همدان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، همدان، ایران

10.22092/irn.2024.131639

چکیده

تأمین نیاز فزاینده چوب و یافتن منبعی جایگزین برای عرصه‌های جنگلی، توسعه کاشت و جنگل‌کاری با گونه‌های درختی تندرشد مانند صنوبر (Populus spp.) و بید (Salix spp.) اهمیت خاصی دارد. جنگل‌کاری با این گونه‌ها به‌دلیل زود‌بازده بودن، سهولت تکثیر غیر‌جنسی و سازگاری گونه‌ها و کلن‌های مختلف با اقلیم‌های گوناگون در اولویت است. آفات و بیماری‌ها، از مهم‌ترین عوامل محدود‌کننده کشت و توسعه صنوبر و بید محسوب می‌شوند. این درختان در اثر خسارت این عوامل زیان‌آور به‌شدت دچار کاهش محصول چوب از‌نظر کمی و کیفی و متحمل خسارت‌های شدیدی می‌شوند. جمع‌آوری و شناسایی آفات درختان تند‌رشد، در استان آذربایجان غربی طی سال‌های 1399-1401 انجام شد. در‌مجموع، 25 گونه آفت از روی درختان بید و صنوبر استان به ثبت رسید. تعداد 17 گونه آفت از روی درختان بید و 11 گونه آفت از روی درختان صنوبر جمع‌آوری شدند. از میان آفات صنوبر خسارت گونه‌های Melanophila picta، Phloeomyzus passerinii، Lithocolletis populifoliella و Zeugophora flavicollis و از میان آفات بید خسارت گونه‌های Rhabdophaga rosaria، Melanophila picta، Pontania sp1. و Aculus tetanothrixمتوسط تا شدید برآورد شد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Monitoring important pests of poplar and willow trees in West Azarbaijan province

نویسندگان [English]

  • Zahra Hashemi-Khabir 1
  • Siamak Hanifeh 2
  • Rahman Rahimdokht 2
  • Mohamad Ebrahim Farashiani 3
  • Alireza Rajabi Mazhar 4
1 West Azarbaijan Agriculture and Natural Resources Research and Education Center, Agriculture Research, Education and Extension Organization (AREEO), Iran
2 West Azarbaijan Agriculture and Natural Resources Research and Education Center, Agriculture Research, Education and Extension Organization (AREEO), Urmia, Iran
3 Assistant Prof., Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
4 Assistant Prof., Hamadan Agricultural and Natural Resources Research Center, Agriculture Research, Education and Extension Organization (AREEO), Hamadan, Iran
چکیده [English]

Because of the increasing demand for wood and finding an alternative source for forest areas, developing planting and forestry with fast-growing tree species such as poplar and willow is critical. Pests and diseases are among the most essential damaging factors in the cultivation and development of poplar (Populusspp.) and willow (Salix spp.) trees. Due to the damage caused by these harmful factors, the quantity and quality of wood have decreased. This research was conducted to monitor, collect, and identify pests of fast-growing trees in West Azarbaijan province during 2020-2022. A total of 25 species of pests were collected from willow and poplar trees in the studied sites. Seventeen pests were collected from willow trees, and 11 pests were collected from poplar trees. Among the poplar pests, Zeugophora flavicollis, Lithocolletis populifoliella, Phloeomyzus passerinii, Melanophila picta, and among the willow pests, Aculus tetanothrix, Melanophila picta, Pontania sp1., Rhabdophaga rosaria caused moderate to severe damage to their hosts.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Pest
  • Poplar
  • Willow
  • West Azarbaijan
باقری،ر.، نمیریان، م.، زبیری، م. و مدیررحمتی، ع.، 1380. بررسی کمی و کیفی صنوبرکاری‌های زنجان‌رود. . فصلنامه تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، 7(1): 35-63.
پهلوان‌یلی، م.، 1394. مروری بر فون برخی بندپایان فعال روی صنوبر. دومین همایش یافته‌های نوین در محیط‌زیست و اکوسیستم‌های کشاورزی، دانشگاه تهران، 19 شهریور 1394، 1-17.
خداکریمی، ع.، 1392. کشت تلفیقی صنوبر گونه Populus alba با یونجه (آگروفارستری). گزارش نهایی طرح پژوهشی، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران، 24صفحه.
خلدبرین، ع.، 1380. مقدمه‌ای بر منابع طبیعی تجدیدشونده ایران. انتشارات موسسه توسعه روستایی ایران، 56 صفحه.
خیال، ب. و صدرایی، ن.، 1363. بررسی آفات صنوبر در ایران. مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، تهران، 117 صفحه.
رفیعی‌کرهرودی، ز.، صادقی، ا.، آزدو، ض. و گودرزی، غ.، 1390. بررسی مقاومت آنتی‌بیوزی 21 کلن صنوبر(Populus spp.) نسبت به شته مومی در استان مرکزی. تحقیقات حشره‌شناسی، 3(1): 21-27.
زرگران،م. ر.، بیگی‌حیدرلو،ه.، ساسانی‌فر، س.، 1397. آفات و بیماری‌های صنوبر. انتشارات دانشگاه ارومیه، 307 صفحه.
زرگران،م.ر.، صفرعلیزاده، م.ح.، صادقی، س.ا. و طلعت، ف.، 1387. بررسی تراکم جمعیت مینوز صنوبر Lithocolletis populifoliella روی کلن‌های مختلف صنوبر در استان آذربایجان غربی. دانش کشاورزی ایران، 5(1): 85- 96.
قاسم‌پور، ص.، 1398. بررسی و پراکنش و مساحی صنوبرکاری‌های کشور با استفاده از داده‌های ماهواره Sentinel-2، استان آذربایجان غربی. گزارش نهایی طرح پژوهشی. مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، تهران، 26 صفحه.
صادقی، س.ا.، محرابی، ا.، عسگری، ح. و زینالی، س.، 1379. تفاوت کمی در تخم‌ریزی آفت سوسک برگ‌خوار صنوبر Melasoma populi (Col.: Chrysomellidae) روی چهار گونه صنوبر. خلاصه مقالات چهاردهمین کنگره گیاه‌پزشکی ایران، 14-17 شهریور1379،  135صفحه.
مدیر‌رحمتی، ع.ر.، کلاگری، م.، قاسمی، ر. و همتی، ا.، 1394. بررسی ارقام مناسب صنوبر و پالونیا در ارتفاعات مناطق کوهستانی شمال کشور (مطالعه موردی منطقه فریم سنگده– مازندران). پژوهش‌های گیاهی، 28(2): 390-400.
میرآخورلو، خ،. 1398. بررسی پراکنش و مساحی صنوبرکاری‌های کشور با استفاده از داده‌های ماهوارهSentinel-2  گزارش نهایی طرح پژوهشی، مؤسسه تحقیقات جنگل­ها و مراتع کشور، تهران، 60 صفحه.
هاشمی‌خبیر، ز.، علی‌اوغلی، ن.، حنیفه، س. و ستوده مرام، ک.، 1391. بررسی تأثیر تنوع گونه‌ای درختان بید روی تراکم سنک بید و صنوبرMonosteira unicostata  در استان آذربایجان غربی. دومین همایش ملی تنوع زیستی و تأثیر آن بر کشاورزی و محیط زیست، ارومیه، 21 تیر 1391، 507-512.
هاشمی‌خبیر، ز.، باب‌مراد، م. و حنیفه، س.، 1394. بررسی فون حشرات گال‌زای گونه‌های مختلف درختان بید و محاسبه شاخص‌های شباهت بین مناطق مختلف در استان آذربایجان غربی. پژوهش و توسعه جنگل، 1(1): 55-66.