نگاهی به سیمای پس از باران کانون‌های گرد و غبار در استان خوزستان

نوع مقاله : دیدگاه‌ها

نویسنده

استادیار پژوهش، بخش تحقیقات جنگل‌ها و مراتع، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خوزستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اهواز، ایران

چکیده

کانون­‌های گرد و غبار استان خوزستان به علت قرار داشتن در مناطق دشت رسوبی و رسوبات ریزدانه و تاحدودی یکنواخت یا شن­‌زارها و نداشتن جهت­‌های مختلف جغرافیایی از غنای گونه­‌ای چندانی در مقایسه با مناطق شمالی و شرقی (بخش‌های کوهپایه‌­ای و کوهستانی) استان برخوردار نیستند (اژدری و همکاران، 1394؛ دیناروند و همکاران، 1397). مشاهدات میدانی و مطالعات خاک‌شناسی منطقه طی سال­های 1396 تا 1397 نشان می­دهد، تغییرات خصوصیات شیمیایی خاک از یک­سو، منابع آب قابل دسترس، بارندگی‌­ها و دخالت­‌های شدید انسانی سبب شده تا پوشش گیاهی گوناگونی در نقاط مختلف این دشت حضور یابند که سبب تنوع سیمای فصلی و پوشش گیاهی گردیده‌­است (گزارش مطالعات جامع کانون­‌های گرد و غبار، 1397؛ دیناروند و همکاران، 1397). مطالعه مشابهی در بیابان­‌های جنوب مصر نیز انجام شد و عوامل موثر بر پوشش گیاهی، بافت خاک، میزان رطوبت، درصد شوری و قلیائیت خاک، مقدار مواد آلی و سطح آب در دسترس معرفی شدند(Salama et al, 2016). مساحتی معادل 349254 هکتار از دشت خوزستان منشاء کانون­‌های تولید گرد و غبار است. این مناطق در قالب 7 محدوده مشخص می­شوند  که عبارتند از: جنوب غرب هویزه، شمال و شرق خرمشهر، شرق و شمال شرق اهواز، جنوب و جنوب شرق اهواز،  محدوده بندر امام به امیدیه، محدوده ماهشهر به هندیجان، شرق هندیجان (گزارش مطالعات جامع کانون­‌های گرد و غبار، 1397). بارش‌­های گسترده در فصل پاییز، زمستان و بهار 98-1397 سبب تحول و تغییر گسترده­‌ای در سیمای طبیعت استان خوزستان و کانون­‌های بیابانی گرد و غبار شد...

عنوان مقاله [English]

A look at the post-rain view of dust centers in Khuzestan Province

نویسنده [English]

  • Mehri Dinarvand
Assistant Prof., Forests and Rangelands Research Department, Khuzestan Agricultural and Natural Resources Research and Education Center, Agricultural Research Education and Extension Organization, AREEO, Ahvaz, Iran
-        اژدری، ع.،  حیدریان، پ.، جودکی، م.، درویشی خاتونی، ج. و شهبازی، ر.، 1394. شناسایی کانون­های منشا ریزگرد در استان خوزستان. سازمان زمین­شناسی و اکتشافات معدنی کشور، اداره کل زمین­شناسی و اکتشافات معدنی منطقه جنوب باختری (اهواز)، 55 صفحه.
-        بابایی ابرقویی، غ.، 1393. اکولوژی پراکنش بذر بوسیله مورچه (میرمکوچری). فصلنامه نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی، سال 11(43): 45-41.
-        جعفری، ا.، قنبریان، غ.، افضلی، س. ف. و حسن لی، ع.، 1392. نقش تسهیل کنندگی گیاه پرستار کنار (Ziziphus spina-christi L. Will.) بر ایجاد جزایر حاصلخیز و اثر آن بر جامعه گیاهی و خصوصیات خاک ناحیه رویشی صحاری-سندی در جنوب فارس، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه شیراز. 77 صفحه.
-        جنگجو برزل­آباد (فرزام)، م. و اجتهادی، ح.، 1388. بررسی نقش بوته­ها در حفظ تنوع گیاهان مرتعی در شرایط خشکسالی. چکیده مقالات چهارمین همایش ملی مرتع و مرتعداری ایران، 114 صفحه.
-        خسروشاهی، م.، 1396. قلمرو بیابان­های ایران از دریچه تحقیقات. نشریه طبیعت ایران، 1(1) : 30-36.
-        دیناروند، م.، کنشلو، ه. و فیاض، م.، 1397. پوشش گیاهی کانون­های گرد و غبار در استان خوزستان. نشریه طبیعت ایران، 3(3): 32-42.
-        عباسی، ح. ر.، 1397. آیا بارش­های سیل­آسا موجب کاهش ریزگردها می­شود؟. نشریه طبیعت ایران، 4(1): 6-8.
-        بی نام، 1397. گزارش مطالعات و برنامه کنترل گرد و غبار با منشا داخلی استان خوزستان. موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، 1151 صفحه.
-        مهاجر، ن.، جوری، م. ح.، مهدوی، م.، مهاجر، ن. و باغستانی­فر، م.، 1392. بررسی نقش گونه­های پرستار (حامی) بر حفظ تنوع گونه­ای در سه تیمار مختلف چرایی (عرصه­‌های چرایی شدید، متوسط و قرق)، مطالعه موردی: در مراتع ییلاقی سرعلی­آباد گرگان. فصلنامه پژوهش­های علوم گیاهی، 8(2): 24-15.
-        نظری، س.، قربانی، ج.، زالی، س. ح. و تمرتاش، ر.، 1393. ترکیب گیاهی و تراکم بذر گونه­ها در بانک بذر خاک علفزار کوهستانی در دامنه شمالی البرز. مجله پژوهشهای گیاهی (مجله زیست شناسی ایران)، 27(2): 319-310.