اثر تامین حقابه هورالعظیم با زهاب نیشکر بر کارکرد اکولوژیک تالاب

نوع مقاله : دیدگاه‌ها

نویسنده

استادیار پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران،

چکیده

رویشگاه‌های ماندابی شامل دریاچه ها، رودخانه ها، چشمه سارها، جویبارها، آبشارها، جنگلها و چمنزارهای ماندابی هستند که در هر سرزمین با حضور دائمی آب در آن رویشگاه به وجود می آیند. حضور و جریان آب در این چرخه، خط قرمز ادامه حیات در کره زمین به حساب می آید (جلیلی، 1397). تالاب ها از جمله مولدترین محیط هاى جهان اند که با فراهم ساختن آب و قابلیت زادآورى اولیه، نقش مهمى در بقاى گونه هاى بى شمارى از گیاهان و جانوران وابسته به خود و در نتیجه تنوع زیستی در دنیا ایفا مى کنند.  
این اکوسیســتم ها از ارزش اقتصادى زیــادى برخوردارند که از جملة آن ها مى توان تأمین آب، شیلات (بیش از دو سوم برداشت محصول ماهى جهان وابسته به سلامت مناطق تالابى است)، زراعت (از طریق حفظ آب و نگهدارى مواد غذایى حاصل از دشت هاى غرقابى)، تولید چوب، منبع انرژى لجنى و گیاهى، چشم انداز تفریحى و گردشگرى، پشتیبانى از تنوع گستردة حیات وحش و حفاظت میلیون ها نفر از عواقب فاجعة بار سیل ها، طوفان ها و امواج دریا را نام برد
(Anonymous, 1982).
وضعیت موجود تالاب‏های ایران نشان می‏دهد که بسیاری از آنها بر اثر مدیریت نادرست آب، تغییر و تبدیل کاربری اراضی و یا تغییرات اقلیمی و خشکسالی، دچار تغییرات شگرفی در وضعیت هیدرولوژیکی خود شده‏اند. این تغییرات علاوه بر اینکه سطح آبگیر تالابها را کاهش داده است، با کاهش کیفیت منابع آب ورودی به تالاب بر کارکرد اکولوژیک آن نیز اثر منفی گذارده است. در حقیقت تامین حقابه تالاب ها از طریق آبهای نامتعارف (زهاب اراضی کشاورزی، زهاب صنایع، فاضلاب شهری و ....) با وجود افزایش سطح آبگیر، از کیفیت عملکرد اکولوژیک آن به شدت کاسته است. 

عنوان مقاله [English]

The effect of providing Horalazim water right with sugarcane drainage on the ecological function of the wetland

نویسنده [English]

  • Sara Teimouri
Assistant Prof., Research Institute of Forests and Rangeland, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
-        تیموری، س.، 1399. تشدید پیامد منفی سیل در اثر تغییر چرخه طبیعی هیدرولوژیک حوضه کرخه (تغییر کاربری اراضی محدوده تاالب هورالعظیم)، طبیعت ایران، 5 (6): 13-20.
-        جلیلی، ع.، 1397. باید حقابه محیط‌های طبیعی را به‌رسمیت بشناسیم. طبیعت ایران، 3 (4): 3-3.           
-        درگاهیان، ف.، 1399. بررسی ویژگیهای اقلیمشناختی مرتبط با پدیده گرد و غبار در حوزههای آبخیز منتهی به کانونهای گرد و غبار خوزستان، مطالعات طرح جامع گرد و غبار خوزستان، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران، 215 صفحه.
-        چمبری، ش.، نبوی، م. ب.، جعفرزاده حقیقی، ن.، خشنود، ر.، 1387. تعیین درجه آلودگی آبهای تالاب هورالعظیم بر پایه فاکتورهای کیفی آب، دومین همایش و نمایشگاه تخصصی مهندسی محیط زیست، دانشگاه تهران، 30 و 31 اردیبهشت ماه.
-        فولادوند، س.، صیاد، غ. ع.، حمادی، ک. و ه.، معاضد، 1392. ﺑﺮرﺳﯽ ﺗﺤﻮﻻت ﮐﻤﯽ آب ورودی ﺑﻪ ﺗﺎﻻب ﻫﻮراﻟﻌﻈﯿﻢ در اﺛﺮ اﺣﺪاث ﺳﺪ ﻣﺨﺰﻧﯽ ﮐﺮﺧﻪ، علوم و مهندسی آبیاری، 36 (4): 1-8.
-        فیروزشاهیان، ن.، پاینده، خ. و سبزعلی پور، س.، 1398. ارزیابی آلودگی فلزات سنگین (نیکل، کادمیوم و وانادیوم) در آب و رسوبات تالاب هورالعظیم استان خوزستان، فصلنامه علمی پژوهشی محیط زیست جانوری، 11 (4): 360-368.
-        نیسی، ح.، ظهوریان پردل، م.، برنا، ر.، زلکی بدیلی، ن.، 1393. بررسی تغییرات کیفیت آب تالاب هورالعظیم قبل و بعد از عملیات اکتشاف میادین نفتی، اولین همایش ملی محیط زیست، اصفهان، 1 خرداد ماه.