نوع مقاله : نامه‌های علمی
نویسندگان
1
استادیار بخش تقیقات جنگل و مرتع ، مرکز تقیقات و آموزش کشاورزی همدان، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی ایران
2
دکتری فیزیک و حفاظت خاک، واحد تحقیقات خاک و آب، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان همدان، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج
3
استادیار پژوهش بخش تحقیقات جنگل و مرتع، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان لرستان، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج
4
محقق بخش تحقیقات جنگل و مرتع، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان همدان، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، همدان، ایران
چکیده
آتش‌سوزی بر تمام اجزای اکوسیستم از جمله آب، هوا و خاک موثر است و موجب افت کیفیت و عدم پایداری آن‌ها می‌شود. در این پژوهش به‌منظور بررسی تاثیر آتش‌سوزی بر برخی خواص خاک، نمونه‌های خاک سوخته (توسط روستائیان بومی) و شاهد از عمق سطحی (cm30-0) طی سه سال متوالی (1397-1398-1399) ازمنطقه سولان همدان برداشت شد ومقادیرکربن آلی، فسفر و پتاسیم، شوری، اسیدیته، آهک، شن، رس و سیلت آن‌ها، اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد که آتش‌سوزی سبب افزایش درصد شن (2/19 درصد) و کاهش درصد سیلت و رس (9/39 و 9/5 درصد) گردید. فسفر قابل‌دسترس خاک در تیمار سوخته افزایش (4/47 درصد) یافت. مقادیر آهک و اسیدیته خاک در هر دو تیمار شاهد و سوخته بسیار نزدیک بود. میزان ماده‌آلی (30درصد)، پتاسیم قابل‌دسترس (45/8 درصد) و شوری خاک (16 درصد) در تیمار آتش‌سوزی کاهش یافت. طی گذشت سه سال پس از آتش‌سوزی، درصد شن افزایش و درصد آهک و شوری خاک کاهش یافت اما تغییرات سایر خصوصیات روند مشخصی نداشت. بنابراین با توجه به نتایج به دست آمده لازم است مدیریت مناسب بر اکوسیستم‌های طبیعی صورت گیرد تا از آتش‌سوزی‌های عمدی و غیرعمدی جلوگیری شود و در صورت بروز چنین حوادثی با افزایش مواد‌آلی و تقویت جانداران خاک، این مناطق را احیا کرد و توان تولید آن‌ها را بالا برد.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Effect of fire on soil chemical and physical properties in the Solan rangelands, Hamadan Province, Iran
نویسندگان [English]
-
Ghasem Asadian
1
-
mahnaz khataar
2
-
reza siahmansour
3
-
mahdi Ahmadian
4
1
Assistant Professor, Forests and Rangelands Research Department, Hamedan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Hamedan, Iran.
2
PhD in Soil Physics , Soil
and water research department,, Hamedan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Hamedan, Iran.
3
Assistant Professor, Forests and Rangelands Research Department, Lorestan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Lorestan, Iran
4
Researcher, Forests and Rangelands Research Department, Hamedan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Hamedan, Iran.
چکیده [English]
Fire affects all components of the ecosystem and reduces its quality. In this study, to investigate the effect of fire on soil properties, burned and control soil samples were taken from the surface depth (0-30 cm) during three years 2018-2020 from the Solan region of Hamadan; then, organic carbon, phosphorus, and potassium, salinity, pH, lime, sand, clay, and silt were measured. The results showed that the fire increased the percentage of sand (12.75%) and decreased silt and clay percentage (12.09 and 0.66%, respectively). Available soil phosphorus increased (90.32%) in the burned treatment. Lime and soil pH levels were very close in both control and burned treatments. The amount of organic matter (30%), available potassium (8.45%), and soil salinity (more than 16%) decreased in burn treatment. During the three years after the fire occurrence, the percentage of sand increased, and the lime percentage and soil salinity decreased; however, the other characteristics did not show a definite trend of changes. According to the results, it is necessary to prevent intentional and unintentional fires with proper management of natural ecosystems. In case of such incidents, these areas should be rehabilitated and their production capacity strengthened by increasing organic matter and soil organisms.
کلیدواژه‌ها [English]
-
Available soil nutrients
-
lime
-
organic matter
-
soil texture
)