تحلیلی بر کشاورزی خوزستان از نگاه مدیریت مصرف آب

نوع مقاله : نامه‌های علمی

نویسندگان

1 دانشیار پژوهش، موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

2 استادیار پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

3 پژوهشگر، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

چکیده

توانایی بالای استان خوزستان در تولید 137 نوع محصول در بخش کشاورزی (5/13 درصد تولیدات کشور) که 90 درصد آن وابسته به وجود آب­های سطحی است، لزوم مدیریت پایدار سرزمین در این استان را بیش از پیش آشکار می­سازد. در همین راستا این مطالعه با هدف تحلیلی بر وضعیت بخش کشاورزی استان خوزستان از دیدگاه مصرف آب به بررسی روند تغییرات سطح کشت، تولید و مصرف آب محصولات کشاورزی استان، از سال آبی70-1369 تا 95-94، پرداخته است. نتایج این مطالعه نشان داد  علی­رغم رخداد  خشکسالی­ها طی سال­های 1386-1395، کشت محصولات زراعی استان به بیش از دو برابر افزایش یافته است. در الگوی کشت کنونی، گندم و نیشکر به ترتیب با 48 و 11 درصد بیشترین سطح اراضی تحت کشت را داشتند. سطح کشت نیشکر به عنوان محصولی آب­بر (36000 مترمکعب در هکتار) از 60946 هکتار در سال آبی 87-86، به 107142 هکتار در سال 95-94 رسید که حدود 90 درصد آن مربوط به حوضه کارون بود. کشت محصولات اقتصادی و کم­آبخواه،‌ ارزش­گذاری آب و توجه به اقتصاد تخریب سرزمین، ارائه الگوی کشت مناسب، تدوین اطلس آبی استان،‌ ارتقای دانش کشاورزی و فرهنگ­سازی،‌ تخصیص یارانه بر نهاده‌های کشاورزی،‌ زهکشی اراضی کشاورزی و نمک­زدایی،‌ سیاست­گذاری خرید محصولات کشاورزی بر اساس کیفیت محصول،‌ کشت گلخانه­ای، استفاده از سامانه های نوین آبیاری و انتقال کشت بهاره به زمستانه از جمله راهکار­هایی هستند که می­توانند در جهت کاهش مصرف و افزایش بهره­وری آب در استان مورد توجه قرار گیرند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Assessing the long-term water management in agricultural activity (case study, Khuzestan province)

نویسندگان [English]

  • Shahram Banedj Shafiei 1
  • Seid Jafar Seid Akhlaghi 2
  • Seid Abbas Seid Akhlaghi 3
  • Yaser Ghasemi Arian 2
1 Associate Prof., Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
2 Assistant Prof., Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
3 Research Expert, Rangeland Research Division, Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
چکیده [English]

Agricultural lands in Khuzestan province, southwest Iran, have a great ability to produce around 137 types of crops (around 13.5% of the country's production). Around 90% of the farmlands in this region are under irrigation. Therefore, the sustainable management of water resources plays an important role in this area. This study aims to assess the long-term challenges and strategies of water consumption management in the agricultural sector of the province and then to examine the development of crop production with water consumption from 1990 to 2016. Results showed that despite long term drought from 1976 to 2006, the agricultural productions increased around twofold. The area under sugar- cane as the main crop production (about 48%, with water consumption around 36000 m3/ha) increased from 60946 ha in 2007-2008 to 107142 ha in 2015-2016. Based on the principal aims mentioned above, the following subjects need more attention to improve water efficiency in the future:  providing the best water supply and modified irrigation systems,  formulation of suitable cultivation patterns, providing a provincial water atlas, promoting agricultural knowledge and agricultural subsidies facilities, development of irrigation and drainage systems, improving greenhouse production,  developing modern irrigation systems, and  transferring  the spring cultivation to the winter one.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Water consumption
  • surface water
  • crop area
  • high-water requirement plants
طبیعت ایران
دوره 5، شماره 2 - شماره پیاپی 21
خرداد و تیر 1399
صفحه 45-51

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار