بررسی نسبت جنسیتی توده‌های ارس (Juniperus excelsa) در لایزنگان داراب استان فارس

نوع مقاله : نامه‌های علمی

نویسندگان

1 استادیار، بخش تحقیقات منابع‌طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع‌طبیعی فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شیراز. ایران

2 استادیار، بخش تحقیقات منابع‌طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع‌طبیعی فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شیراز. ایران.

3 کارشناس، اداره کل منابع‌طبیعی و آبخیزداری استان فارس، شیراز. ایران

4 کارشناس، بخش تحقیقات منابع‌طبیعی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع‌طبیعی فارس، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شیراز. ایران.

چکیده

شناخت نسبت جنسیتی و مشخصات توده از مباحث ضروری در علوم اکولوژی جنگل است که این مهم در جنگل‌های ارس به‌‌عنوان مهم­ترین اکوسیستم جنگلی طبیعی کشور با توجه به‌‌روند تخریب آن لازم است. در این مطالعه برخی از مشخصه­های توده طبیعی ارس و نسبت جنسیتی پایه‌های آن در رویشگاه لایزنگان داراب فارس مورد بررسی قرار گرفت. یکی از بهترین رویشگاه‌های ارس در منطقه مورد مطالعه انتخاب و12 قطعه نمونه دایره­ای1000 مترمربعی با آرایش خوشه­ای در دو دامنه شمالی و جنوبی رویشگاه پیاده شد. مشخصه‌های مهم شامل نوع گونه، قطر یقه، ارتفاع درخت، سطح تاج پوشش و نسبت جنسیتی در قطعات نمونه ثبت شدند. نتایج نشان داد که تعداد پایه در هکتار در دامنه شمالی 85 اصله و در دامنه جنوبی 58 اصله بوده و رویه زمینی در دامنه جنوبی 1 و در دامنه شمالی 4/3 مترمربع در هکتار می­باشد. نه­تنها نسبت پایه­های نر و ماده در دو دامنه از نسبت 1:1 انحراف داشته بلکه نسبت پایه­ها در دو دامنه مورد مطالعه نیز با هم متفاوت بودند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Study on gender ratio in the juniper stands (Juniperus excelsa) of Layzangan Darab, Fars province

نویسندگان [English]

  • Seid Kazem Bordbar 1
  • Mehrdad Zarafshar 2
  • Masoud Babaeian 3
  • Alireza Abbasi 4
1 Assistant Prof, Natural Resources Department, Fars Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Shiraz, Fars, Iran.
2 Assistant Prof, Natural Resources Department, Fars Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Shiraz, Fars, Iran
3 Expert, General Office of Natural Resources and Watershed Management in Fars Province, Shiraz, Iran
4 Research expert, Natural Resources Department, Fars Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, AREEO, Shiraz, Iran
چکیده [English]

The study on gender ratio and forest stand characteristics is the most important issue in forest ecology. With respect to forest degradation in natural stands of juniper, as one of the most important forest ecosystems, the study on their characteristics is essential. In the current research, some characteristics and gender ratio of juniper stands in the Layzangan site of Fars province were studied. One of the best sites was selected and then 12 circular plots with 1000 m2 area according to a cluster design were set in both the northern and southern slopes of the study habitat. Some characteristics such as the type of species, collar diameter, height, canopy area, and gender ratio were recorded at all plots. The result indicated that the number of trees per hectare in northern slope was 85 tree individuals, while it was 58 for the southern slope, and the basal area per hectare varied between 1 to 3.4 m2. Not only the male to female ratio of both slopes had a deviation from the 1:1 ratio, but the ratio for the both slopes was different from each other.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cones morphology
  • growth characteristics
  • seed production
  • gender ratio
- جزیره­ای، م. ح.، 1379. جنگل‌کاری در خشکبوم، انتشارات دانشگاه تهران، 447 صفحه.
- جزیره­ای، م. ح. و ابراهیمی رستاقی، م.، 1382. جنگل‌شناسی زاگرس، انتشارات دانشگاه تهران،560 صفحه.
- علی احمد کروری، س. و خوشنویس، م.، 1379. مطالعات اکولوژی و زیست محیطی رویشگاه‌های ارس ایران، انتشارات مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع، 208 صفحه.
- علی احمد کروری، س. و خوشنویس، م.، 1390. مطالعات جامع جنس ارس در ایران، انتشارات پونه (به سفارش سازمان جنگل‌ها و مراتع و آبخیزداری کشور)، 549 صفحه.
-رامین، م.، شتایی، ش.، حبشی، ه. و خوشنویس، م.، 1391. بررسی برخی ویژگی های کمی و کیفی توده ارس امین اباد فیروزکوه، مجله پژوهش های علوم و فناوری چوب و جنگل، 19 (3): 21-40.
رضانژاد، ع.، روانبخش، ه. و کرتولی­نژاد، د.، 1398. ارتباط فراوانی و شدت ابتلا به ارس­واش با مشخصه های کمی و کیفی درخت میزبان، شرایط فیزیوگرافی و فرسایش خاک، فصلنامه علمی-پژوهشی تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، 27 (1): 64-76. 
- مروی مهاجر، م.، 1385. جنگل‌شناسی و پرورش جنگل، انتشارات دانشگاه تهران، 387 صفحه.