معرفی کلن‌های موفق و پرمحصول صنوبر برای کشت در غرب و شمال غرب کشور

نوع مقاله : نامه‌های علمی

نویسندگان

1 استادیار پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

2 مربی پژوهش، مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

چکیده

یکی از گزینه‌های رفع کمبود چوب در کشور، زراعت چوب با استفاده از گونه‌های سریع الرشد مانند صنوبر در مناطق مستعد کشور می‌باشد. در صورتی‌‌که پتانسیل تولید صنوبر به‌طور اصولی و منطبق بر شرایط اقتصادی– اجتماعی توسعه یابد و مورد بهره‌برداری قرار گیرد، نقش ارزنده‌ای در اقتصاد کشور و حل مسایل و مشکلات کارخانجات صنایع چوب و کاغذ ایفاء می‌نماید. امروزه محدودیت منابع آبی و نیاز قابل ملاحظه صنوبرکاری به منابع آبی در کنار مشکلاتی همچون بازگشت طولانی مدت سرمایه‌گذاری در این بخش، مشکل مدیریت و برنامه‌ریزی برای سطوح خرد و کوچک، مشکلات عرضه و فروش چوب و پایین بودن سطح مکانیزاسیون از مهمترین دلایل محدودیت صنوبرکاری در کشور است. در راستای توسعه و افزایش سطوح صنوبرکاری با زراعت چوب، پروژه‌های زیادی با اولویت آزمایش‌های سازگاری مورد بررسی قرار گرفتند. با توجه به نتایج عملکرد تولید چوب، برخی از کلن‌ها با متوسط تولید رویش حجمی سالانه 20 تا 40 مترمکعب چوب در هکتار با فرم مناسب کیفی تنه در نواحی غرب و شمال غرب کشور معرفی شدند. در این مقاله، کلن‌های آزمایش شده صنوبر که در ایستگاه‌های مختلف تحقیقاتی غرب و شمال غرب کشور و در قالب طرح‌های مختلف اجرا شده‌اند، مورد بحث قرار می‌گیرند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

---

نویسندگان [English]

  • Fatemeh Ahmadloo 1
  • Rafatollah Ghasemi 2
1 Assistance Prof., Research Institute of Forests and Rangeland, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
2 Expert Research Senior, Research Institute of Forests and Rangelands, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
چکیده [English]

One of the options to reduce the scarcity of wood in the country is wood farming with using of fast-growing species such as poplar in the prone regions of the country. In case the potential of poplar production is developed and applied in accordance with socio-economic conditions, it plays a valuable role in the economy of the country and solving the issues and problems of the wood and paper industries. Nowadays, the limitation of water resources and the considerable need of poplar plantation to water resources, along with problems such as long-term return of investment in this sector, the problem of management and planning at the micro and small levels, the problems of wood supply and sale, and the low level of mechanization, are the most important reasons of the limitations of poplar plantation in the country. In line with the development and increase of poplar plantation levels with wood farming, many projects were studied with priority for compatibility experiment. According to the results of wood production performance, clones with an average production volume of 20-40 m3/ha/yr and a proper trunk form could be introduced in the western and northwest regions of the country. The present paper discusses the poplar clones tested at various research stations in the west and northwest regions of the country in the form of different research projects.

کلیدواژه‌ها [English]

  • wood farming
  • Poplar
  • compatibility
  • wood production performance
  • prone regions of poplar plantation

مراجع

- اسدی، ف.، نوری، ف. و یوسفی، ب.، 1394. تغییرات رویشی صنوبر (Populus nigra) در حاشیه رودخانه‌های استان کرمانشاه. فصلنامه علمی-پژوهشی تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، 23 (2): 221-209.

- امیدوار، ا.، 1388. چند سازه چوب-پلیمر. انتشارات دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، 127 صفحه.
- بزرگمهر، ع.، نعمتی، ا. و زاکری، ع.، 1393. شناسایی مؤلفه‌های اقتصادی-اجتماعی مؤثر بر صنوبرکاری در استان خراسان شمالی. فصلنامه علمی-پژوهشی تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، 22 (4): 723-711.
- بیات کشکولی، ع.، امیری، س.، سلطانی، آ.، فائزی پور، م. و دوست حسینی، ک.، 1386. بررسی تجارت داخلی چوب‌های صنوبر ایران. نشریه دانشکده منابع طبیعی، 60 (4): 1415-1397.

- حجاریان، م.، 1395. برآورد تابع قیمت چوب سرپای کلن‌های اصلاح شده صنوبر سیاه (شالک) در شهرستان ارومیه به روش قیمت‌گذاری هدانیک. مجله پژوهش‌های علوم و فناوری چوب و جنگل، 23 (2): 122-105.

- خسروی، ش.، شفیع زاده، م.، صالحی، ط. و عادلی، ک.، ۱۳۹۳. سنجش بازدهی اقتصادی صنوبرکاری در شهرستان خرم آباد. مجموعه مقالات ارائه شده در دومین همایش ملی دانشجویی علوم جنگل، کرج، انجمن علمی دانشجویی جنگلداری دانشگاه تهران، 17 و 18 اردیبهشت 1393، 7 صفحه. 
- سالاری، ا.، 1376. طرح تحقیقاتی بررسی سازگاری ارقام مختلف صنوبر در شرایط اقلیمی ارومیه. گزارش تهایی طرح خاتمه یافته مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران، 79 صفحه.
- سالاری، ا.، 1381. آزمایش مرحله نهایی سازگاری ارقام مختلف صنوبر (پوپولتوم مقایسه‌ای) جهت معرفی به اجرا. گزارش تهایی طرح خاتمه یافته مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران، 62 صفحه.
- شرکت صنایع کاغذ غرب (سهامی خاص)، 1395. گزارش فعالیت هیأت تصفیه به مجمع عمومی صاحبان سهام. سال مالی منتهی به 30 اسفند 1395، کرمانشاه، 13 صفحه.
- شرکت صنایع کاغذ غرب، 1380. نگاهی گذرا به وضعیت تأمین چوب در استانهای غربی کشور (جزوه کارخانه)، 10 صفحه.
- ضیائی ضیابری، س.ف.، 1375. آشنایی با کمیسیون بین المللی صنوبر (IPC). پژوهش و سازندگی، 30: 28-20.
- قصریانی، ف.، همتی، ا. و معروفی، ح.، 1377. طرح تحقیقاتی بررسی مشخصات کلن‌های صنوبر در خزانه آزمایشی (جمع آوری ارقام صنوبر و ایجاد خزانه سلکسیون). گزارش تهایی طرح خاتمه یافته مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران، 95 صفحه.
- محمدی لیمائی، س.، رستمی شاهراجی، ت. و اکبر دلداری، ا.، 1390. مقایسه سودآوری صنوبرکاری با کلن 55/69 دلتوئیدس و شالیکاری (مطالعه موردی: بخش ضیابر استان گیلان). فصلنامه علمی-پژوهشی تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، 19 (4): 596-586.

مدیررحمتی، ع. و پناهی، پ.، 1397. زراعت چوب، راهی مطمئن و پایدار برای تأمین چوب مورد نیاز کشور. مجله طبیعت ایران، 3 (2): 76-62.

- میردامادی، ا.، 1348. خزانه‌های آزمایشی صنوبر. انتشارات مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع، تهران، 140 صفحه.
- میرصادقی، ح.، 1380. گزارشی از وضعیت مواد اولیه صنایع کاغذ غرب در نگاهی گذرا به وضعیت و ... (جزوه کارخانه). 10 صفحه.
- نوری، 1381. آزمایش نهائی سازگاری ارقام مختلف صنوبر (پوپولتوم مقایسه‌ای) جهت معرفی مناسب‌ترین آنها به بخش اجرا (کرمانشاه)، گزارش نهایی طرح خاتمه یافته مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران، 67 صفحه.
- نوری، ف.، اسدی، ف. و مدیررحمتی، ع.ر.، 1388. بررسی مشخصات رویشی و چوب تولیدی 10 کلن صنوبر تاج بسته Populus nigraدر دوره دوم بهره‌برداری در کرمانشاه. فصلنامه علمی-پژوهشی تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، 17 (4): 543-534.
- نوری، ف.، خداکرمی، ی.، همتی، ا.، مدیررحمتی، ع. و نوری، ع.، 1392. بررسی مشخصات رویشی دورگ‌های طبیعی صنوبر دلتوئیدس (P. deltoides Marsh.) در شرایط آب و هوایی کرمانشاه. فصلنامه علمی-پژوهشی تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، 21 (2): 276-268.
- نوری، ف.، مدیررحمتی، ع. و همتی، ا.، 1385. بررسی سازگاری نهائی 18 کلن صنوبر تاج باز در ایستگاه مهرگان و اسلام آباد غرب به منظور معرفی بهترین آنها. فصلنامه علمی-پژوهشی تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، 14 (3): 179-192.
- همتی، ا. و مدیررحمتی، ع.، 1384. اثر فاصله کشت بر تولید در هکتار ارقام مختلف صنوبر P. nigra L.. فصلنامه علمی-پژوهشی تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، 13 (3): 352-343.
- همتی، ا. و مدیررحمتی، ع.ر.، 1381. نتایج آزمایش سازگاری ارقام پرمحصول صنوبر در صنایع کاغذ غرب کرمانشاه. نشریه تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، 8 (1): 86-59.
- یوسفی، ب. و مدیررحمتی، ع.، 1383. ارزیابی و گروه بندی 48 کلن صنوبر با استفاده از خصوصیات برگ و عملکرد چوب. فصلنامه علمی-پژوهشی تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، 12 (1): 108-79.
- یوسفی، ب. و مدیررحمتی، ع.، 1386. آزمایش سازگاری ارقام تاج باز صنوبر جهت معرفی مناسبترین آنها به بخش اجرا (مرحله اول). فصلنامه علمی-پژوهشی تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، 15 (3): 267-253.
- یوسفی، ب. و مدیررحمتی، ع.، 1390. بررسی سازگاری و عملکرد چوب ارقام صنوبر تاج بسته (Populus nigra) در پوپولتوم مقایسه‌ای سنندج (مرحله نهایی). فصلنامه علمی-پژوهشی تحقیقات جنگل و صنوبر ایران، 19 (3): 299-283.
- یوسفی، ب.، 1376. بررسی برخی صفات مؤثر در رشد و همبستگی نهالهای یکساله 32 کلن صنوبر. پژوهش و سازندگی، 34: 23-18.
- یوسفی، ب.، 1385. صنوبر، گیاهشناسی، اهمیت، زراعت و برنامه توسعه آن. گزارش داخلی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان کردستان، سنندج، 29 صفحه.
- یوسفی، ب.، 1388. آزمایش سازگاری ارقام مختلف صنوبر جهت معرفی مناسب‌ترین آنها به بخش اجرا در سنندج. گزارش تهایی طرح خاتمه یافته مؤسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، تهران، 67 صفحه.
طبیعت ایران
دوره 3، شماره 4 - شماره پیاپی 11
مهر و آبان 1397
صفحه 58-69

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار