تراکم و زمان کشت مناسب سرخارگل در ایران

نوع مقاله : نامه‌های علمی

نویسندگان

1 استادیار پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران،

2 استاد پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

چکیده

سرخارگل [Echinacea purpurea (L.) Moench]، یکی از معروف‌ترین گونه‌های دارویی با ارزش اقتصادی زیاد در سراسر جهان است که در سال‌های اخیر وارد ایران شده و از ریشه و اندام هوایی آن‌ در تولید داروهای گیاهی استفاده می‌شود. به منظور بررسی تعیین مناسب‌ترین تاریخ انتقال نشاء )به زمین اصلی( و تراکم کشت، آزمایشی با دو عامل تاریخ انتقال نشا [در سه تاریخ بهاره (20 فروردین، 19 اردیبهشت و 18 خرداد) و سه تاریخ تابستانه (10 تیر، 9 مرداد و 8 شهریور)] و تراکم کشت [سه تراکم (16، 10 و 7 بوته در مترمربع)] انجام شد. بیش‌ترین عملکرد کمی (ماده خشک) و کیفی (مشتقات اسید کافئیک "که تعیین کننده کیفیت دارویی پیکره سرخارگل می‌باشد") از گیاهان منتقل شده در 20 فروردین و 19 اردیبهشت در تراکم بالاتر (16 بوته در متر مربع) به‌دست آمد. در تاریخ‌های انتقال تابستانه، بیشترین میزان همه‌ی مشتقات اسید کافئیک و عملکرد ماده خشک مربوط به تاریخ انتقال زودتر (10 تیر) و تراکم بالا بود. در بین مشتقات اسید کافئیک اندازه‌گیری شده، اسید شیکوریک بیشترین مقدار را نشان داد که 1/26 میلی‌گرم در گرم ماده خشک در گل اندازه‌گیری شد. اکیناکوزید با 8/5 میلی‌گرم در گرم ماده خشک، بیشترین ترکیب اندازه‌گیری شده در ریشه‌ها بود. در ‌کل می‌توان گفت کشت زود هنگام بهاره این گیاه با تراکم بالا (16 بوته در متر‌مربع)، از نظر تولید ماده خشک و مشتقات اسید کافئیک نسبت به کشت تأخیری دارای مزیت است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Suitable plant density and cropping time of Purple coneflower in Iran

نویسندگان [English]

  • Samaneh Asadi sanam 1
  • Fatemeh Sefidkon 2
1 Assistant Prof., Research Institute of Forests and Rangeland, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
2 Prof., Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
چکیده [English]

Purple coneflower [Echinacea purpurea (L.) Moench] is one of the most well-known medicinal plant species with high economic value throughout the world. In Iran, the roots and shoots of this species are used in the production of herbal medicines. In order to evaluate the best seedling transplanting date in field as well as plant density, an experiment was carried out with six dates (April 9, May 9 and June 8, June 30, July 30 and August 29) and three planting densities (7, 10, and 16 plant/m2). The highest quantitative (dry matter) and qualitative (caffeic acid derivatives) yield were achieved in coneflowers transplanted in April 9 to May 9 and in higher density (16 plant/m2). In summer time planting dates, the highest amount of all caffeic acid derivatives and dry matter yield were related to early transplanting date (June 30) and higher density. Among the caffeic acid compounds measured, the highest amount was related to cichoric acid with 26.1 mg/ g dry matter in flower. In roots, echinacoside with 5.8 mg/ g dry matter showed the highest compound concentration. Overall, the early cultivation of the crop with higher plant density (15-plant/m2) could be more suitable for caffeic acid derivatives and dry matter production compared with delayed planting.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Caffeic acid derivates
  • dry matter
  • transplanting date
-اداره کل نظارت بر امور دارو، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی.، 1380. اطلاعات و کاربرد داروهای گیاهی رسمی ایران. داروگستر رازی. 115 صفحه.
- آقاعلیخانی، م.، ایران‌پور، ا. و نقدی‌بادی، ح.ع.، 1392. تغییرات عملکرد زراعی و فیتوشیمیایی گیاه دارویی سرخارگل [purpurea (L.) Moench Echinacea] تحت تأثیر اوره و کود زیستی. فصل‌نامه گیاهان دارویی، 2(46): 136-121.
- ایزدی، ز.، سروش زاده، ع.، مدرس ثانوی، س.ع.م.، اثنی عشری، م و داودی، پ.، 1393. بررسی اثرات ضد میکروبی اسانس گیاه سرخارگل (L. Echinaceae purpurea) و شناسایی ترکیب های شیمیایی آن. دوماهنامه طب جنوب، پژوهشکده زیست- پزشکی خلیج فارس، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی بوشهر، 1(17): 58-69.
- اسدی صنم، س.، 1393. بررسی عملکرد و ویژگی‌های فیتوشیمیایی گیاه دارویی سرخارگل [purpurea (L.) Moench Echinacea] در پاسخ به برخی مدیریت‌های مختلف زراعی در منطقه ساری. رساله دکتری، دانشکده کشاورزی، دانشگاه گیلان، 264 صفحه.
- اسدی صنم، س.، موسوی، ش و پژمان مهر، م.، 1397. تأثیر تیمارهای تنش خشکی و نیتریک اکساید بر ترکیب‌های اسانس گل و برگ سرخارگل (L. Echinaceae purpurea). پانزدهمین کنگره ملی علوم زراعت و اصلاح نباتات ایران، 13-15 شهریور ماه 1397. 1-5.
- اسدی صنم، س.، زواره، م.، پیردشتی، ه.ا.، میرجلیلی، م. ح. و هاشم‌پور، ا.، 1393. تأثیر نیتریک اکساید برون‌زاد بر جوانه‌زنی و برخی ویژگی‌های بیوشیمیایی گیاه دارویی سرخارگل (L. Echinaceae purpurea) در شرایط شوری. زیست‌شناسی گیاهی ایران، 6(20): 74-55.
- اسدی صنم، س.، زواره، م.، پیردشتی، ه.ا.، سفیدکن، ف.، نعمت‌زاده، ق.ع. و هاشم‌پور، ا.، 1394. تغییر برخی ویژگی‌های بیوشیمیایی گیاه دارویی سرخارگل (L.) Moench) Echinaceae purpurea) در پاسخ به تاریخ کشت و دوره غرقاب خاک. تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران، 31(2): 331-315.
- اسدی صنم، س.، زواره، م.، پیردشتی، ه.ا.، سفیدکن، ف. و نعمت‌زاده، ق.ع.، 1394. بررسی پاسخ‌های بیوشیمیایی و فیزیولوژیک گیاه دارویی سرخارگل (L.) Moench) Echinaceae purpurea) به تنش دمای پایین. فرآیند و کارکرد گیاهی، 4(12): 28-11.
- امیدبیگی، ر.، 1381. بررسی کشت و سازگاری سرخارگل (L. Echinaceae purpurea) در شمال تهران. مجله علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی، 6(2): 240-231.
- رضوی‌نیا، س.م.، آقاعلیخانی، م و نقدی‌بادی، ح.ع.، 1391. بررسی تأثیر کودهای آلی، شیمیایی و تلفیقی بر صفات عملکرد کمی گیاه دارویی سرخارگل (L. Echinacea purpurea). همایش ملی فرآورده‌های طبیعی و گیاهان دارویی بجنورد، 5-6 مهرماه، دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی، 246-245.
- کاکولکی، ش و اکبری، پ.، 1396. تأثیر عصاره متانولی گیاه دارویی سرخارگل (Echinacea purpurea) بر سطح ایمنی ماهی کفال خاکستری (Mugil cephalus). گزارش نهایی، مؤسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور- دانشگاه علوم دریایی چابهار. 29 صفحه.