علم‌کوه، نماد مراتع و قله‌های بلند البرز

نوع مقاله : نگاهی به طبیعت ایران

نویسنده

دانشیار پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

چکیده

علم کوه، دومین قله بلند ایران و  یکی از مجموعه کوه­های بلند و به هم پیوسته  تخت سلیمان  در رشته کوه­های البرز می­باشد. این زیست بوم،  به دلیل اختلاف ارتفاع چشم‌گیر و دارا بودن دره‌ها و دامنه‌های پرشمار،  گونه‌های گیاهی و جانوری متنوعی را در خود جا داده است. وجود گونه­های گیاهی آلپی و تحت آلپی از ویژگیهای زیست بوم علم­کوه است که در این بین وجود برخی گونه­های انحصاری  بر ارزش و اهمیت آن  می­افزاید. وجود قله­های بلند بیشتر از 4000 متر ارتفاع از سطح دریا،  یخچال­ها و برفچال­های طبیعی، دیواره­های مرتفع گرانیتی و چمنزارهای و مراتع و دامنه­های جنگلی از جاذبه­های مهم و کم نظیر علم­کوه به شمار ­می­روند. وجود گونه­های گیاهی مرتعی و مناظر و چشم­اندازهای زیبا و منحصر به فرد،  شرایط مناسبی را برای استفاده­های  مرتعداری، زنبورداری، گردشکری و کوهنوردی فراهم کرده است.  با این وجود علم­کوه در شرایط حاضر با آسیب­ها و مخاطراتی روبرو است که جاده­سازی،  برداشت بی­رویه گیاهان دارویی،  خوراکی ،  گردشگری و کوهنوردی ناسازگار با محیط طبیعی علم­کوه از جمله این آسیب­ها می­باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Alamkooh a symbol of high rangelands and peaks of Alborz

نویسنده [English]

  • Hassan Ghelich nia
Associate Prof., Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
چکیده [English]

Alamkooh, the second highest peak in Iran, is one of the peaks of the Takht-e-Soleiman Mountains range in Alborz with a unique ecosystem, comprising of a diversity of plant and animal species which is due to the significant difference in altitude and presence of numerous valleys and slopes. The occurrence of some endemic species is an important characteristic of this mountain. The presence of peaks 4000 meters above sea level, natural glaciers and snowflakes, granite gorges, grasslands and forest slopes are the highlight attractions of Alamkooh. The existence of rangeland  species and unique landscapes as well as the availability of other potential natural resources have provided good conditions for range management, beekeeping, tourism and mountaineering. However, Alamkooh is currently encountered with injuries and dangers including road construction and overexploitation of medicinal plants, as well as tourism and mountaineering, which is incompatible with the natural environment.

خلیلی، ع.، حجام، س. و ایران‌نژاد، پ.، 1370. تقسیمات آب‌وهوائی ایران. انتشارات وزارت نیرو، طرح جامع آب کشور (جاماب)، 259 صفحه و یک نقشه با مقیاس یک میلیونیم.
درویش زاده، ع.، 1370. زمین شناسی ایران. نشر دانش امروز وابسته به انتشارات امیر کبیر، 434 صفحه.
عزیزی، ع.، 1364. علم­کوه. انتشارات کوه اسکی. 96 صفحه.
قلیچ نیا، ح.، نعمتی، ه. و عشوری، پ.، 1396. طرح شناخت مناطق اکولوژیک کشور، تیپهای گیاهی استان مازندران. موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، 198 صفحه.
 مظفریان، و.، 1377. فرهنگ نامهای گیاهان ایران. انتشارات فرهنگ معاصر. 671 صفحه.
مهندسین مشاور جامآب، 1370. طرح جامع آب کشور، گزارش هوا و اقلیم. وزارت نیرو.