ارزیابی تحمل به شوری برخی گونه‌های رایج در جنگل‌کاری و ایجاد منظر

نوع مقاله : نامه‌های علمی

نویسندگان

1 استادیار پژوهشی بخش تحقیقات جنگل و مرتع، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، یزد، ایران

2 استادیار پژوهشی مرکز ملی تحقیقات شوری، سازمان تحقیقات، ترویج و آموزش کشاورزی، یزد، ایران

3 محقق مرکز ملی تحقیقات شوری، سازمان تحقیقات، ترویج و آموزش کشاورزی، یزد، ایران

چکیده

آلودگی هوا و خستگی ناشی از شهر نشینی به عنوان دو معضل مهم برای ساکنین شهرهای بزرگ و صنعتی مطرح است. با بهره­گیری از توان گیاهان از طریق جنگل­کاری در حاشیه شهرها و یا ایجاد منظر و پوشش­های سبز درون شهری، محدودیت­های ذکر شده تا حدودی قابل رفع است. بسیاری از مناطق شهری بویژه در مناطق خشک و نیمه خشک به دلایل متعددی دارای منابع آب و خاک شور بوده و توسعه پوشش گیاهی با معضل بسیار جدی مواجه است، ضمن اینکه به دلیل رشد جمعیت، منابع آبی قابل شرب برای آبیاری، بسیار محدود شده است. در این راستا انتخاب گونه­های گیاهی که توان تحمل شرایط شور را داشته باشند، از اهمیت ویژه برخوردار بوده و می­تواند به پایداری پوشش­های سبز ایجاد شده کمک نماید. در این مقاله ضمن مرور بر مطالعات انجام شده پیرامون موضوع شوری و ایجاد منظر، تعدادی از گونه­های مهم شامل گیاهان برگ پهن همیشه سبز و خزان­دار، سوزنی برگ­ها، گیاهان پوششی، پیچ­ها و نخل­ها که برای ایجاد پوشش­های سبز در مناطق خشک و نیمه خشک مورد استفاده قرار می­گیرند، معرفی و میزان تحمل به شوری آنها بر اساس شاخص­های ذکر شده در منابع، ارائه می­گردد. گیاهان معرفی شده در پنج گروه حساس (کمتر از 3 دسی­زیمنس بر متر)، نیمه حساس (3 تا 6 دسی­زیمنس بر متر)، نیمه مقاوم (6 تا 8 دسی­زیمنس بر متر)، مقاوم (8-10 دسی­زیمنس بر متر) و بسیار مقاوم (بیشتر از 10 دسی­زیمنس بر متر) تقسیم شده­اند. مقادیر ذکر شده شوری، مربوط به شوری عصاره اشباع خاک اطراف ریشه می­باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Evaluation of salinity tolerance of some afforestation and landscaping plants

نویسندگان [English]

  • Mohammad Hadi Rad 1
  • Farhad Dehghani 2
  • Ali Momen Pour 2
  • Vali Soltani Gord Faramarzi 3
1 Assistant Prof, Forest and Rangeland Division, Yazd Agricultural and Natural Resource Research and Education Center, Agricuture Research Education and Extension Organization, AREEO, Yazd, Iran
2 Assistant Prof, National Salinity Research Center, Agricuture Research Education and Extension Organization, AREEO, Yazd, Iran
3 M.Sc, National Salinity Research Center, Agricuture Research Education and Extension Organization AREEO, Yazd, Iran
چکیده [English]

Urban pollution and the fatigue caused by urbanization have been two major problems for the residents of large and industrial cities. By exploiting the potential of plants through afforestation in the suburbs or by creating landscapes and greenery within the city, these limitations can be partially eliminated. Many urban areas, especially in arid and semi-arid regions, have saline water and soil resources for a variety of reasons, and the development of vegetation is facing a very serious problem; moreover, due to population growth, drinking water resources for irrigation are very limited. In this regard, the selection of plant species that can withstand the saline conditions is of particular importance and can contribute to the sustainability of the green cover created. In this article, while reviewing studies on salinity and landscape creation, a number of important species used in arid and semi-arid regions are introduced and their tolerance to salinity is presented based on the indices mentioned in literature. The introduced plants are divided into five groups of sensitive (-1), moderately sensitive (3 - 6 dS m-1), moderately tolerant (6 - 8 dS m-1), tolerant (8 - 10 dS m-1) and, highly tolerant (>10 dS m-1). The salinity values are related to the salinity of the soil saturation extract around the root.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Afforestation
  • green cover
  • landscape
  • plant species
  • salinity
راد، م.ه.، علی احمد کروری، س.،  متین زاده، م.، 1385. بررسی برخی از عوامل بوم شناختی تاغزارهای طبیعی و دست کاشت استان یزد تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، 1(14): 38-29.
- راد، م.ه.، 1397. معرفی دو گونه اکالیپتوس جهت جنگل­کاری و ایجاد منظر در شرایط خشک و شور، نشریه ترویجی، نشر آموزش سازمان تحقیقات، ترویج و آموزش کشاورزی، 24 صفحه.
-مومن پور، ع.، راد، م.ه.، وظیفه شناس، م.ر.، هاشمی نژاد، ی و سلطانی گرد فرامرزی، و.، 1398. ارزیابی تحمل به شوری برخی از ژنوتیپ های انتخابی انار. گزارش نهایی پروژه تحقیقاتی. انتشارات سازمان تحقیقات، ترویج و آموزش کشاورزی. 46 صفحه.