معرفی کلن‌های موفق صنوبردر شمال شرق کشور

نوع مقاله : نامه‌های علمی

نویسندگان

1 پژوهشگر، بخش تحقیقات جنگلها و مراتع، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان شمالی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، بجنورد، ایران.

2 دانشیار پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

3 مربی پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

چکیده

این  مطالعه با هدف سازگاری و مقایسه عملکرد کلن‎های بومی و غیر بومی در ایستگاه تحقیقات کهنه‎کند بجنورد در استان خراسان‎شمالی انجام گردید. از مجموع 95 کلن جمع آوری شده از مناطق مختلف استان و 45 کلن غیر بومی و خارج استان که طی چهار سال در قالب طرح خزانه سلکسیون مورد بررسی قرار گرفتند در نهایت تعداد 21 کلن انتخاب و در دو گروه تاج بسته و تاج باز در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار برای دوره ده ساله مورد بررسی قرار گرفتند صفات رویشی شامل قطربرابر سینه و ارتفاع در پایان هر فصل رویشی اندازه‎گیری و حجم تولید چوب در هکتار در سال محاسبه گردید. نتایج عملکرد نهایی ( دوره ده ساله) 10کلن با فرم رویشی تاج‎بسته شامل:P.n.56/32 , P.n. 62/154 ,P.n. 62/127 ,P.n. 62/191 ,P.n. betulifolia ,P.a. 44/9 ,P.a. 49/39 ,P.n.71/22* ,P.a. 71/21* ,P.trichocarpaنشان داد که کلن‎های P.a. 44/9 ، P.a.71/21(بومی استان)،به ترتیب با تولید 5/41 و5/34 مترمکعب درهکتاردر سال، بیشترین تولید را داشته‎اند و در گروه اول قرار دارند وکلن های P.n. 56/32، P.n. 62/191،P.n. 62/127  به ترتیب با 8/32 و 6/32 و5/31 مترمکعب در هکتار در سال، در گروه دوم قرار داشته که از لحاظ آماری با یکدیگر اختلاف معنی‎داری ندارند. کمترین تولید متعلق به کلن‎هایP.a. 49/39، P.n. 62/154، P.n.71/23(بومی) وP.n betulifoliaبه ترتیب با 7/26، 3/25، 9/21 و 4/21 مترمکعب در هکتار در سال میباشد که در گروه آخر قرار گرفته‎اند. نتایج عملکرد نهایی 11 کلن ( 9 کلن تاج باز و 2 کلن تاج بسته) با فاصله کاشت 4*4 متر شامل: P.e.455، P.e.262، P.e.561/41، P.d. 69/55، P.e.vernirubensis، P.e triplo، P.a. 44/13، P.a. 17/60، P.d.77/51، P.a.71/23وP.n. 71/28 نشان داد کلن‎های P.a.44/13، P.e. 455 ، P.a.71/28 (تاج‎بسته بومی استان) به ترتیب با تولید 8/24 و 65/20 و 12/20 مترمکعب در هکتار در سال بیشترین عملکرد را داشته و در گروه اول قرار دارند،کلنهای P.d. 69/55، P.e. 561/41، P.a 17/60به ترتیب با 53/19 و 5/18 و 8/17 مترمکعب در هکتار در سال در گروه دوم و به لحاظ آماری با یکدیگر اختلاف معنی‎داری نداشته‎اند. کمترین عملکرد را به ترتیب کلن‎هایP.d 77/51 ، P.n 71/21 (تاج بسته بومی استان) و P.e. 262داشته‎اند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The introduction of successful poplar clones in the northeast of the country

نویسندگان [English]

  • Ali Bozorgmehr 1
  • Alireza Modirrahmati 2
  • Rafatollah Ghasemi 3
  • Mohsen Kalagari 2
1 Research Expert, Forests and Rangelands Research Department, North Khorasan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research, Education and Extension Organization, AREEO, Bojnord, Iran.
2 Associate Prof., Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
3 Senior Research Expert, Research Institute of Forests and Rangeland, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
چکیده [English]

This study was aimed at comparing the yield of native and non-native clones at the research site of Bojnourd in North Khorasan province. A total of 95 clones collected from different regions of the province and 45 non-native clones were investigated. Finally, 21 clones were divided into two groups of closed-crown and wide-crown and studied in the form of a complete randomized blocks design in three replications for 10 years. Vegetative traits including diameter at breast and height at the end of each vegetative season were measured, and the volume of wood production per hectare per year was calculated. The results of yield of 10 closed-crown clones including P.n.56/32, P.n.62/154, P.n.62/127,P.n.62/191, P.n.betulifolia, P.a.44/9, P.a.49/39, P.n.71/22*, P.a.71/21*, P.trichocarpa showed that, P.a. 44/9,P.a.71/21 (native) with a yield of 41.5 and 34.5 m3/ha per year, had the highest yield as the first group, and P.n.56/32, P.n.62/191, P.n.62/127 with a yield of 32.8, 32.6 and 31.5 m3/ha per year were in the second group, showing no significant. The lowest yield belonged to the clones P.a. 49/39, P.n. 62/154 and P.n.71/23 (native), and P.n. betolifolia with a yield of 26.7, 25.3, 21.9 and 21.4 m3/ha per year, located in the last group. The results of the yield of 11 clones (9 wide-crown clones and 2 closed-crown clones) with 4 × 4 meter spacing including: P.e. 455، P.e. 262، P.e. 561/41، P.d. 69/55، P.e.vernirubensis، P.e triplo، P.a. 44/13، P.a. 17/60، P.d. 77/51، P.a. 71/23 and P.n. 71/28 showed that P.a.44/13، P.e. 455, and P.a.71/28, with a yield of 24.8, 20.65 and 20.12 m3/ha per year had the highest yield and also P.d. 69/55، P.e. 561/41, P.a 17/60 with a yield of 19.53, 18.5, and 17.8 m3/ha per year were in the second group, showing no statistically significant difference.The lowest yield was obtained in P.d 77/51, P.n 71/21 (native closed-crown clones) and P.e. 262.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Poplar
  • compatibility
  • wood production
  • North Khorasan
-امیری، م.، و آزادفر، د. 1388. بررسی و تفکیک کلنهای صنوبر تبریزی شمال استان لرستان، مجله زیستشناسی ایران، جلد 22، شماره 1، ص 160- 151.
- بزرگمهر، ع. مدیر رحمتی،ع. قاسمی،ر. عابدی،خ. 1381. جمع‌آوری و بررسی ارقام بومی و غیربومی صنوبر در شمال خراسان- بجنورد، نشریه علمی پژوهشی جنگل و صنوبر. دوره 8، شماره 1 ، صفحه 125-160.
- درویش، ا. ک.، چیذری، م.، و میردامادی، س. م. 1387. بررسی عوامل اقتصادی-اجتماعی موثر بر پذیرش آگروفارستری در میان صنوبرکاران شمال کشور. فصلنامه علمی-پژوهشی تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، جلد 16، شماره 3، ص 494-486.
- زرگری، علی. 1370، گیاهان داروئی، انتشارات دانشگاه تهران.
- علیزاده انارکی، ک.، لشگرآرا، ف.، و کیادلیری، ه. 1391. عوامل اقتصادی-اجتماعی موثر بر توسعه صنوبرکاری در استان گیلان (مطالعه موردی: شهرستان صومعه سرا). فصلنامه علمی-پژوهشی تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، جلد 20، شماره 2، ص 356-346.
- قاسمی، رفعت الله و مدیر رحمتی، علیرضا. (1382). آزمایش سازگاری و بررسی میزان تولید چوب کلن‎های مختلف صنوبر (کلن‎های تاج بسته) در منطقه کرج. موسسه تحقیقات جنگل‎ها ومراتع کشور. فصلنامه پژوهشی تحقیقات جنگل و صنوبر‎ایران، 11 (3)، ص 390-359.
- قاسمی، رفعت الله و مدیر رحمتی، علیرضا. (1383). آزمایش سازگاری بررسی میزان تولید چوب کلنهای صنوبر (تاج باز) در منطقه کرج، فصلنامه پژوهشی جنگل و صنوبر موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، (2)، ص 250-221.
- گودرزی، غ. ر.، مدیر رحمتی، ع. ر.، زاهدی پور، ح. ا.، و قاسمی. ر. ا. 1388. بررسی سازگاری 21 کلن صنوبر تاج بسته در استان مرکزی. مجله تحقیقات جنگل و صنوبر‎ایران. شماره 38. ص 664-650.
- لطفیان، ح. (1364).گزارش طرح‎های تحقیقاتی قبلی صنوبر وارائه نتایج مقدماتی بعضی از آنها. مجموعه مقالات ارائه شده در سمینار اهمیت صنوبر، 1364. موسسه تحقیقات جنگل‎ها و مراتع کشور، نشریه (45)، ص 177-49.
- محمدزاده، کاظم. 1389. مطالعه مسایل اقتصادی- اجتماعی توسعه صنوبر کاری و اریه راهکار‎های مناسب برای تأمین مصارف صنعتی کارخانجات صنایع چوب و کاغذکشور مطالعه موردی، ایران. استان‎های آذربایجان غربی و شرقی. پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد علوم و صنایع چوب و کاغذ. دانشگاه تهران.
- مدیررحمتی، علیرضا و باقری، ر. (1382). تعیین ارقام مناسب صنوبر در سیستم بهره‎برداری کوتاه مدت سه ساله در منطقه کرج. انتشارات موسسه تحقیقات جنگل‎ها و مراتع کشور. فصل‎نامه پژوهشی تحقیقات جنگل و صنوبر‎ ایران 11 (4)637 – 613.
- مدیررحمتی، علیرضا و همتی، احمد و قاسمی، رفعت الله. (1376). بررسی مشخصات کلن‎های صنوبر در خزانه آزمایشی. انتشارات موسسه جنگل تحقیقات جنگل‎ها و مراتع کشور، نشریه (177)، ص 143.
- مدیررحمتی‌،علیرضا، (1364).بررسی‌طرحهای‌جدیدو آینده‌درموسسه‌تحقیقات‌جنگلهاو مراتع کشور،مجموعه‌مقالات‌اهمیت‌صنوبر،موسسه‌تحقیقات‌جنگلهاومراتع کشور‌،(45)، ص‌ 171-181.
‎- همتی، ا.، و مدیر رحمتی، ع. 1384. اثر فاصله کاشت بر تولید در هکتار ارقام مختلف صنوبرP.nigraمجله تحقیقات جنگل و صنوبر‎ایران. شماره 24. ص 115-100.
-         همتی، احمد و مدیر رحمتی، علیرضا. (1381). نتایج آزمایش سازگاری ارقام پر محصول صنوبر در صنایع کاغذ غرب کرمانشاه. موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور. فصلنامه پژوهشی جنگل و صنوبر‎ایران، (8): ص 81 – 59.